Донецк

Донецк (рус. Донецк, [Донэцьк]) — көньяк-көнчыгышында урнашкан шәһәр. икътисади, мәдәни, сәяси үзәкләренең берсе.

Донецк
укр. Донецьк рус. Донецк
Байрак[d]	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	1869
Рәсми исем	Донецьк[1]
... хөрмәтенә аталган	Шәмәли Тынык
Нигезләүче	Джон Джеймс Юз[d]
Рәсми тел	украин теле[2] һәм рус теле[3]
Дәүләт	Украина
Нәрсәнең башкаласы	Донецкая городская община[d] һәм Донецкий район[d]
Административ-территориаль берәмлек	Донецкая городская община[d]
Сәгать поясы	UTC+02:00 һәм UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Кальмиус[d]
Территориясенә дәгъва итә	Россия
Башкарма хакимият башлыгы	Кулемзин Алексей Валерьевич[d][4]
Халык саны	901 645 (2022)[5]
Административ бүленеше	Ворошиловский район[d], Будённовский район[d], Калининский район[d], Киевский район[d], Кировский район[d], Куйбышевский район[d], Ленинский район[d], Петровский район[d] һәм Пролетарский район[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	169 ± 0 метр
Кардәш шәһәр	Тронһейм, Вилнүс[6][7], Таранто, Бохум[8][9], Шеффилд, Шарлеруа, Питтсбург, Мәскәү, Нарва, Катовитсе, Ростов-на-Дону, Кутаиси[d], Батум[10][11], Гомель, Акмәсҗит[12], Улан-Удэ[13], Филибә[d][14], Острава һәм Курск[15]
Мәйдан	358 км²
Почта индексы	283000–283497 һәм 83000–83497
Рәсми веб-сайт	gorod-donetsk.com​(рус.)
Феноменның икътисады	экономика Донецка[d]
Җирле телефон коды	622 һәм 623
Номер тамгасы коды	AH
Шәрәфле ватандашлар төркеме	[d]
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Донецк Викиҗыентыкта

Донэцьк, Кальмиус елгасы

Донецк өлкеседә күп татарлар яши. Донецк hәм Донецк өлкәсенең үзәк мәчете — Әхәт Җәми.

География

Шәһәр Донбасс үзәгендә, Азак диңгезеннән 95 километр төньяграк урнашкан. Шәһәр аша дүрт елга ага: Кальмиус, Бахмутка, Асмоловка һәм Черепашкина.

Донецкидан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)
			Санкт-Петербург ~ 1776 км Киев ~ 730 км Полтава ~ 398 км	Мәскәү 1023 км Харьков ~ 293 км	Сарытау ~ 910 км Луганск ~ 152 км
			Варшава ~ 1562 км Брүссел ~ 2814 км Илбау ~ 1176 км Днепр ~ 250 км	Җилләр розасы	Красный Луч ~ 102 км Волгоград ~ 620 км
			Бүкрәш ~ 1258 км Әдис ~ 730 км Симферополь ~ 547 км	Мариуполь ~ 113 км	Ростов-на-Дону ~ 253 км Новороссийск ~ 648 км Бакы ~ 1544 км

Климат

Донецк климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	13,0	16,0	21,3	31,0	34,6	38,0	37,8	40,0	33,9	32,7	20,5	15,0	40,0
Уртача максимум, °C	−1,3	−0,9	5,3	14,5	20,9	24,8	27,3	26,8	20,7	13,1	8,5	−0,3	13,3
Уртача температура, °C	−4	−3,9	1,6	9,5	15,5	19,3	21,6	20,9	15,4	8,8	3,7	−2,8	8,8
Уртача минимум, °C	−6,7	−7	−2,1	4,6	10,0	13,8	15,9	15,0	10,0	4,5	−1,1	−5,4	4,3
Абсолют минимум, °C	−32,2	−31,1	−21	−10,6	−2,4	2,1	6,0	2,2	−6	−10	−22,2	−28,5	−32,2
Явым-төшем нормасы, мм	37	32	34	38	46	65	51	37	36	37	38	41	492

Тарих

Шәһәр уэльслы Җон Юз тарафыннан металлургия заводы янындагы бистә буларак Юзовка исеме астында нигезләнгән. 1917 елда Юзовкага шәһәр статусы бирелгән.

1919—1925 елларда — губерна үзәге.

1924 елда шәһәргә Сталино исеме кушылган. 1932 елдан өлкә үзәге булып тора. 1961 елда исеме Донецк итеп үзгәртелгән.

Эчке бүленеш

Донецк 9 районына бүленә:

1. █ Будённый районы
2. █ Ворошилов районы
3. █ Калинин районы
4. █ Киев районы
5. █ Киров районы
6. █ Куйбышев районы
7. █ Ленин районы
8. █ Петров районы
9. █ Пролетариат районы

 Татар матбугаты

1930—1939 елларда шәһәрдә татар телле «Donʙass eşcese» («Донбасс эшчесе») гәҗите нәшер ителгән.

Спорт

• «Шахтёр» футбол клубы
• «Донбасс» хоккей клубы

Моны да карагыз

• Донецк өлкәсе
• Донбасс

Сылтамалар

• Борис Бахтєєв. Невідомі татари
• Донецкте Джума джами ачылды