Бірута (імя)

Бірута (Бірут, Біруць, Пірута, Пірут), Бірот, Бярута (Берут, Перут, Пэрут) — жаночае і мужчынскае імёны, а таксама вытворнае ад іх прозьвішча.

Bierotte
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Biro + суфікс з элемэнтам -т- (-t-)
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Бірот, Бірут, Бярута, Бэрот, Берут, Біруць, Бяродзь, Пірут, Пірута, Перут, Пэрут
Вытворныя формы	Барут
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Бірута»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Біротэ або Берот (Bierotte, Berotus^[1][2], Berote^[3]) — імя германскага паходжаньня^[4]. Іменная аснова -бер- (-бір-) (імёны ліцьвінаў Бірын, Бірыбольд, Бэрвольд; германскія імёны Birin, Beribald, Berwoldus) паходзіць ад гоцкага baira^[5], германскага bero 'мядзьведзь'^[6]. Апроч таго, адзначалася германскае імя Baruthus (Bar-uth)^[7].

Паходжаньне імя Бірута ад асновы бер- (бір-), пашыранай германскім суфіксам -ут-, сьцьвярджае менскі дасьледнік Алёхна Дайліда, які разьвівае ўсходнегерманскую этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў^[8]. Паводле францускага лінгвіста-германіста Раймонда Шмітляйна, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў, імя Бірута можа адпавядаць старажытнаму германскаму імю Beroidis^[9].

У Польшчы ў 1605 годзе адзначалася прозьвішча Bierut, у 1650 годзе — Birut^[10].

У Польшчы адзначаюцца прозьвішчы Бірут (Birut) і Бірута (Biruta)^[11].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Пируте а Петрищу дано за себе люди (1440—1492 гады)^[12]; imenem Birutu… pannu Birutu (Хроніка Быхаўца)^[13]; костела Бетикголского… каплана Бируту… тот алтариста Бирута (19 жніўня 1523 году)^[14]; земълю пустовъскую у повете Городеньскомъ на имя Пирутевъщыну Тильвиковщыну (13 лістапада 1524 году)^[15]; а Нарка дойлида Пирута (8 ліпеня 1540 году)^[16]; Piruta Jankowicz (1561 год)^[17]; челед… Заня Бирутовна (3 сакавіка 1587 году)^[18]; две службы людей… в повете Виленском лежачые, Андрея Бирутовича (2 сакавіка 1596 году)^[19]; з едной жоны Бириты (Хроніка літоўская і жамойцкая)^[20]; Hrehory Biruta… Biruta Prokop… Gabryel Bazyli Biruta (26 студзеня 1664 году)^[21]; Biruta (1670 год)^[22]; Jerzy Birut (1675—1677 гады)^[23]; cappella Biruta (1715 год)^[24]; Dorota Apolonia Perutowicz (1740 год)^[25]; Justyna Birotowicz (1805 год)^[26]; Joannum Berotowicz (22 лістапада 1810 году)^[27][a].

Носьбіты

• Бірута († 1382) — жонка вялікага князя літоўскага Кейстута
• Сімон Бірутавіч — ковенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1524 годзе^[30]
• Антон, Самуіл і Іван Ясафатавічы Перутовічы (Перутовичи) — шляхцічы з ваколіцаў Цельшаў, якія мелі ў валоданьні зямлю на 1882 год^[31]
• Вінцэнт Бірутовіч — пробашч Сольскага касьцёла на 1897 году^[32]
• Франц Бірутовіч — пробашч Браслаўскага касьцёла на 1897 год^[33]
• Баляслаў Берут (1892—1956) — партыйны і дзяржаўны дзяяч Польскай Народнай Рэспублікі

Бяруты — парафіяне Катэдральнага касьцёла ў Менску на 1851—1857 гады^[34].

Біруці (Biruć) — прыгонныя зь вёскі Петрышкаў (каля Лынтупаў), якія ўпамінаюцца ў XIX стагодзьдзі^[35].

Берутовічы (Bierutowicz) гербу Шранява — літоўскі шляхецкі род^[36] з ваколіцаў Шаўляў^[37].

Берадзевічы (Bierodziewicz) — літоўскі шляхецкі род з Наваградзкага павету^[38].

У 1524 годзе ўпаміналася пустаўшчына Піруцеўшчына-Цільвікоўшчына ў Гарадзенскім павеце^[39].

На 1903 год існавала сяліба Беруці ў Новааляксандраўскім павеце Ковенскай губэрні^[40].

Заўвагі

1. Таксама:

   • Сьпірут (параўн.: Dawid Żminigajło Jawgiel, т. б. z Minigajła^[28]): Katarzyna Spirutowicz (1753 год)^[29]