Шарэйкі (Гомельская вобласьць)

Шарэ́йкі^[1] — вёска ў Беларусі, каля ракі Прыпяці. Уваходзяць у склад Юравіцкага сельсавету Каленкавіцкага раёну Гомельскай вобласьці.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Шарэйкі.

Шарэйкі лац. Šarejki
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Каленкавіцкі
Сельсавет:	Юравіцкі
Насельніцтва:	▼49 чал. (2019)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2345
СААТА:	3223882021
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	51°59′58″ пн. ш. 29°27′41″ у. д.
Шарэйкі на мапе Беларусі ± Шарэйкі Шарэйкі

Назва

Імя Шарэйка нібыта^[a] вытворнае ад Сарыка або Сэрэка (Saricho, Serecho) — імя германскага паходжаньня^[2][3]. Адпаведнасьць літоўскіх імёнаў на -ейка (-іка) германскім імёнам з суфіксам -к- (Вілейка — Wilico, Мінейка — Minnico, Радзейка — Radecke < Radacho і г. д.) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[4].

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае і Рэч Паспалітая

Паселішча ці не ўпершыню згаданае ў апісаньні Мазырскага замка 1552 году. У ім сказана, што 7 чалавек сяла Шарэйкавічаў Айцючыцкай нядзелі^[b] Мазырскай воласьці на той час былі падданымі пана Васіля Лозкі^[6]

У рэестры выбраных dwoyga падымнага Мазырскага павету 1670 году сказана, што пан Базыль Абуховіч з 6 дымоў у Шарэйках выплачваў 6 злотых, а пан Гразны з 2 дымоў у тых жа Шарэйках – 2 зл.^[7].

У дакумэнце пад назвай «Akt popisu powiatu Mozyrskiego» 1765 году ёсьць зьвестка пра тое, што ў аколіцы Szerejki жылі шляхецкія радзіны — Казарыны, Яцыны...^[c][8].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Шарэйкі — у межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 году ў складзе адноўленага Рэчыцкага павету Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 году Менскай губэрні Расейскай імпэрыі^[9].

У парэформавы пэрыяд Шарэйкі адміністрацыйна належалі да Юравіцкай воласьці.

На 1909 год у вёсцы Шарэйкі налічвалася 96 двароў, 450 жыхароў, у аднадворным фальарку — 9 жыхароў^[10].

Найноўшы час

9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Нямеччына перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Шарэйкі, аднак, у складзе Юравіцкай воласьці апынуліся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта Украінскай Дзяржавы гэтмана Паўла Скарападзкага^[11].

Насельніцтва

• 2009 год — 60 чалавек

Заўвагі

1. Вядома, што існавала імя Шарэйка, колькі разоў згаданае ў тым жа попісе войска ВКЛ 1567 г. Але прыведзеная трактоўка небясспрэчная роўна так, як бы ў падобным накірунку тлумачыць паходжаньне іншых палескіх назваў — Малейкі, Шупейкі. Калі б продкі І. Мележа жылі ў асобным паселішчы, дык, магчыма, яно мела б назву Малежыкі (ад імя ці мянушкі Мале́ж). Менавіта Малежыкамі іх запісвалі у мэтрычных кнігах Алексіцкай царквы ў 1795 — 1851 гг. Дарма, што тут няма літоўскага -ейка, але ж ёсьць германскае -к. Так і з Цалуйкамі, Малочкамі, Мялешкамі.
2. Нядзелі альбо чэргі (у складзе кожнай некалькі паселішчаў), на якія падзялялася Мазырская воласьць, як даводзілася несьці замкавую службу, выконваць работы на карысьць замку. Па нядзелях разьмяркоўваліся і плацёжныя павіннасьці^[5].
3. Пакуль няма магчымасьці прывесьці поўны сьпіс.