Язна

Я́зна^[1] — вёска ў Беларусі, на азёрах Малым і Вялікім Язьне^[a]. Цэнтар сельсавету Мёрскага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 705 чалавек. Знаходзіцца за 58 км на паўднёвы ўсход ад Мёраў, за 20 км ад чыгуначнай станцыі Палевачы; на аўтамабільнай дарозе Дзісна — Празарокі.

Язна лац. Jazna
Вуліца вёскі
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Мёрскі
Сельсавет:	Язьненскі
Насельніцтва:	705 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2152
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°25′12″ пн. ш. 28°9′26″ у. д.
Язна на мапе Беларусі ± Язна Язна
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Язна — даўняе мястэчка гістарычнай Полаччыны.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Язна як уладаньне Галімскіх датуецца 1475 годам. Паселішча ўваходзіла ў склад Полацкага ваяводзтва і ў розныя часы знаходзілася ў валоданьні Друцкіх-Сакалінскіх, Козелаў-Паклеўскіх, Коцелаў, Корсакаў.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Язна апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе стала цэнтрам воласьці Дзісенскага павету Менскай, з 1842 году Віленскай губэрні. На 1866 год у Язьне было 15 двароў. У 1900 годзе ў мястэчку збудавалі мураваную царкву-мураўёўку^[2].

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Язна занялі войскі Нямецкай імпэрыі^[3].

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Язна абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Язна апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стала цэнтрам гміны Дзісенскага павету Віленскага ваяводзтва.

У 1939 годзе Язна ўвайшла ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 году стала цэнтрам сельсавету. Статус паселішча панізілі да вёскі. У 2000-я гады Язна атрымала афіцыйны статус «аграгарадку». На 2003 год у вёсцы было 363 двары.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Царква-мураўёўка, каля 1900 г.
• 
  травень 1918 г.
• 
  травень 1918 г.
• 
  травень 1918 г.

• 
  травень 1918 г.
• 
  травень 1918 г.
• 
  травень 1918 г.
• 
  Касьцёл Маці Божай Вастрабрамскай, 1938 г.

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1866 год — 9 чал. у мястэчку Малым Язьне і 165 чал. у мястэчку Язьне^[4]
• XX стагодзьдзе: 1921 год — 243 чал.^[5]; 1999 год — 975 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2003 год — 833 чал.^[6]; 2010 год — 705 чал.

Інфраструктура

У Язьне працуюць школа, лякарня, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

За 500 м на поўдзень ад Язна знаходзіцца помнік археалёгіі — гарадзішча.

• Млын водны (XIX ст.)
• Могілкі старыя каталіцкія
• Сядзіба
• Царква Сьвятога Спаса (1900; мураўёўка)

Страчаная спадчына

• Касьцёл Маці Божай Вастрабрамскай (пачатак XX ст.)

Галерэя

• Краявіды Язна
• 
  Вуліца
• 
  У цэнтры вёскі
• 
  Царква-мураўёўка
• 
  Краявід

Заўвагі

1. уздоўж 5 км іх берагоў^[2]