Міцькаўшчына (Віцебская вобласьць)

Мі́цькаўшчына^[4] — вёска ў Аршанскім раёне Віцебскай вобласьці. Знаходзіцца на правым беразе рэчцы Негаўка, за 5 кілямэтраў на паўночны ўсход ад Воршы, за 13 кілямэтраў ад чыгуначнай станцыі Ворша. Міцькаўшчына ўваходзіць у склад Андрэеўшчынскага сельсавету.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Міцькаўшчына.

Міцькаўшчына
трансьліт. Mićkaŭščyna
Першыя згадкі:	1607[1]
Былая назва:	Міткаўшчына, Мыткаўшчына[2]
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Аршанскі
Сельсавет:	Андрэеўшчынскі
Насельніцтва:	297 чал. (2018)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 216
Паштовы індэкс:	211022[3]
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	54°34′59.02″ пн. ш. 30°31′59.02″ у. д.
Міцькаўшчына на мапе Беларусі ± Міцькаўшчына Міцькаўшчына
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Міцькаўшчына вядома як маёнтак Міткаўшчына ў 1607 годзе — уласнасьць шляхты ў складзе Аршанскага павету Віцебскага ваяводзтва Вялікага Княства Літоўскага.^[1][2]

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай 28 траўня 1772 году Міцькаўшчына ў складзе Расейскай імпэрыі, у Аршанскім павеце Магілёўскай губэрні. 9 кастрычніка 1972 году ўтворана Аршанская правінцыя. З 22 сакавіка 1777 году да 10 студзеня 1778 году ў складзе Аршанскага павету Магілёўскай губэрні (Магілёўскае намесьніцтва, 10 студзеня 1778 — 12 сьнежня 1796).З 01.12.1796 па 27.02.1802. Аршанскі павет Беларускай губэрні. З 27 лютага 1802 г. Магілёўская губэрня, Аршанскі павет, Высокаўская воласьць.^[5] Вёска адлюстравана на пляне генэральнага межаваньня Аршанскага павету канца 18 ст. ^[6] З 1787—1792 году ўласнасьць князя Францішка Любамірскага. У 1820 годзе князь Канстанцін Любамірскі атрымаў у спадчыну Межава (Канстанцінава) й 14 фальваркаў плошчай 40 000 дзесяцін. Графіня Кацярына Марыя Любамірская^[a] ў 1872 годзе атрымала ў спадчыну маёнтак Кудаева (Берасьценава) — 9980 дзесяцін зямлі, дзягцярны завод, млын і маёнтак Горбава — 6784 дзесяцін зямлі.^[7]

У XIX стагодзьдзі побач вядомы тры вёскі: Вялікая Міцькаўшчына, Малая Міцькаўшчына й Міцькаўшчына (маёнтак тож). Сяляне вёскі Малая Міцькаўшчына ў 1857 годзе адносіліся да прыходу Салаўёўскае царквы Сьвятой Тройцы.^[8] У 1910 годзе сялянам вёскі Малая Міцькаўшчына належала 163 дзесяціны зямлі. Сяляне вёскі адносіліся да прыходу Салаўёўскае царквы Сьвятых Канстанціна й Алены й уваходзілі ў Стражаўскае сялянскае таварыства Высокаўскай воласьці. Маёнтак Заглундава (Вёска Міцькаўшчына) належыў Міхаілу Макшыцкаму^[b] — 1026 дзесяцін зямлі.^[9]

Найноўшы час

З 14 верасьня 1917 году Магілёўская губэрня ў Заходняй вобласьці Расейскай рэспублікі. Уваходзіла ў склад Беларускай Народнай Рэспублікі, абвешчанай 25 сакавіка 1918, з 1 студзеня 1919 году ў ССРБ, з 27 лютага ў РСФСР, 3 26 красавіка 1919 году ў Гомельскай губэрні. З 11 ліпеня 1920 году Аршанскі павет у Віцебскай губэрні. З сакавіка 1924 году ў БССР і з 17 ліпеня ў Кудаеўскім сельсавеце Аршанскага раёну, Аршанскай акругі, з 26 ліпеня 1930 году, Аршанскі раён, БССР. З 15 студзеня 1938 году Аршанскім раёне, Віцебскай вобласьці. У 1930 годзе ўлады утварылі калгас «імя Молатава».

Пад нямецкай акупацыяй зь сярэдзіны ліпеня 1941 да 26 чэрвеня 1944 году. З кастрычніка 1943 году ў зоне баявых дзеяньняў.

У 1944 годзе аднавілі калгас і ў 1958 годзе далучылі да калгаса «імя Чапаева» з цэнтрам у Міцькаўшчыне. ^[10]

З 1984 году ў складзе Андрэеўшчынскага сельсавету. У 1990 годзе вёску Малая Міцькаўшчына далучылі да вёскі Міцькаўшчына. Аграфірма «Штотц Агро-Сэрвіс Міцькаўшчына» запрацавала ў 2003 годзе на зямлі плошчай 3000 га.

Насельніцтва

• XIX стагодзьдзе: 1857 год — 68 чалавек;^[8]
• XX стагодзьдзе: 1910 год — вёска Малая Міцькаўшчына: 19 двароў, 59 мужчын, 56 жанчын; вёска Міцькаўшчына (маёнтак Заглундава): 6 домоў, 15 мужчын, 13 жанчын;^[9] 1923 год — 243 чалавек; 1926 год — у хутарах: 62 дома, 346 чалавек; 1959 год — вёска Міцькаўшчына: 200 чалавек; вёска Малая Міцькаўшчына: 130 чалавек; 1998 год — 166 дамоў, 408 чалавек;
• XXI стагодзьдзе: 2010 год — 312 чалавек; 2018 год — 128 дамоў, 297 чалавек;

Славутасьці

• Братэрская магіла вайскоўцаў, што загінулі ў 1941-44 гг. У цэнтры вёскі пахаваны 19 вайскоўцаў. У 1965 годзе на ўшанаваньне іх памяці пастаўлены помнік.

Заўвагі

1. Кацярына Марыя Любамірская (*04 красавіка 1854, Санкт-Пецярбург — †18 жніўня 1937, Парыж; па-польску: Katarzyna Maria ks. Lubomirska z Lubomierza h. Drużyna) дачка князя Зыгмунта Марыя Марыяна Любамірскага(08.12.1822 — 28.9.1863; па-польску: Zygmunt Maria Marian ks. Lubomirski z Lubomierza h. Drużyna), унучка князя Канстантіна Станіслава Любамірскага(18.11.1786 — 25.4.1870, Варшава; па-польску: Konstanty Stanislaw Xawery Lubomirski), праўнучка князя Францішка Ксаверыя Любамірскага (1747—1819, Дуброўна; па-польску: Franciszek Ksawery Lubomirski). У 1887 году шлюб з Братыславам Барташэўскім (1860 — ?; па-польску: Bratysław Bartoszewski)
2. Міхаіл Макшыцкі — уласьнік маёнтка Высокае.