Крапоткінская (станцыя метро)

«Крапоткінская» (да 1957 года — «Палац Саветаў») — станцыя Маскоўскага метрапалітэна на Сакольніцкай лініі. Размешчана ў раёне Хамоўнікі (ЦАА). Названа па плошчы Крапоткінскія вароты і Крапоткінскай вуліцы (цяпер — плошча Прачысценскія вароты і вуліца Прачысценка). Адкрыта 15 мая 1935 года ў складзе першай пляцоўкі метрапалітэна. Калонная трохпралётная станцыя мелкага залажэння з адной астраўной платформай. У перспектыве будзе злучана перасадкай з праектаванай станцыяй «Валхонка» на Калінінска-Сонцаўскай лініі.

«Крапоткінская» руск.: Кропоткинская
01 Сакольніцкая лінія
Маскоўскі метрапалітэн
Дата адкрыцця	15 мая 1935 года
Праектная назва	Крапоткінскія вароты
Ранейшыя назвы	Палац Саветаў (да 8 кастрычніка 1957 года)
Праекты пераназвання	Прачысценка (1991, 1992), Храм Хрыста Ратаванніка (???), Патрыяршая (2008)
Раён	Хамоўнікі
Акруга	ЦАА
Тып	Калонная трохпралётная мелкага залажэння
Глыбіня залажэння, м	13
Тып платформаў	астраўная
Форма платформаў	прамая
Архітэктары	А. М. Душкін, Я. Р. Ліхтэнберг
Архітэктары вестыбюляў	заходняга: С. М. Кравец, усходняга: А. К. Рыжкоў (1961 год)
Інжынеры-канструктары	Н. А. Кабанаў
Узведзена	Дыстанцыя № 6 (БМУ-8) Масметрабуда (кіраўнікі Л. Міткін, Х. Шміт)
Выхад да вуліц	Гогалеўскі бульвар, плошча Прачысценскія вароты, Гагарынскі завулак, Валхонка, Усіхсвяцкі праезд, Прачысценка, Астожанка
Пераходы на станцыі	08 Валхонка (праектуецца)
Наземны транспарт	А: А, м3, 15, 255
Час адкрыцця	вестыбюль: усходні — 6:30 заходні — 5:30
Час закрыцця	вестыбюль: усходні — 22:30 заходні — 1:00
Код станцыі	012
Суседнія станцыі	Бібліятэка імя Леніна і Парк культуры
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Культурная спадчына Расійскай Федэрацыі, аб'ект № 7735249000аб'ект № 7735249000

Г Р П Сакольніцкая лінія
умоўныя абазначэнні Бульвар Ракасоўскага Чаркізаўская Праабражэнская плошча Сакольнікі Краснасельская Камсамольская Красныя вароты Чыстыя пруды Лубянка Ахотны рад Бібліятэка імя Леніна Крапоткінская Парк культуры Фрунзенская Спартыўная Вараб’ёвы горы Універсітэт Праспект Вярнадскага Паўднёва-Заходняя Трапарова Румянцава Салар’ева Філатаў Луг Прокшына Альховая Камунарка

Гісторыя

Увесну 1934 года архітэктар Я. Р. Ліхтэнберг, які працаваў у архітэктурным бюро Метрабуда, прыцягнуў свайго таварыша студэнцкіх гадоў архітэктара А. М. Душкіна да стварэнню праекта станцыі «Палац саветаў». Разам яны распрацавалі праект станцыі, які быў заснаваны на архітэктуры Старажытнага Егіпта — падземных безваконных пабудовах, асвятляным толькі алейнымі плашкамі ўгары калон. У першых ліках жніўня 1934 года праект быў зацверджаны. У надзвычай кароткі тэрмін аўтарамі былі зроблены працоўныя рысункі, шмат хто з якіх прама ў алоўку перадаваўся на будоўлю^[1].

Станцыя адкрыта 15 мая 1935 года ў складзе першай пускавой пляцоўкі Маскоўскага метрапалітэна з 13 станцый — «Сакольнікі» — «Парк культуры» з адгалінаваннем «Ахотны рад» — «Смаленская».

Праект станцыі ганараваны Гран-пры на міжнародных выставах у Парыжы (1937 год) і Бруселі (1958 год), а таксама праект быў ганараваны Сталінскай прэміі за архітэктуру і будаванне (1941 год).

Назва

Праектнай назвай станцыі было «Крапоткінскія вароты», аднак з адкрыцця і да 8 кастрычніка 1957 года звалася «Палац Саветаў». Побач са станцыяй на месцы знесенага ў 1931 года Храма Хрыста Ратаванніка планавалася ўзвесці грандыёзны Палац Саветаў. Станцыйная зала метро была задумана як падземны вестыбюль Палаца. Будаванне Палаца пачалося ў 1939 годзе, але перад вайной было перапынена, а падчас вайны металічны каркас ужо пабудаваных сямі паверхаў будынка пусцілі на выраб супрацьтанкавых вожыкаў. Праект гэтак і не быў ажыццёўлены. Пазней кінуты катлаван, выкапаны для Палаца, быў скарыстаны пад плавальны басейн «Масква», адкрыты ў 1960 годзе. У 1994 годзе быў прыняты рашэнне пра ўзнаўленне храма (адноўлены і асвячоны да пачатку 2000 года), басейн зачынены.

У 1957 годзе станцыя атрымала назву «Крапоткінская» па былым плошчы Крапоткінская Брама і Крапоткінскай вуліцы (цяпер — плошча Прачысценская брама і Прачысценка), названых у гонар Пятра Аляксеевіча Крапоткіна (1842—1921) — географа і вандроўніка, тэарэтыка анархізму, народжанага ў гэтым раёне.

У 1991 годзе станцыю прапанавалі пераназваць у «Прачысценку»^[2].

5 снежня 2008 года, у дзень скону патрыярха Алексія II, грамадскі рух «Вяртанне» прапанаваў пераназваць станцыю ў «Патрыяршую»^[3].

Размяшчэнне і вестыбюлі

Размешчана паміж станцыямі «Бібліятэка імя Леніна» і «Парк культуры». Знаходзіцца на тэрыторыі раёна Хамоўнікі Цэнтральнай адміністрацыйнай акругі Масквы.

Ёсць наземны вестыбюль паўцыркулярнай формы ў выглядзе аркі, збудаваны па праекце архітэктара С. М. Краўца і размешчаны ў пачатку Гогалеўскага бульвара. Праз яго ажыццяўляецца выхад да Гогалеўскага бульвара, плошчы Прачысценскія вароты і Гагарынскага завулка. У 1997 годзе разам з з Храмам быў адкрыты паўночны выхад, што вядзе ў падземныя пераходы (архітэктар А. К. Рыжкоў) — на вуліцу Валхонка, Усіхсвяцкі праезд, і да самога Храма Хрыста Ратаванніка.

У дні буйных рэлігійных падзей (каляднае і велікоднае набажэнства ў ХХР, а таксама ў выпадку прыезду ў храм замежных праваслаўных святынь) паўночны вестыбюль працуе толькі для ўваходу вернікаў Храма Хрыста Ратаванніка; выхад ў горад дазваляецца толькі святарам храма.

Зноскі

1. Татаржинская Я. У истоков подземного зодчества. // «Метрострой», № 3, 1981. С. 27-29.
2. А будет — Остоженка//Вечерняя Москва № 224 от 13 ноября 1991
3. "Представители общественности предлагают в память об Алексии II переименовать станцию «Кропоткинская» в «Патриаршую»". Интерфакс. 5 снежня 2008 года. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)