Ерисовско-светогорско-ардамерска епархија

Ерисовско-светогорско-ардамерска епархија (грчки: Ιερά Μητρόπολη Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου) — епархија на Цариградската патријаршија, управувана од Грчката православна црква, со седиште во градот Леригово, на полуостровот Халкидик, Егејска Македонија. Од 2012 г. епархијата ја возглавува митрополитот Теоклит.^[1]

Ерисовско-светогорско-ардамерска епархија Ιερά Μητρόπολη Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου
Епархија
Митрополијата во Леригово
Место
Земја	Егејска Македонија, Грција
Митрополит	Теоклит
Архијерејски намесништва	7
Седиште	Леригово
Информации
Катедрала	„Рождество на пресв. Богородица“ (катедрална) „Св. Стефан“ (митрополска)
Матична црква	Цариградска патријаршија (под управа на Грчката православна црква)
Карта
Опфат на епархијата
Мрежно место
web.im-ierissou.gr

Архијерејски намесништва на епархијата

Историја

Катедралната црква „Св. Стефан“ во Леригово.

Црквата „Св. Бессребреници“ во Леригово.

Ерисовско-светогорска епархија

Ерисовската епископија е спомната за првпат на почетокот на IV век, кога царот Константин Велики, барајќи погодно место за изградба на Новиот Рим, го посетил регионот и се сретнал со епископот Макариј Ерисовско-стагирски (Ιερισσού και Σταγείρων). Епископијата била потчинета на Солунската митрополија до крајот на XIII век, кога е воздигната во митрополија.

во 1313 г. Света Гора станала ставропигија под непосредна управа на вселенскиот патријарх и епархијата била ограничена до североисточниот дел на Халкидик. По османлиското освојување, епархијата е снижена на епископија, потчинета на Солунската митрополија. Во XVII век епархиското седиште е преместено во Извор, а во XIX век во Леригово.

На 7 октомври 1924 г. епископијата е воздигната во Ерисовско-светогорска митрополија. Во 1940 г. кон неа е придодадена територијата на Ардамерската митрополија и така епархијата го добила името „Ерисовско-светогорско-ардамерска“.^[2]

Печат на епископот Василиј Ерисовски, XI век

Име	Грчки	Години
Макариј I	Μακάριος	за време на царот Аркадиј (395 – 408)
Анонимен	Aνώνυμος	883
Илија	Ηλίας	900
Никифор I	Νικηφόρος	1013, 1018
Николај I	Νικόλαος	1032
Георгиј	Γεώργιος	1085
Гаврил	Γαβριήλ
Василиј I	Βασίλειος	1105
Василиј II	Βασίλειος	1180
Теофил	Θεόφιλος	1180, првиот спомнат како Ерисовско-светогорски
Николај II	Νικόλαος	1200
Теодосиј	Θεοδόσιος	1290
Григориј	Γρηγόριος	почетокот на XIV век
Нифонт I	Νήφων	1314
Јаков I Триканас	Ιάκωβος Τρικανάς	1329, Ерисовско-ветогорски митрополит и ипертим
Нифонт II	Νήφων	1330
Јаков II	Ιάκωβος	1334
Доротеј	Δωρόθεος	1338
Анонимен	Aνώνυμος
Нифонт III	Νήφων	1347
Јаков III	Ιάκωβος	1365
Давид I	Δαβίδ	1366, 1369, 1370, од таа година како епископ
Исак	Ισαάκ	1375, 1378
Анонимен	Aνώνυμος	1372
Софрониј	Σωφρόνιος	1399
Никандар	Νίκανδρος	1441
Макариј II	Μακάριος	1528, 1544
Иларион I	Ιλαρίων	1555
Јаков IV	Ιάκωβος	1561
Давид II	Δαβίδ	1564, 1565
Евгениј	Ευγένιος	1569
Игнатиј I	Ιγνάτιος	за време на патријархот Еремија II
Акакиј	Ακάκιος	за време на патријархот Еремија II, 10 февруари 1580 г.[3]
Харалампиј	Χαραλάμπης	1613
Никифор II	Νικηφόρος	1622
Теофан Ардамерски,	Θεοφάνης	намесник Ерисовски
Христофор	Χριστόφορος	1677
Макариј III	Μακάριος	1702
Игнатиј II	Ιγνάτιος	1702
Антим	Άνθιμος	1706, 1710
Даниил	Δανιήλ	1720
Стефан	Στέφανος	1748, 1755
Теодосиј	Θεοδόσιος	1755 – 1767
Јаков V	Ιάκωβος	1767 – 1780
Герасим	Γεράσιμος	1789, дал оставка
Игнатиј III	Ιγνάτιος	1789 – меѓу 1836 и 1838
Јоаникиј	Ιωαννίκιος	1838 – 1869
Атанасиј	Διονύσιος	1870 – 1871
Дионисиј	Διονύσιος	1871 – 1875
Амвросиј	Αμβρόσιος Κασσαράς	1875 – 1877
Теоклит	Θεόκλητος Παπαϊωάννου	1877 – 1879
Мелетиј	Μελέτιος Βυζάντιος	1879 – 1890
Иларион	Ιλαρίων Μακαρώνης	1890 – 1899
Јоаким	Ιωακείμ Παπαναστασίου	1899 – 1906
Партениј	Παρθένιος Κελαϊδής	1906 – 1911[4]
Сократ	Σωκράτης Σταυρίδης	1911 – 1934

Ардамерска епархија

Печат на Ардамерската епископија со потпит на епископот Јоаким Струмбис.

Почеток и крај на писмо од епископот Софрониј Ардамерски до митрополитот Софрониј II Солунски од 20 март 1891 г.

Ардамерската епископија се појавила во IX – X век како Еркулска (Ερκούλων) со седиште во Еркула или Еркулион, денешно Ардамери. Спомната е во житието на Константин Велики (Патмоски ракопис бр. 179) от IX – X век.^[5] Во тактикон од 980 г. е спомната Ардамерска епископија како една од 11-те потчинети на Солунската митрополија, пред Ерисовско-светогорската и Литисјата и Рендинската.^[6] Во 1638 г. нејзиното седуште е преместено во Галачишта и епископијата така станала Ардамерско-галачишка (Αρδαμερίου και Γαλατίστης).^[7]

Во XIX век катедрална црква била „Св. Димитриј“ во Галачишта.^[8] според сознание од 1839 г.^[9]

Со тргањето на епископот Јоаким во февруари 1922 г., на 10, 12 и 13 декември 1922 г. Епархискиот синод на Солунската митрополија одржал седница и му го дал намесништвото на епархијата на ерисовско-светогорскиот епископ Сократ и решил да побара Вселенската патријаршија спојување на Ерисовско-светогорскатата со Ардамерската епископија. На 9 јануари 1923 г. Светиот синод го прифатил барањето. Меѓутоа, на 7 октомври 1924 г. епархијата е издигната во митрополија и истиот ден за митрополит е избран архиѓаконот Калиник Креацулис.^[10]

Калиник дал оставка во февруари 1934 г. поради лошо здравје, а епархијата е одново ја презел Сократ Ерисовски.^[10] На почетокот на ноември 1936 г. Светиот синод^[10] решил да ја укине Ардамерско-галачишката митрополија и ја споил со соседната Касандриска, со исклучок на Загливерско, кое е припоено кон Солунската митрополија. По четири години во 1940 г. територијата на поранешната Ардамерска митрополија е придодаден кон Ерисовско-светогорската, поради што таа е преименувана во Светогорско-ерисовско-ардамерска.^[2][11]

Име	Грчки	Години
Јован	Ιωάννης	2 август 943 г., како еркулски (’Ιωάννης ό όσιώτατος επίσκοπος Έρκούλων) во документ кој ја одредува границата меѓу светогорските монаси и ерисовци[6]
Илија	Ηλίας	зачуван е негов печат со натпис † Илија Ардамерски († Ήλίας Άρδαμερίων)[6]
Димитриј	Δημήτριος	1081
Теодосиј	Θεοδόσιος	1310, 1318
Григориј	Γρηγόριος	средината на XIV век
Филотеј	Φιλόθεος	1541
Јоасаф	Ιωάσαφ	1541
Акакиј	Ακάκιος	1544
Галактион	Γαλακτίων	1560
Матеј	Ματθαίος	1569
Игнатиј I	Ιγνάτιος	1580
Зосим	Ζωσιμάς	1611
Самуил	Σάμουήλ	1619
Мелетиј	Μελέτιος	пред 1638
Теофан	Θεοφάνης	1640, 1651, исто и намесник Ерисовски
Мелхиседек	Μελχισεδέκ	пред 1680
Антим	Άνθιμος	во 1677 г.
Теоклит	Θεόκλητος	во 1702, 1725
Анонимен	Aνώνυμος	спомнат на 19 декември 1738 г. во писмо на Јоаким II Солунски до поранешниот артенски митрополит Неофит II, монах на Света Гора[12]
Григориј	Γρηγόριος	спомнат околу 1767/1769 г.
Дионисиј	Διονύσιος	1797, од Андрос
Игнатиј II	Ιγνάτιος	1805 – 1821
Герасим	Γεράσιμος	во кондиката на Митилинската митрополија има сметка на митрополитот Калиник II Митилински, потпишана во јуни 1830 г. од неговиот наследник Порфириј и Герасим, патријаршиски егзарх Ардамерски[13]
Даниил	Δανιήλ	во 1832 г. започнале обновителни работи на манастирот „Св. Анастасија Узорешителница“ за време на епископите Мелетиј Солунски, Јаков Касандриски и Даниил, поранешен Ардамерски[13]
Антим	Άνθιμος	септември 1823 - 1831
Игнатиј III	Ιγνάτιος	1831 - 1865
Антим	Άνθιμος	декември 1867 – март 1876
Константиј	Κωνστάντιος Ματουλόπουλος	1876 – 1889
Софрониј	Σωφρόνιος Νηστόπουλος	1890 – 1901
Доротеј	Δωρόθεος Μοσχίδης	1901 – 1911
Јоаким	Ιωακείμ Στρουμπής	1911 – 1922
Калиник	Καλλίνικος Κρεατσούλης	1922 – 1934

Ерисовско-светогорско-ардамерска митрополија

Име	Грчки	Години
Сократ	Σωκράτης Σταυρίδης	1934 – 1944
Дионсиј	Διονύσιος Παπανικολόπουλος	1944 – 1951
Кипријан	Κυπριανός Πουλάκος	1951 – 1959
Павле	Παύλος Σοφός	1960 – 1978
Никодим	Νικόδημος Αναγνώστου	1981 – 2012
Теоклит	Θεόκλητος Αθανασόπουλος	2012

Архијерејски намесништва

Епархијата има седум архијерејски намесништва:

Архијерејски намесништва и парохиски цркви
Намесништво	Грчки	Нас. место	Грчки	Црква	Грчки
1. Леригово и Казанџи Маала	Ἀρναίας & Σταγείρων	Леригово	Ἀρναία	„Св. Стефан“	„Ἁγίου Στεφάνου“
				„Св. Бессребреници“	„Αγίων Ἀναργύρων“
		Варвара	Βαρβάρα	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Ревеник	Μεγάλη Παναγία	„Св. Василиј“	„Ἁγίου Βασιλείου Μεγάλης“
		Ново Село	Νεοχώρι	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Паљухор	Παλαιοχώρι	„Св. Архангели“	„Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν“
		Казанџи Маала	Στάγιρα	„Рождество на пресв. Богородица“	„Γενεσίου Θεοτόκου“
		Стано	Στανός	„Воведение на пресв. Богородица“	„Εἰσοδίων Θεοτόκου“
		Извор	Στρατονίκη	„Св. Никола“	„Ἁγίου Νικολάου“
2. Ерисово и Метох Пирг	Ἱερισσοῦ & Οὐρανουπόλεως	Ерисово	Ιερισσός	„Рождество на пресв. Богородица“	„Γενεσίου Θεοτόκου“
				„Св. Никола“	„Ἁγίου Νικολάου“
		Амолјани	Αμμουλιανή	„Св. Никола“	„Ἁγίου Νικολάου“
		Гомати	Γομάτι	„Пресв. Богородица“	„Παναγίας“
		Провлака	Νέα Ρόδα	„Пресв. Богородица“	„Παναγίας“
		Метох Пирг	Ουρανούπολη	„Св. Константин и Елена“	„Ἀγ. Κωνσταντίνου & Ἑλένης“
		Стратони	Στρατώνι	„Св. Варвара“	„Ἁγίας Βαρβάρας“
3. Ардамери и Галачишта	Ἀρδαμερίου & Γαλατίστης	Ардамери	Αρδαμέρι	„Успение на пресв. Богородица“	„Κοιμήσεως Θεοτόκου“
		Галачишта	Γαλάτιστα	„Успение на пресв. Богородица“	„Κοιμήσεως Θεοτόκου“
				„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Решетник	Άγιος Πρόδρομος	„Успение на пресв. Богородица“	„Κοιμήσεως Θεοτόκου“
		Кајаџик	Παλαιόκαστρο	„Св. Атанасиј“	„Ἁγίου Ἀθανασίου“
		Перистера	Περιστερά	„Св. Андреја“	„Ἁγίου Ἀνδρέου“
		Ливади	Λιβάδι	„Св. Атанасиј“	„Ἁγίου Ἀθανασίου“
4. Загливер	Ζαγκλιβερίου & Περιχώρων	Загливер	Ζαγκλιβέρι	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
				„Св. Акилина“	„Ἁγίας Ἀκυλίνης“
		Чифлик	Άγιος Χαράλαμπος	„Св. Атанасиј“	„Ὁσίου Ἀθανασίου“
		Адам	Αδάμ	„Св. Петка“	„Ἁγίας Παρασκευῆς“
		Думбија	Δουμπιά	„Св. Петка“	„Ἁγίας Παρασκευῆς“
		Кариѓол	Καλαμωτό	„Живоносен Извор“	„Ζωοδόχου Πηγῆς“
		Гирево	Μεσόκωμο	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Равна	Πετροκέρασα	„Св. Илија“	„Προφήτου Ἠλιοῦ“
		Сана	Σανά	„Св. Архангели“	„Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν“
		Саракина	Σαρακήνα	„Св. Преображение“	„Μεταμορφώσεως Σωτῆρος“
5. Пазаруда и Стролонгос	Ἀπολλωνίας καὶ Μαδύτου	Пазаруда	Απολλωνία	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Егри Буџак	Νέα Ἀπολλωνία	„Св. Павле“	„Ἀποστόλου Παύλου“
		Стролонгос	Νέα Μάδυτος	„Св. Јован Претеча“	„Τιμίου Προδρόμου“
		Кокала	Κοκκαλού	„Св. Бессребреници“	„Ἁγίων Ἀναργύρων“
		Аланли		„Св. Атанасиј“	„Ἁγίου Ἀθανασίου“
		Угурли	Περιστερώνα	„Св. Спиридон“	„Ἁγίου Σπυρίδωνος“
		Лезик	Μελισσουργός	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Егрибуџачки Бањи	Λουτρά Νέας Απολλωνίας	„Св. Преображение“	„Μεταμορφώσεως Σωτῆρος“
6. Ставрос и Олимпијада	Σταυροῦ καί Ὀλυμπιάδος	Ставрос	Σταυρός	„Св. Петка“	„Ἁγίας Παρασκευῆς“
				„Св. Авксентиј“	„Ὁσίου Αὐξεντίου“
		Горно Ставрос	Άνω Σταυρός	„Св. Димитриј“	„Ἁγίου Δημητρίου“
		Олимпијада	Ολυμπιάδα	„Св. Недела“	„Ἁγίας Κυριακῆς“
		Моди	Μόδι	„Св. Троица“	„Ἁγίας Τριάδος“
7. Палехор и Жервохорија	Παλαιοχώρας & Ζερβοχωρίων	Палехор	Παλαιοχώρα	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Топлик	Γεροπλάτανος	„Св. Димитриј“	„Ἁγίου Δημητρίου“
		Сопотник	Ριζά	„Успение на пресв. Богородица“	„Κοιμήσεως Θεοτόκου“
		Гермен	Κρήμνη	„Св. Никола“	„Ἁγίου Νικολάου“
		Долна Равна	Μαραθούσα	„Св. Ѓорѓи“	„Ἁγίου Γεωργίου“
		Дере Маала	Πλατανοχώρι	„Св. Преображение“	„Μεταμορφώσεως Σωτῆρος“[14]

Манастири

Име	Место	Години
1. „Св. Христофор“	Леригово	машки
2. „Св. Козма Етолски“	Леригово	женски
3. „Св. Генадиј Схолариј“	Ливади	машки
4. „Св. Благовештение“	Олимпијада	женски
5. „Св. Преображение“	Егри Буџак	женски
6. „Успение на пресв. Богородица“	Ревеник	женски