Заполжани

Заполжани — село во Општина Долнени, во околината на градот Прилеп.

Заполжани
Заполжани Местоположба на Заполжани во Македонија Заполжани на карта
Координати 41°22′46″N 21°24′45″E
Регион	Прилепско Поле
Општина	Долнени
Население	229 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	20041
Заполжани на општинската карта Атарот на Заполжани во рамките на општината
Заполжани на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во средишниот дел на Прилепското Поле, северозападно од градот Прилеп.

Историја

Кон крајот на XIX век, селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 462 —     1953 511 +10.6% 1961 504 −1.4% 1971 439 −12.9% 1981 406 −7.5%	Година Нас. ±% 1991 306 −24.6% 1994 273 −10.8% 2002 241 −11.7% 2021 229 −5.0%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Заполжани живееле 354 жители, сите Македонци.^[2] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Заполжани имало 160 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[3]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Заполјани се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 30 куќи.^[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 350 Македонци.^[5]

Во 2002 година, во селото живеел 241 жител, од кои 234 Македонци и 7 Роми.^[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 229 жители, од кои 218 Македонци, 1 Албанец и 10 лица без податоци.^[7]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	354	160	462	511	504	439	406	306	273	241	229

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Родови

Заполжани е македонско православно село, во селото има малку староседелски родови, а повеќе доселенички.^[12]

Родови во Заполжани се: Тркалевци (4 к.), Дуковци (3 к.), Ѓорговци (1 к.) и Бурџевци (1 к.), Дуковци се гранка од Тркалевци, овие четири рода се староседелски; Нешковци (20 к.), доселени се од некое село во Охридско; Сливовци (6 к.), доселени се од соседното село Големо Коњари, на самиот старт од XIX век, го знаат следното родословие: Никола (76 г. во 1951 година) Ристе-Диме-Спирко, порано се викале Гроздановци; Соколовци (5 к.), доселени се од селото Зрзе, во Зрзе припаѓале на родот Гебевци, кои се доселени од кичевското село Патец; Лајковци (2 к.), доселени се во турско време од претежно торбешкото село Лажани; Мартиновци (3 к.), доселени се во турско време, од селото Средорек; Црвениковци (4 к.), доселени се во 1919 година од селото Далбеговци, таму припаѓале на родот Шиндевци; Козаровци (3 к.), доселени се во 1921 година од селото Слепче, Прилепско, таму припаѓале на истоимениот голем род, кои во Слепче се доселени од Дебарско; од 1936 година во селото се доселиле 6 рода, 5 од Порече и 1 од Мариово, родови: Дуковци (3 к.), доселени се од селото Локвица; Душановци (3 к.), Маџовци (3 к.) и Златевци (1 к.), доселени се од селото Лупште; Огњановци (2 к.), доселени се од селото Ковач и Спасе (1 к.), доселен од некое село во Мариово.

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1467 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[13]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 195 гласачи.^[14]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[15]

• Црква „Св. Атанасиј“ — главната селска црква. Изградена е во 1872, а обновена во 1928 година.;

Археолошки наоѓалишта

• Лозја — населба од неолитско време;^[16]
• Ореова Бара — населба од неолитско време;^[16]
• Шаторица — населба од доцноантичко време;^[16]
• Карајница — неопределено од непознат период;^[17]
• Висови — неопределено од непознат период;^[17]
• Глежојца — неопределено од непознат период;^[17]
• Слатина — неопределено од непознат период;^[17]
• Тумба — неопределено од непознат период;^[17]

Редовни настани

Личности

Жртви во војната 1941-1945^[18]

• Данчо Бошески (1924 — 1945), во НОБ, кај Буковиќ
• Тоде Соколески (1924 — 1944) во НОБ, кај Заград
• Петре Велкоски (1922 — 1944) во НОБ, кај Прилеп

Култура и спорт

Иселеништво

Се знае за следните постари иселени родови и семејства од ова село.

Шишковци иселени се во Мажучиште. Слабаковци иселени се во Бело Поле. Стевановци иселени се во Сенокос. Од родовите Тркалевци, Соколовци и Сливовци по две семејства се иселени во Прилеп. Од родот Златевци едно семејство е иселено во Скопје. Неколку семејства од Бурџевци изумреле.^[12]