pan

Podobna pisownia: PAN • Pan • pan- • pann • Pán • pán • þan

pan (język polski)

To hasło wymaga dopracowania Należy w nim poprawić: Brak podstawowego znaczenia: „mężczyzna”, zilustrowanego zdjęciem (1.1 i 1.2 to zwroty do mężczyzny). Tłumaczenia japońskie i jidyszowe prawie w całości błędne, ale bez korekty znaczeń polskich ich poprawa nie ma na razie sensu. Wszystkie hasła muszą używać odpowiedniego szablonu i być napisane w uporządkowany i zrozumiały sposób.

wymowa:

^ⓘ, IPA: [pãn], AS: [pãn], zjawiska fonetyczne: nazal.

^{ⓘ ⓘ}

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) zwrot grzecznościowy w stosunku do mężczyzny; w zwrotach bezpośrednich zastępuje zaimek ty

(1.2) z czasownikiem w drugiej osobie zwrot nieco mniej bezpośredni niż „ty”, lecz raczej nieuprzejmy

(1.3) feudał lub właściciel ziemski, również magnat; władca

(1.4) pracodawca dla służby

(1.5) właściciel niewolników

(1.6) właściciel psa

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) D. lm od: pana

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	pan	panowie
dopełniacz	pana	panów
celownik	panu	panom
biernik	pana	panów
narzędnik	panem	panami
miejscownik	panu	panach
wołacz	panie	panowie

przykłady:

(1.1) Niech pan usiądzie.

(1.1) Czy mógłby pan podpisać się jeszcze w tym miejscu?

(1.2) Mógłbyś się pan pośpieszyć, nie widzisz pan, że ludzie czekają w kolejce?!

(1.2) Pośpiesz się pan, nie widzisz (pan), że ludzie czekają w kolejce?!

(1.3) W niektórych krajach pan feudalny miał tzw. „prawo pierwszej nocy”.

składnia:

kolokacje:

(1.1) proszę pana • panowie i panie • panie na lewo, panowie na prawo

(1.3) pan feudalny

synonimy:

(1.1) mężczyzna, st.pol. acan, asan, waszmość, asindziej, gospodzin; reg. śl. panaczek

antonimy:

(1.1) pani

(1.4) służący

(1.5) niewolnik

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. paniczyk mos, panieństwo n, panowanie n, Pan mos, panicz mos, pani ż, panna ż, państwo n

czas. panować ndk.

przym. pański, Pański

związki frazeologiczne:

(1.1) pan młody • pan starszy • pan władza • gw. pan ładny • hist. pan brat • pan całą gębą • pan życia i śmierci • miłościwy pan • najjaśniejszy pan • wielmożny pan

przysłowia: jaki sługa, taki pan • nie każdy pan, co w bławacie • nie ma gorszego tyrana, kiedy chłop dostanie się na pana • pan każe, sługa musi

etymologia:

prasł. *gъpanъ → władca (prawdop.)

uwagi:

(1.1) pisownia od dużej litery wyłącznie w zwrotach bezpośrednich w korespondencji, nigdy zaś w tekstach publicystycznych, prozie czy listach dialogowych filmów

tłumaczenia:

• albański: (1.1) zotëri m; (1.3) zot m
• angielski: (1.1) mister (Mr.), sir, gentleman; (1.3) gentleman, lord, master; (1.4) master; (1.5) master
• arabski: رب
• baskijski: (1.1) jaun; (1.2) jaun; (1.3) jaun; (1.4) jaun, nagusi, ugazaba; (1.5) nagusi, ugazaba
• białoruski: (1.1) спадар m; (1.3) пан m; (1.4) пан m
• cerkiewnosłowiański: (1.3) кѷръ m
• chiński standardowy: (1.1) 老师 (lǎoshī), 您 (nín), 先生 (xiānshēng), 您的 (nín de)
• dolnołużycki: (1.1) kněz m; (1.3) kněz m
• duński: (1.1) De, herr
• esperanto: (1) sinjoro (s-ro), rzad. siro; (1.3) sinjoro, senjoro, siro, moŝto; (1.4) sinjoro, mastro; (1.5) sinjoro, mastro
• estoński: (1.1) härra
• francuski: (1.1) vous
• gagauski: (1.1) aga
• górnołużycki: (1.1) knjez m; (1.3) knjez m
• hindi: (1.1) जी, श्रीमान, साहब (głownie dla muzułmanów)
• hiszpański: (1.1) usted, señor; (1.2) señor; (1.3) señor; (1.4) amo; (1.5) amo
• ido: (1.1) vu
• interlingua: (1.3) soverano
• islandzki: (1.1) herra m
• japoński: końcówki grzecznościowe - (1.1) さん; (1.3) 様 (さま); (1.4) 様 (さま); (1.5) 様 (さま)
• jidysz: (1.1) רב m (reb); (1.2) רב m (reb); (1.3) רב m (reb); (1.4) רב m (reb); (1.5) רב m (reb)
• kaszubski: (1.1) pón m, wasta m, Wë lm
• kataloński: (1.1) vostè, senyor; (1.2) senyor
• louchébem: (1.1) lesieum
• łaciński: (1.3) dominus m, erus m; (1.4) dominus m, erus m; (1.5) dominus m, erus m
• niderlandzki: (1.1) U, meneer; (1.3) heer, meester; (1.4) meester; (1.5) meester
• niemiecki: (1.1) Sie, Herr m; (1.2) Herr m; (1.3) Herr m; (1.4) Herr m; (1.5) Herr m; (1.6) Herrchen n
• nowogrecki: (1.1) κύριος m; (1.3) δεσπότης m
• nowopruski: (1.1) rikīs m
• pali: (1.3) īsa m
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) ; (1.3) ; (1.4) ; (1.5)
• portugalski: (1.1) senhor m; (1.2) senhor m; (1.3) senhor m; (1.4) senhor m; (1.5) senhor m
• rosyjski: (1.1) вы, господин m; (1.2) господин m; (1.3) господин m; (1.4) господин m; (1.5) господин m; (1.6) господин m
• rumuński: (1.1) domn, dumneavoastră
• słowacki: (1.1) pán m; (1.2) pán m; (1.3) pán m; (1.4) pán m; (1.5) pán m
• staroangielski: (1.3) dryhten m, drihten m; (1.4) dryhten m, drihten m; (1.5) dryhten m, drihten m; (1.6) dryhten m, drihten m
• staroegipski: (1.3) (nb); (1.4) (nb); (1.5) (nb)
• staropruski: (1.1) rikis m
• suahili: (1.1) bwana
• szwedzki: (1.1) herr w; (1.3) herre w
• tetum: (1.?) amu
• ukraiński: (1.1) пан m; (1.2) пан m; (1.3) пан m; (1.4) пан m; (1.5) пан m
• wilamowski: (1.1) hjer m, hier m, pon m; (1.2) hjer m, hier m, pon m; (1.3) hjer m, hier m, pon m; (1.4) hjer m, hier m, pon m; (1.5) hjer m, hier m, pon m
• włoski: (1.1) signore

źródła: