4 гыйнвар

4 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның дүртенче көне. Ел ахырына кадәр 361 көн кала.

← гыйнвар →
Дш	Сш	Чш	Пҗ	Җм	Шм	Як
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31
2025 ел

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

Брайль коды "⠏ ⠗ ⠑ ⠍ ⠊ ⠑ ⠗" (фр. premier - "беренче").

Японияның Tsurugaoka Hachiman комплексына керү юлы

Халыкара

• Бөтендөнья Брайль көне, сукырлар өчен төрле мөмкинлекләрне үзенә алган имләне уйлап табучы Луи Брайль туган көнендә билгеләнә.^[1][2][3]

Милли

• Ангола – Колониаль чорда (1482-1975) җәфа чигүчеләрне искә алу көне.^[1][2][4][5]
• Конго Демократик Җөмһүрияте - Бәйсезлек өчен җәфа чигүчеләрне искә алу көне (1959).^[4][6][7]
• Мьянма – Бәйсезлек көне (1948, Бөекбританиядән).^{[1][4][8][9][10][11]}

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Бразилия:^[2]
  • Рондония штатының оешу көне (1982).
  • Параиба штаты:
    • Лагоа Сека муниципалитеты көне.
    • Имакулада муниципалитеты көне.
  • Риу-Гранди-ду-Сул штатында Сантиагу муниципалитеты көне.
• Колумбия – Нариньо департаментына кергән Пасто шәһәрендә кара һәм ак тәнлеләр карнавалы дәвам итә.^[12][13]
• Мексика - журналистлар көне.^[12][14]
• Нигерия – Огони халкының сакланып калу өчен хәрәкәтe (MOSOP) көне, 1993 елдан билгеләнә.^[4][15]
• Төркия – Диярбакыр өлкәсендә Сулейман Назиф исемле шагыйрьне искә алу көне.^[9][16]
• Япония - Канагава префектурасының Камакура шәһәренең нигезе - 1063 елда төзелгән 鶴岡八幡宮 Tsurugaoka Hachiman-gū синтоист гыйбадәтханәсендә Чона-хаҗимешики (手斧初式) төзүчеләр фестивале.^[4][17][18]

Вакыйгалар

• 1493 — Христофор Колумб Аурупадан Америкага таба юлга чыга.
• 1808 — Бразилияда беренче типография оештырыла ( Рио-де-Жанейро шәһәрендә).
• 1896 — Юта штаты АКШның 45нче штаты булды.
• 2004 — Гөрҗистаннең президент сайлауларында Михаил Саакашвили җиңү яулый.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:4 гыйнвар көнне туганнар

• 1643 — Исаак Ньютон, инглиз физигы.
• 1725 — Пётр Румянцев, Россия империясе хәрби җитәкчесе, хәрбият галиме.
• 1785 — Якоб Гримм, алман тел белгече.
• 1785 — Александр Грибоедов, рус дипломаты, язучысы.
• 1848 — Михаил Капустин,
• 1870 — Николай Клепинин,
• 1872 — Хессельгрен Керстин,
• 1884 — Борис Яковлев,
• 1886 — Борис Мителман,
• 1897 — Варвара Колядина,
• 1897 — Николай Устюгов,
• 1898 — Василий Булыгин,
• 1900 — Назлы Эджевит,
• 1902 — Анджела Сидни,
• 1908 — Мәҗит Кавиев,
• 1910 — Җәүдәт Фәйзи, композитор.
• 1913 — Зәйни Игъдәүләтов,
• 1917 — Михаил Львов (Рәфкать Габитов), рус телендә иҗат иткән совет чоры шагыйре.
• 1924 — Алиме Абденанова,
• 1924 — Әмин Тәрҗеманов,
• 1925 — Камил Якупов, опера җырчысы.
• 1926 — Равил Бәхтияров,
• 1929 — Гаяз Акҗегетов,
• 1934 — Зураб Церетели,
• 1937 — Хәдичә Гыйниятова,
• 1937 — Эдуард Гыймади,
• 1939 — Рим Бакыев,
• 1940 — Браян Девид Җозефсон,
• 1940 — Гао Шиңҗиян,
• 1941 — Илдус Әмирхан, татар мәгърифәтчесе.
• 1941 — Хәйрулла Мортазин,
• 1942 — Джон МакЛафлин,
• 1945 — Клара Локманова,
• 1945 — Ричард Шрок,
• 1947 — Разил Вәлиев, татар язучысы, җәмәгать эшлеклесе.
• 1948 — Фәһим Кәрүкев,
• 1949 — Виталий Дмитриев-Ози,
• 1949 — Эсфир Яһудин,
• 1951 — Шамил Нигъмәтуллин,
• 1951 — Шараф Башбеков,
• 1955 — Рәмзия Маннапова,
• 1956 — Булат Минасов,
• 1957 — Сергей Шәкүров,
• 1957 — Азат Әхтәмов,
• 1959 — Ким Миңнуллин, татар әдәбият белгече, фольклорчы.
• 1960 — Фәнәвил Галиев, актер.
• 1960 — Эльвира Юнысова,
• 1964 — Александр Фадеев,
• 1965 — Айрат Гобәйдуллин,
• 1967 — Игорь Шувалов, Россия дәүләт эшлеклесе.
• 1977 — Дмитрий Набоков,
• 1978 — Рөстәм Сабирхуҗин,
• 1981 — Иван Савин,
• 1984 — Елена Мигунова,
• 1987 — Артём Ильин,
• 1987 — Максим Шелекето,
• 1987 — Тимур Сөләйманов,
• 1990 — Дмитрий Мясников,
• 1997 — Андрей Миронов,
• 2000 — Лана Петранович,

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:4 гыйнвар көнне вафатлар

• 1673 — Фёдор Бутурлин,
• 1824 — Павел де Бособр,
• 1931 — Николай Гревениц,
• 1932 — Җәлил Мәмәдкулизадә,
• 1939 — Владимир Ивановский,
• 1941 — Аңри Бергсон (Henri Bergson), француз фәлсәфәче, әдәбият буенча 1927 елның Нобель бүләге лауреаты.
• 1943 — Марина Раскова,
• 1944 — Иван Морозов,
• 1960 — Альбер Камю,
• 1961 — Эрвин Шрёдингер,
• 1965 — Томас Стернз Элиот,
• 1971 — Михаил Лобашёв,
• 1977 — Закир Әсфәндияров,
• 1983 — Юрий Виноградов, композитор, музыка белгече, педагог.
• 1984 — Владимир Вагин,
• 1990 — Галия Нигъмәтуллина, Камал театры актрисасы, ТАССР халык артисты.
• 1999 — Алексей Михеев,
• 2001 — Владимир Алмазов,
• 2001 — Екатерина Гловацкая,
• 2002 — Заһирә Гомәрова, татар шагыйрәсе, балалар язучысы.
• 2010 — Зиннәт Шәрифуллин,
• 2015 — Владимир Штеренбах,
• 2019 — Мөсәгыйть Хәбибуллин, татар язучысы, тарихи романнар авторы.
• 2020 — Зикаф Давытов,
• 2021 — Мартинус Велтман,
• 2021 — Таһир Камалов,
• 2024 — Равил Шаммасов,

Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар

Ислам

Христианлык

• Көнбатыш Христианлыкта Раштуаның 12 көненең унберенчесе.
• Католик чиркәве көн изгеләре:
  • АКШның беренче изгеләр рәтенә кертелгән туган ватандаш Элизабет Анн Сэтон көне (1821 ел)
  • «изге» Оринга
  • Гент шәһәреннән Фараилдис, († ~ 740), гыйффәтле кыз хатын
  • Ригоберт, (†743 ел), Германиянең Реймс шәһәренең епископы
  • «изге» Анжела де Фолиньо, (†1248 ел), Италиянең Умбрия провинциясендә, могҗизалар тудыручы.
  • Француз телле "Année liturgique du rite de Jérusalem", mémoire de Иоанн һәм Школяр исемнәрен искә төшерүне киңәш итә. Сцитополистан Кирилл, «изге» Ефим тормышы, §30; «изге» Сабас тормышы, §38; «изге» Абрамиос тормышы, 245, 6-8 битләре, Иоанн Москусның Рухият башлангычлары – Pre spirituel, §178; II Cor. 8, 1-9 һәм et Lc 21, 12-19 укырга киңәшли.
• Көнчыгыш ортодокс чиркәвендә литургия көннәре:
  • Җитмеш апостолдан Синаксис
  • «изге» Теоктист, Сицилия утравындагы Кукомо аббатлык башлыгы
  • Комментатор Атанасий һәм Дәрвиш Зосима, Сицилия утравында җәфа чигүчеләр
  • Ютимия һәм Хрисантус, җәфа чигүчеләре
  • Яңа Ютимий, монах
  • Грециянең Атос тавындагы Ватопеди монастыре аббаты Ютимий һәм 12 монах, җәфа чигүчеләр (†13 гасыр)
  • Сербияның Евстатий, беренче архиепископ, (†13 гасыр)
  • Аквила, Киев лаврасы монастыре дьяконы, (†14 гасыр)
  • Грецияның Атос тавындагы Хиландар монастыреннан Онуфрий Манассиас, җәфа чигүче (†1818 ел)
  • Лангрес шәһәреннән Грегори, Галлия (Францияның җирлегенең элекке исеме)
  • Римдан «изге» Анастасия, (†304 ел), җәфа чигүче, гыйффәтле кыз хатын

Исем бәйрәмнәре

Анастасия Анжэль һәм ясалмалары: Анжела, Анжелина, Анжелик, Анжелоуно, Анжи, һ.б. Аниэла Бенедикта Богдана Григорий Дафроза Дмитрий Добромир Доротеуш Евгениуш Елизавета Ираклий Кристиана Леония Одилон Рыгоберт Сулигост Тит Федор Федотья Фереол

Башка диннәр

• Борынгы римлылар дине һәм бүгенге дәвамы – Компиталия бәйрәменең икенче көне

Кулланылган чыганаклар: тышкы сылтамалар

• Календарь событий Calend.ru
• Portal Sao Francisco (Бразилия)

Шулай ук карагыз

Commons

Викиҗыентыкта бу тема буенча

медиафайллар тупланмасы