Арабскі сьвет

Арабскім сьветам (па-арабску: الوطن العربي‎) прынята абагульнена называць арабскія краіны Блізкага Ўсходу і Паўночнае Афрыкі, а таксама краіны Ўсходняе Афрыкі, якія ўваходзяць у Лігу арабскіх дзяржаў і маюць арабскую мову ў якасьці адной з афіцыйных. Арабскі сьвет складаецца з 23 краінаў з сукупным насельніцтвам каля 373 млн чалавек і агульнай плошчай прыблізна 13 млн квадратных кілямэтраў.

Ліга арабскіх дзяржаў

Склад

Ніжэй прыводзіцца пералік краінаў, якія прынята ўключаць у «арабскі сьвет».

Дзяржава	Тэрыторыя (км²)	Насельніцтва (чал.)	Сталіца
Альжыр	2 381 740	40.610.000	Альжыр
Бахрэйн	765	1.425.000	Манама
Джыбуці	23 200	818 169	Джыбуці
Эгіпет	1 001 450	95 690 388	Каір
Сахарская Арабская Дэмакратычная Рэспубліка	266 000	267 405	Эль-Аюн (заяўленая) / Тыфарыці (фактычная часовая сталіца)
Емэн	527 970	27 580 288	Сана
Ярданія	92 300	9 456 932	Аман
Ірак	435 052	37 200 552	Багдад
Катар	11 586	2 570 934	Доха
Каморы	2235	795 745	Мароні
Кувэйт	17 818	4.053.000	Кувэйт
Лібан	10 452	6 000 007	Бэйрут
Лібія	1 759 541	6 293 380	Трыпалі
Маўрытанія	1 030 700	3 359 185	Нуакшот
Марока	446 550	32 649 130	Рабат
Аб’яднаныя Арабскія Эміраты	83 600	5 473 972	Абу-Дабі
Аман	309 500	4 298 320	Маскат
Палестына	6020	4 550 368	Рамала
Саудаўская Арабія	2 149 610	31 521 418	Эр-Рыяд
Сырыя	185 180	18 502 413	Дамаск
Самалі	637 657	10 251 568	Магадышу
Судан	1 866 068	40 234 882	Хартум
Туніс	163 610	10 982 754	Туніс
Усяго:	13 408 604	373 037 124

Вышэйшая адукацыя

У арабскіх краінах дзейнічае 132 унівэрсытэты, 136 каледжаў, 433 інстытуты, якія даюць вышэйшую адукацыю. Колькасьць студэнтаў у іх перавышае 5 млн чалавек. Лідэрамі ў сфэры вышэйшае адукацыі лічацца Эгіпет, Саудаўская Арабія, Лібан. Як адзначаюць, адной з галоўных праблемаў вышэйшае адукацыі ў арабскіх краінах зьяўляецца спад яе якасьці, асабліва ў тэхнічных галінах, прычынай чаго паказваюць недастатковае фінансаваньне і вельмі нестабільную абстаноўку ў рэгіёне. У 1978 годзе была прынята Канвэнцыя па прызнаньні дакумэнтаў аб вышэйшай адукацыі, дыплёмаў і ступеняў у арабскіх краінах. Яе падпісалі Альжыр, Бахрэйн, Эгіпет, Ірак, Ярданія, Кувэйт, Лібія, Марока, Аман, Катар, Саудаўская Арабія, Судан, Туніс, ААЭ; а статус назіральніка атрымалі Лібан, Сырыя, Емэн, Палестына.

Інтэрнэт

Гісторыя

На 2010 год па зьвестках сайта Internet World Stats, у арабскім сьвеце налічвалася каля 60 мільёнаў карыстачоў сеціва Інтэрнэт, што зьяўляецца досыць важкім значэньнем, бо гэтая колькасьць людзей складае амаль траціна ўсяго насельніцтва гэтага рэгіёну. З пачатку 2000-х па 2010 год колькасьць інтэрнэт-карыстальнікаў павялічылася на 1,825%. Гэта дастаткова высокая лічба для арабскага сьвету, аднак у сьвеце ў цэлым іх доля не перавышае 3%.

Дзякуючы хуткаму распаўсюджваньню Інтэрнэту мноства людзей атрымала магчымасьць выказваць сваё меркаваньне свабодна, хаця раней былі пазбаўлены гэтага права. Мноства людзей сталі выкарыстоўваць усе перавагі тэхналягічнага новаўвядзеньня (напрыклад, рэлігійныя сайты, якія з высокай хуткасьцю распаўсюджваюцца ў сеціве).

Мадэрнізацыя інтэрнэт-рэсурсаў

Краіны «арабскага сьвету» ўкладваюць мноства фінансавых сродкаў у рамках стратэгіі па разьвіцьці эканомікі і стварэньні новых працоўных месцаў. Таксама аналітыкі прагназуюць стабільны рост колькасьці інтэрнет-карыстальнікаў у арабскім сьвеце. Дасягненьні навукі і тэхнікі вырашаюць праблемы слабаразьвітай інфармацыйна-камунікацыйнай інфраструктуры, якая перашкаджае свабоднаму доступу ў Інтэрнет у гэтым рэгіёне. Напрыклад, у канцы сакавіка 2009 г. у Альжыры, Бахрэйне, Ярданія, Кувэйце, Саудаўскай Арабіі і Тунісе зьявілася тэхналёгія WiMAX9, у той час як у іншых краінах пачалося тэставаньне гэтага сэрвісу.

Цэнзура

Урады краін арабскага сьвету абмяжоўваюць СМІ ў рабоце і праводзяць палітыку рэпрэсіяў. Дзяржава кантралюе СМІ і Інтэрнет. Прыхільнікі свабоды слова спрабуюць змагацца супраць гэтых законаў, аднак гэта рабіць дастаткова складана. Мноства блогераў і дысідэнтаў апынуліся ў турме праз свае артыкулы, словы і г. д. в.

Напрыклад, у Сырыі зацьверджаны закон аб прэсе ў 2001 годзе, які дае дзяржаўным органам аб’ёмныя магчымасьці па наглядзе за публікацыямі, якія выходзяць у краіне. У Тунісе кодэкс прэсы накіраваны супраць працы туніскіх журналістаў, паводле якога ім забаронена абражаць прэзыдэнта, парушаць парадак і апублікаваць тое, што дзяржава лічыць дэзінфармацыяй.

У арабскім сьвеце асноўнай тэндэнцыяй лічыцца імкненьне арабскіх краінаў рэгуляваць зьмест сайтаў пры дапамозе заканадаўства аб друку і прэсе. Мясцовыя сайты па патрабаваньнях павінны рэгістравацца ў дзяржаўных органах перад адкрыцьцём. Напрыклад, у Ярданіі ў 2007 годзе была выдадзена пастанова, паводле якой электронная прэса і ўсе сайты павінны падпарадкоўвацца закону аб друку і прэсе і кантралююцца спэцыяльным аддзелам друку і прэсы. Пасьля гэтага былі ўведзены ўсеагульны кантроль і цэнзура.

Літаратура

•  Deng, Francis Mading War of visions: Conflict of identities in the Sudan. — Washington, D.C.: The Brookings Institution, 1995. — ISBN 0-8157-1794-6
•  Frishkopf, Michael Music and media in the Arab world. — Cairo: The American University in Cairo Press, 2010. — ISBN 978-977-416-293-0

Вонкавыя спасылкі

• Арабскія аўтары аб арабскім сьвеце