Солы

Со́лы — вёска ў Беларусі, на рацэ Ашмянцы. Цэнтар сельсавету Смаргонскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва на 2004 год — 1475 чалавек. Знаходзяцца за 15 км на захад ад Смаргоні, за 252 км ад Горадні. Чыгуначная станцыя на лініі Маладэчна — Вільня.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Солы (неадназначнасьць).

Хуткія факты

Солы — даўняе мястэчка гістарычнай Ашмяншчыны (частка Віленшчыны).

Вялікае Княства Літоўскае

Упершыню Солы ўпамінаюцца ў XVI стагодзьдзі як сяло Віленскага ваяводзтва. Паселішча знаходзілася ў шляхецкай уласнасьці.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Солы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, дзе сталі цэнтрам воласьці Ашмянскага павету Віленскай губэрні. У 1849 годзе ў мястэчку збудавалі касьцёл, з 1870 году працавала расейская народная вучэльня.

На 1886 год у Солах існавалі валасная ўправа, касьцёл, сынагога, 5 крамаў, карчма, вінакурны завод (за 4 км ад мястэчка), на 1890 год — пошта, тэлеграф, станцыя Лібава-Роменскай чыгункі (адкрылася ў 1873 годзе). У пачатку XX стагодзьдзя у мястэчку працаваў лекарскі ўчастак.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1915 годзе Солы занялі войскі Нямецкай імпэрыі. У канцы 1917 году ў мястэчку адбылася падзея, якая прапісала паселішча ў эўрапейскай гісторыі на шматлікія стагодзьдзі наперад: 4 сьнежня прадстаўнікі 2-й, 3-й і 10-й арміяў на чале з шараговым Салігаліцкага палка 81-й пяхотнай дывізіі бальшавіком Шчукіным падпісалі замірэньне зь немцамі. Баявыя дзеяньні на працягу ўсяго фронту ад Відзаў да Прыпяці спыняліся з 5 сьнежня на два месяцы. Праз 10 дзён — 15 сьнежня — замірэньне падпісалі ўжо ў Берасьці, надаўшы дамове шырэйшы статус.

Старая графіка Солаў
Стары касьцёл, 1896 г.
Нерэалізаваны праект касьцёла, 1848 г.
Рэалізаваны праект касьцёла, 1926 г.
Капліца на Жупранскай вуліцы, 1908 г.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Солы абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад Беларускай ССР^[2]. Згодна з Рыскай мірнай дамовай 1921 году Солы апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны Ашмянскага павету Віленскага ваяводзтва. У 1926—1934 гадох у мястэчку вялося будаваньне касьцёла Маці Божай Ружанцовай. Ахвяраваньні на яе склалі паўмільёна злотых, велізарную для таго часу суму.

У 1939 годзе Солы ўвайшлі ў БССР, дзе 12 кастрычніка 1940 году сталі цэнтрам сельсавету Смаргонскага раёну. Статус паселішча панізілі да вёскі. На 2001 год тут было 594 двары. У 2000-я гады Солы атрымалі афіцыйны статус «аграгарадку».

Мястэчка на старых здымках
Стары касьцёл, каля 1900 г.
Чыгуначная станцыя, 1915 г.
Раён чыгуначнай станцыі, 1917 г.
Чыгуначная станцыя Солы ў Дакурнішках, 1917 г.

Рынак, 1916 г.
Млын на Ашмянцы ў Дакурнішках, 1916 г.
Капліца, да 1930 г.
Новы касьцёл, 1930 г.

Солы лац. Soły
Касьцёл Маці Божай Ружанцовай
Першыя згадкі:	XVI стагодзьдзе
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гарадзенская
Раён:	Смаргонскі
Сельсавет:	Сольскі
Вышыня:	150 м н. у. м.
Насельніцтва:	1475 чал. (2004)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 1592
Паштовы індэкс:	231033
СААТА:	4256849086
Нумарны знак:	4
Геаграфічныя каардынаты:	54°30′59″ пн. ш. 26°10′54″ у. д.
Солы на мапе Беларусі ± Солы Солы
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Афіцыйная назва	Гістарычная назва
Першамайская вуліца	Віленская вуліца
Сацыялістычная вуліца	Вакзальная вуліца
Цэнтральная вуліца	Дворная вуліца
Францішка Багушэвіча вуліца	Жупранская вуліца^[7]

Назва

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Найноўшы час

Насельніцтва

Дэмаграфія

Забудова

Вуліцы і пляцы

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

Страчаная спадчына

Галерэя

Крыніцы

Літаратура

Вонкавыя спасылкі

Wikiwand - on