Top Qs
Timeline
Chat
Perspective
衙
From Wiktionary, the free dictionary
Remove ads
|
Translingual
Han character
衙 (Kangxi radical 144, 行+7, 13 strokes, cangjie input 竹人一口弓 (HOMRN), four-corner 21601, composition ⿴行吾 or ⿲彳吾亍)
References
- Kangxi Dictionary: page 1109, character 24
- Dai Kanwa Jiten: character 34061
- Dae Jaweon: page 1574, character 5
- Hanyu Da Zidian (first edition): volume 2, page 837, character 7
- Unihan data for U+8859
Chinese
Glyph origin
Phono-semantic compound (形聲 / 形声, OC *ŋraː, *ŋa, *ŋaʔ): semantic 行 + phonetic 吾 (OC *ŋraː, *ŋaː).
Etymology 1
- 近代通謂府廷為公衙,公衙即古之公朝也。字本作「牙」。《詩》曰:「祈父予王之爪牙。」祈父,司馬,掌武備,象猛獸,以爪牙為衛。故軍前大旗謂之「牙旗」,出師則有建牙、禡牙之事,軍中聽號令,必至牙旗之下,稱與府朝無異。近俗尚武,是以通呼公府為公牙,府門為牙門。字稱訛變,轉而為「衙」也。 [Literary Chinese, trad.]
- From: Tang dynasty, 封演 (Feng Yan), 《封氏聞見記》 (Master Feng's Records of Things Heard and Seen)
- Jìndài tōng wèi fǔtíng wèi gōngyá, gōngyá jí gǔ zhī gōngcháo yě. Zì běn zuò “yá”. “Shī” yuē: “Qífù yǔ wáng zhī zhǎoyá.” Qífù, sīmǎ, zhǎng wǔbèi, xiàng měngshòu, yǐ zhǎoyá wèi wèi. Gù jūn qián dà qí wèi zhī “yáqí”, chūshī zé yǒu jiànyá, màyá zhī shì, jūn zhōng tīng hàolìng, bì zhì yáqí zhī xià, chēng yǔ fǔcháo wú yì. Jìn sú shàngwǔ, shì yǐ tōng hū gōngfǔ wèi gōngyá, fǔmén wèi yámén. Zì chēng ébiàn, zhuǎn ér wèi “yá” yě. [Pinyin]
- In the recent era, the official court is commonly known as gongya ("official tooth"), which is gongchao ("official court") in ancient times. The character is originally 牙. The Classic of Poetry says, "Qifu, we are the claws and teeth of the king." Qifu is the minister of war, who is in charge of weaponry and, like a ferocious beast, defends using his claws and teeth. Hence the large banner before the army is known as the "tooth banner"; when sending the troops out, the tooth banner is erected and offered sacrifices; when listening to military orders, the army must be under the tooth banner; this is no different from the government office. In recent times, military affairs are commonly revered, so the gongfu is known as gongya and the fumen is known as yamen. The character has changed into 衙.
近代通谓府廷为公衙,公衙即古之公朝也。字本作「牙」。《诗》曰:「祈父予王之爪牙。」祈父,司马,掌武备,象猛兽,以爪牙为卫。故军前大旗谓之「牙旗」,出师则有建牙、祃牙之事,军中听号令,必至牙旗之下,称与府朝无异。近俗尚武,是以通呼公府为公牙,府门为牙门。字称讹变,转而为「衙」也。 [Literary Chinese, simp.]
Pronunciation
- Mandarin
- Cantonese
- Gan (Wiktionary): nga4
- Hakka (Sixian, PFS): ngà
- Northern Min (KCR): ngâ
- Eastern Min (BUC): ngà
- Puxian Min (Pouseng Ping'ing): gor2
- Southern Min
- Wu (Shanghai, Wugniu): 6nga
- Xiang (Changsha, Wiktionary): ia2
- Mandarin
- (Standard Chinese)+
- Hanyu Pinyin: yá
- Zhuyin: ㄧㄚˊ
- Tongyong Pinyin: yá
- Wade–Giles: ya2
- Yale: yá
- Gwoyeu Romatzyh: ya
- Palladius: я (ja)
- Sinological IPA (key): /jä³⁵/
- (Chengdu)
- Sichuanese Pinyin: ya2
- Scuanxua Ladinxua Xin Wenz: ia
- Sinological IPA (key): /ia²¹/
- (Dungan)
- Cyrillic and Wiktionary: я (i͡a, I)
- Sinological IPA (key): /ia²⁴/
- (Note: Dungan pronunciation is currently experimental and may be inaccurate.)
- (Standard Chinese)+
- Cantonese
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Jyutping: ngaa4
- Yale: ngàh
- Cantonese Pinyin: ngaa4
- Guangdong Romanization: nga4
- Sinological IPA (key): /ŋaː²¹/
- (Taishanese, Taicheng)
- Wiktionary: nga3
- Sinological IPA (key): /ᵑɡa²²/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Gan
- (Nanchang)
- Wiktionary: nga4
- Sinological IPA (key): /ŋa³⁵/
- (Nanchang)
- Hakka
- (Sixian, incl. Miaoli and Neipu)
- Pha̍k-fa-sṳ: ngà
- Hakka Romanization System: ngaˇ
- Hagfa Pinyim: nga2
- Sinological IPA: /ŋa¹¹/
- (Sixian, incl. Miaoli and Neipu)
- Northern Min
- (Jian'ou)
- Kienning Colloquial Romanized: ngâ
- Sinological IPA (key): /ŋa³³/
- (Jian'ou)
- Eastern Min
- (Fuzhou)
- Bàng-uâ-cê: ngà
- Sinological IPA (key): /ŋa⁵³/
- (Fuzhou)
- Puxian Min
- (Putian)
- Pouseng Ping'ing: gor2
- Báⁿ-uā-ci̍: gó̤
- Sinological IPA (key): /kɒ¹³/
- (Xianyou)
- Pouseng Ping'ing: gor2
- Sinological IPA (key): /kɒ²⁴/
- (Putian)
Note: gor2.
- Southern Min
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, General Taiwanese)
- Pe̍h-ōe-jī: gê
- Tâi-lô: gê
- Phofsit Daibuun: gee
- IPA (Kaohsiung): /ɡe²³/
- IPA (Xiamen, Quanzhou, Taipei): /ɡe²⁴/
- (Hokkien: Zhangzhou)
- Pe̍h-ōe-jī: gêe
- Tâi-lô: gêe
- IPA (Zhangzhou): /ɡɛ¹³/
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou)
- Pe̍h-ōe-jī: gâ
- Tâi-lô: gâ
- Phofsit Daibuun: gaa
- IPA (Zhangzhou): /ɡa¹³/
- IPA (Xiamen, Quanzhou): /ɡa²⁴/
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, General Taiwanese)
Note:
- gê/gêe - vernacular;
- gâ - literary.
- Middle Chinese: ngae
- Old Chinese
- (Zhengzhang): /*ŋraː/
Definitions
衙
Compounds
Etymology 2
Pronunciation
- Mandarin
- (Standard Chinese)+
- Hanyu Pinyin: yú
- Zhuyin: ㄩˊ
- Tongyong Pinyin: yú
- Wade–Giles: yü2
- Yale: yú
- Gwoyeu Romatzyh: yu
- Palladius: юй (juj)
- Sinological IPA (key): /y³⁵/
- (Standard Chinese, variant)+
- Hanyu Pinyin: yǔ
- Zhuyin: ㄩˇ
- Tongyong Pinyin: yǔ
- Wade–Giles: yü3
- Yale: yǔ
- Gwoyeu Romatzyh: yeu
- Palladius: юй (juj)
- Sinological IPA (key): /y²¹⁴/
- (Standard Chinese)+
- Cantonese
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Jyutping: jyu4 / jyu5
- Yale: yùh / yúh
- Cantonese Pinyin: jy4 / jy5
- Guangdong Romanization: yu4 / yu5
- Sinological IPA (key): /jyː²¹/, /jyː¹³/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
- Middle Chinese: ngjo, ngjoX
- Old Chinese
- (Zhengzhang): /*ŋa/, /*ŋaʔ/
Definitions
衙
Etymology 3
Pronunciation
- Mandarin
- (Standard Chinese)+
- Hanyu Pinyin: yù
- Zhuyin: ㄩˋ
- Tongyong Pinyin: yù
- Wade–Giles: yü4
- Yale: yù
- Gwoyeu Romatzyh: yuh
- Palladius: юй (juj)
- Sinological IPA (key): /y⁵¹/
- (Standard Chinese)+
Definitions
衙
- (obsolete on its own in Standard Chinese) short for 由衙 (“a kind of bamboo”)
- (obsolete on its own in Standard Chinese) alternative form of 禦 / 御 (yù, “to resist; to block”)
- (obsolete on its own in Standard Chinese) alternative form of 禦 / 御 (yù, “violent; tyrannical”)
References
- “衙”, in 漢語多功能字庫 (Multi-function Chinese Character Database), 香港中文大學 (the Chinese University of Hong Kong), 2014–
Remove ads
Japanese
Kanji
衙
- This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text
{{rfdef}}
.
Readings
Korean
Hanja
衙 • (a) (hangeul 아, revised a, McCune–Reischauer a, Yale a)
- This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text
{{rfdef}}
.
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads