ជនជាតិថៃ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ជនជាតិថៃ (ភាសាថៃ៖ ชาวไทย), ជនជាតិថៃកណ្តាល/ជនជាតិថៃភាគខាងត្បូង (ភាសាថៃ៖ คนภาคกลาง, คนใต้}}, ប្រែ: ជនជាតិកណ្ដាល, ជនជាតិខាងត្បូង, ជនជាតិថៃដើមកំណើតចិន) ឬ ជនជាតិសៀម/ស្យាម (ភាសាថៃ៖ ชาวสยาม, ប្រើក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងក្នុងស្រុក) ក្នុងន័យចង្អៀត គឺជាក្រុមជនជាតិតៃដែលរស់នៅភាគកណ្តាល និងភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសថៃ (សៀមក្រោម)។[២៧][២៨][២៩][៣០][៣១][២][៣២] ពួកគេជាផ្នែកមួយនៃក្រុមភាសានិងជាតិពន្ធុតៃធំជាងគេដែលមានដើមកំណើតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក៏ដូចជានៅចិនភាគខាងត្បូង និងភាគឦសាននៃប្រទេសឥណ្ឌា ជនជាតិថៃនិយាយភាសាថៃកណ្តាល[៣៣] ដែលត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាផ្នែកមួយក្នុងគ្រួសារភាសាក្រៈដៃ ជនជាតិថៃភាគច្រើនជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ។
 | អត្ថបទនេះ គឺជាការបកប្រែត្រួសៗពីអង់គ្លេស វាអាចត្រូវបានបង្កើតដោយកុំព្យូទ័រឬដោយអ្នកបកប្រែដែលមិនមានជំនាញពីរ។ សូមជួយកែលម្អការបកប្រែនេះបន្ថែមទៀត។
ប្រសិនបើអ្នកទើបតែដាក់ស្លាកទំព័រនេះថាត្រូវការការយកចិត្តទុកដាក់បែបនេះ សូមបន្ថែម |
Remove ads
វប្បធម៌ថៃត្រូវបានទទួលឥទ្ធិពលពីបណ្តាលប្រទេសជិតខាងជាច្រើន រួមទាំងប្រទេសចិន ឥណ្ឌា និងជាពិសេសកម្ពុជា ហើយសង្គមថៃត្រូវបានគេស្គាល់ដោយសារការបញ្ចូលគ្នារវាងប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់។ សាសនាដែលលេចធ្លោនៅក្នុងប្រទេសថៃគឺ ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ដែលបានផ្លាស់ប្តូរទិដ្ឋភាពជាច្រើននៃជីវិតសង្គមជាតិរបស់ថៃ រួមទាំងសិល្បៈ ស្ថាបត្យកម្ម អក្សរសិល្ប៍ និងទំនៀមទម្លាប់។ ជាលទ្ធផលនៃគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០ និងឆ្នាំ១៩៤០ បានបង្រួមជនជាតិទាំងឡាយដែលវត្តមាននៅលើទឹកដីថៃឱ្យចេះនិយាយភាសាថៃនិងប្រកាន់វប្បធម៌ថៃ។ ពាក្យថា ជនជាតិថៃ គឺសម្ដៅទៅដល់ប្រជាជនទូទៅដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ក្នុងនោះក៏រួមមានទាំងក្រុមផ្សេងៗរបស់ក្រុមជាតិពន្ធុ-ភាសាតៃ ដូចជាជនជាតិយួន និងជនជាតិឥសាន ក៏ដូចជាមានក្រុមមិនមែនជនជាតិតៃដែលធំជាងគេគឺជនជាតិចិន។
Remove ads
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
កំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រដំបូងបំផុតរបស់ជនជាតិសៀមមានអាយុកាលតាំងពីសតវត្សទី៦នៃគ.ស ។នៅសតវត្សទី៧ និងទី៨ ជនជាតិសៀមបានបង្កើតរដ្ឋមួយឈ្មោះថាណាមជីវ ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលស្ថិតក្នុងខេត្តយូណាន ប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្ន ។ ពួកគេចុះមកទីតាំងភាគកណ្តាលទន្លេមេណាម(ទន្លេចៅព្រះយា) ចន្លោះរដ្ឋទ្វារវតីនិងហិរបុញ្ជ័យ។ នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២ ពួកសៀមបានរំកិលខ្លួនពីតំបន់យូណានចុះមកទិសខាងត្បូងបន្តិចម្តងៗ ការធ្វើអន្តោប្រវេសន៍នៃជនជាតិសៀមបណ្ដាលមកពីចម្បាំងរវាងពួកម៉ុងកូលនិងចិនភាគខាងជើង ពួកសៀមបានចេញពីប្រទេសដើរមកតាំងទីលំនៅក្នុងអាណាចក្រខ្មែរត្រង់សុខោទ័យ ហើយធ្វើការបះបោរប្រឆាំងនិងខ្មែរ នាសតវត្សទី១៣ ជនជាតិសៀមបានចាប់ផ្តើមលេចចេញជាវប្បធម៌ និងនយោបាយដាច់ដោយឡែកពីខ្មែរ។ ពួកគេបានបង្កើតអាណាចក្រសុខោទ័យ ដែលល្បីល្បាញខាងសិល្បៈ និងស្ថាបត្យកម្មពិសេស ក៏ដូចជាការសង្កត់ធ្ងន់លើការអប់រំ និងអក្សរសាស្រ្តផងដែរ។ រាជាណាចក្រសុខោទ័យត្រូវបានស្នងបន្តដោយនគរអយុធ្យា ដែលបានក្លាយជានគរដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ រាជាណាចក្រអយុធ្យាត្រូវបានគេស្គាល់ខាងពាណិជ្ជកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម ហើយវាបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយនគរ និងអាណាចក្រជាច្រើនទៀតនៅក្នុងតំបន់។ សតវត្សទី១៨ អាណាចក្រអយុធ្យាត្រូវបានវាយលុកដោយពួកភូមា។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ប្រជាជនសៀមអាចប្រមូលផ្តុំ និងបង្កើតនគរធនបុរីឡើងវិញ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះបាទតាកស៊ីន។ ព្រះបាទតាកស៊ីនត្រូវបានស្នងរាជ្យបន្តដោយព្រះបាទរាមាទី១ ដែលបង្កើតរាជវង្សចក្រី ដែលនៅតែគ្រប់គ្រងប្រទេសថៃរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ កំឡុងសតវត្សទី១៩ និងដើមសតវត្សទី២០ ប្រទេសថៃបានធ្វើទំនើបកម្ម និងភាវូបនីយកម្មយ៉ាងសំខាន់ក្រោមការដឹកនាំរបស់ស្តេចរាមាទី៥។ សម័យនោះឃើញមានការដាក់បញ្ចូលនូវស្ថាប័នវប្បធម៌ និងនយោបាយលោកខាងលិចជាច្រើន ក៏ដូចជាការបង្កើតរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប្រទេសថៃបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ហើយត្រូវបានកាន់កាប់ដោយជនជាតិជប៉ុនពីឆ្នាំ១៩៤១ ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។ បន្ទាប់ពីសង្រ្គាម ប្រទេសថៃបានលេចចេញជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងតំបន់ ហើយបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបង្កើតសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
Remove ads
ភូមិសាស្ត្រ និងប្រជាសាស្រ្ត
ភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសថៃមានភាពចម្រុះ ដោយតំបន់ភ្នំនៅភាគខាងជើង និងភាគឦសាន វាលទំនាបកណ្តាលដែលជាជម្រកនៃទន្លេសំខាន់ៗរបស់ប្រទេស និងកោះត្រូពិច និងឆ្នេរនៅតាមឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងត្បូង។ កំពូលភ្នំខ្ពស់បំផុតរបស់ប្រទេសគឺ ដូយ អ៊ិនថាណន ដែលមានកម្ពស់២៥៦៥ ម៉ែត្រ ។ មានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសភូមា នៅខាងជើងនិងខាងលិច ប្រទេសឡាវ នៅភាគឦសាន ប្រទេសកម្ពុជា នៅភាគអាគ្នេយ៍ និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅភាគខាងត្បូង។ ប្រទេសនេះមានផ្ទៃដីសរុបប្រហែល ៥១៣ ០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ។ ប្រទេសថៃមានប្រជាជនប្រមាណ៦៩លាននាក់ ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសនេះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី២០ក្នុងពិភពលោក។ ប្រជាជនភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិចថៃ ដែលមានចំនួនប្រជាជនតិចនៃជនជាតិចិន ម៉ាឡេ ខ្មែរ និងក្រុមជនជាតិដទៃទៀត។ ភាសាផ្លូវការគឺភាសាថៃ ហើយប្រជាជនភាគច្រើនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ។ ប្រទេសនេះមានប្រជាជនវ័យក្មេងដែលមានអាយុជាមធ្យម ៣៨,៦ ឆ្នាំ។ ប្រទេសថៃ ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ដោយធនាគារពិភពលោក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វិសមភាពប្រាក់ចំណូលនៅតែជាបញ្ហាសំខាន់ ដោយមនុស្សជាច្រើននៅតែរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ជាពិសេសនៅតំបន់ជនបទ។
Remove ads
ឯកសារយោង
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads