Зашле

Зашле — село во Општина Демир Хисар, во областа Железник, во околината на градот Демир Хисар.

Зашле
Поглед на селото Зашле
Зашле Местоположба на Зашле во Македонија Зашле на карта
Координати 41°22′20″N 21°08′35″E
Регион	Пелагониски
Општина	Демир Хисар
Област	Железник
Население	12 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	7244
Повик. бр.	047
Шифра на КО	10017
Надм. вис.	1233 м
Слава	Илинден Ѓурѓовден[2]
Зашле на општинската карта Атарот на Зашле во рамките на општината
Зашле на Ризницата

Географија и местоположба

Зашле се наоѓа во југозападниот дел на Македонија, сместено на 28 километри од општинското средиште, градот Демир Хисар. Селото е планинско, сместено на надморска височина од 1.220 метри.^[3]

Поглед на планината Лубен над селото

Селото Зашле се наоѓа на крајниот североисточен дел на Општина Демир Хисар, чиј атар се допира со подрачјето на општините Крушево и Кичево. Атарот е релативно голем и зафаќа простор од 19,1 км². На него најголема површина заземаат пасиштата од 1.242,6 хектари, на шумите отпаѓаат 515,4 хектари, а на обработливото земјиште 140 хектари.^[3]

Селото се граничи со селата Брезово и Кочиште (обете во Општина Демир Хисар), селата Долно Дивјаци, Горно Дивјаци, Пуста Река (сите во Општина Крушево) и селото Цер (сместено во Општина Кичево).

Во селото има две прекрасни природни чешми за вода кои секогаш се со исти капацитет на истечност.

Од 1996 година патот е целосно асфалтиран^[4], има водоводна мрежа низ целото село и телефонска говорница на сретсело до старото основно училиште и селската продавница, кои за жал сега се напуштени.

Историја

Во XIX век, селото Зашле било дел од Битолската каза, во Крушевската нахија на Отоманското Царство.

Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.^[5]

Стопанство

Поглед на планината Лубен над селото

Во минатото, населението се занимавало со производство на вар, која била продавана во градовите Прилеп, Крушево и Кичево. Воедно, главна стопанска гранка била и сточарството, кое денес е сведено на само едно стадо овци од 150 грла и 30-40 кози.^[4]

Селото има мешовита земјоделска функција. Поради планинската клима и недопрената природа, во поново време особено е развиено пчеларството.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 414 —     1953 453 +9.4% 1961 402 −11.3% 1971 201 −50.0% 1981 103 −48.8%	Година Нас. ±% 1991 52 −49.5% 1994 48 −7.7% 2002 42 −12.5% 2021 12 −71.4%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Зашле имало 280 жители, сите Македонци христијани.^[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Зашле имало 320 жители.^[7]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Зашле се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 63 куќи.^[8]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 350 Македонци.^[9]

Според пописот од 2002 година, во селото живееле 42 жители, сите Македонци.^[10]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 12 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	280	320	414	453	402	201	103	52	48	42	12

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[14]

Родови

Зашле е македонско село.

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1951 година родови во селото:^[15]

• Староседелци: Шулевци (6 к.) и Карадаг (1 к.).
• Доселеници со непознато потекло: Раменовци или Илијовци или Рибаровци (24 к.), Пејовци (23 к.), Богдановци (14 к.) и Малци (11 к.). За Пејовци се мисли дека потекнуваат од предок Ром (Ѓуптин), а за Малци дека потекнуваат од предок Влав.
• Доселеници со познато потекло: Спасеновци (1 к.), доселени се од селото Велмевци и Аризовци (5 к.), доселени се од некое село во мијачкиот крај.

Општествени установи

Поранешното основно училиште во селото

• Поранешно основно училиште

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на проширената Општина Демир Хисар, на која ѝ била додадена поранешната Општина Сопотница по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на некогашната Општина Сопотница.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Демир Хисар.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Општина Долно Дивјаци, во која покрај селото Зашле, се наоѓале и селата Арилево, Горно Дивјаци, Долно Дивјаци, Кочишта и Пуста Река. Во периодот 1950-1952, селото се наоѓало во некогашната Општина Растојца, во која влегувале селата Зашле, Кочишта, Ново Село, Растојца, Радово и Ракитница.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 650 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[16]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 15 гласачи.^[17]

Културни и природни знаменитости

Главната селска црква „Св. Илија“

Археолошки наоѓалишта^[18]

• Јачмиште — населба и топилница од доцноантичко време;
• Дабовја — населба и топилница од доцноантичко време;
• Караиче — населба и топилница од доцноантичко време;
• Куќиште — населба и топилница од доцноантичко време;
• Кале — населба од средниот век;
• На Куќишта — некропола од доцноантичко време;
• Старо Кочиште — населба од средниот век.

Цркви^[19]

• Црква „Св. Илија“ — главна селска црква;
• Црква „Св. Ѓорѓи“ — манастирска црква.

Манастири

• Зашленски манастир

Споменици

• Споменик од НОБ

Редовни настани

• Илинденски денови

Личности

• Костадин Поповски (1920-1994) — универзитетски професор и продекан на Економскиот факултет, носител на партизанска споменица од 1941 година
• Цвета Грозданова Кузманова — македонска револуционерка од ВМОРО.^[20]
• Стојан Трајков Лозаноски — македонски револуционер од ВМОРО.^[20]
• Грујо Илија Ангелески — македонски револуционер од ВМОРО.^[21]
• Ленка Велевска — македонска револуционерка од ВМОРО.^[21]
• Никола Симоновски — македонски револуционер од ВМОРО.^[22]
• Цвета Мицева Спасеновска — македонска револуционерка од ВМОРО.^[22]
• Танаил Ангелов Станојоски — македонски револуционер од ВМОРО.^[22]
• Јон Петков Станојоски — македонски револуционер од ВМОРО.^[22]
• Божин Стојанов — македонски револуционер од ВМОРО.^[22]
• Петре Јошев Ристески — македонски револуционер од ВМОРО.^[23]
• Мијајле Насев Ристески — македонски револуционер од ВМОРО.^[23]
• Степан Стојанов Фиданоски — македонски револуционер од ВМОРО.^[24]
• Ванчо Ристов Фиданоски — македонски револуционер од ВМОРО.^[24]
• Ѓоргија Јанкулески — македонски револуционер од ВМОРО.
• Неделко Трајчев Јосифоски — македонски револуционер од ВМОРО.^[25]
• Вецко Видановски — македонски партизан

Иселеништво

До 1951 година од селото имало иселеници во САД (1 семејство), Србија (11 семејства, во Јабука, Белград, Стари Бечај, Рума и во Крагуевац), Романија (4 семејства), Крушево (4 семејства) и во Бугарија (2 семејства). По иселувањето на муслиманите од селото Кочиште неколку семејства од Зашле се населиле во тоа село.^[15]

После 1960 година голем број од населението е иселено во Скопје, Демир Хисар, Битола, прекуокеанските земји (САД, Канада, Австралија) и низ Европа.^[26]

Галерија

• 
  Кошници со пчели во селскиот атар
• 
  Старото училиште со споменикот од НОБ
• 
  Поглед на едно од маалата во селото
• 
  Пристапниот пат во селото
• 
  Селската чешма
• 
  Поглед на селото
• 
  Едно од маалата во селото
• 
  Дел од селото
• 
  Споменикот на НОБ на сретсело
• 
  Дел од селото
• 
  Поглед на училиштето со дел од селото