Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Piotr Fronczewski

polski aktor, reżyser, satyryk i piosenkarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Piotr Fronczewski
Remove ads

Piotr Fronczewski (ur. 8 czerwca 1946 w Łodzi) – polski aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, piosenkarz, satyryk, reżyser teatralny oraz pedagog.

Szybkie fakty Data i miejsce urodzenia, Zawód ...
Szybkie fakty Pseudonim, Miejsce urodzenia ...

Uznawany za jednego z najwybitniejszych i najwszechstronniejszych aktorów w historii polskiej kinematografii[1][2][3]. Przez Gustawa Holoubka, Tadeusza Łomnickiego i Zbigniewa Zapasiewicza został w 1990 uznany za jednego z trzech największych polskich aktorów dramatycznych po 1965 (obok Wojciecha Pszoniaka i Andrzeja Seweryna)[4].

Absolwent, reżyser i profesor nauk teatralnych PWST w Warszawie. Laureat ponad 20 nagród filmowych[5]. W rankingu czytelników tygodnika „Polityka” zajął 15. miejsce na liście najwybitniejszych polskich aktorów[6].

Ma w swoim dorobku artystycznym blisko 120 ról filmowych w serialach telewizyjnych i filmach fabularnych. Grał rozmaite role filmowe, poczynając od roli ojca (Tygrysy Europy, Rodzina zastępcza), Fryderyka (Miłość ci wszystko wybaczy i Lata dwudzieste... lata trzydzieste...) czarodzieja (Akademia pana Kleksa (w starszej wersji), Podróże Pana Kleksa, Pan Kleks w kosmosie i Tryumf pana Kleksa), lekarza (Cesarskie cięcie, Dzień świra i Akademia Pana Kleksa (w nowszej wersji)), a kończąc na rolach gangsterskich (Zabij mnie glino i Ostatnia misja). Obdarzony charakterystycznym głosem występował w słuchowiskach radiowych (np. W Jezioranach, Rodzina Poszepszyńskich). Użyczał głosu bohaterom gier komputerowych (m.in. Wrota Baldura) oraz filmów animowanych (m.in. Diego z Epoki lodowcowej). Ma także na swoim koncie dużo ról pierwszo- i drugoplanowych w filmach Piotruś Pan, Lemony Snicket: Seria niefortunnych zdarzeń, Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków, Opowieść wigilijna, Gnomeo i Julia, Auta 2 i Księga dżungli.

Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Młodość i początki kariery

Urodził się 8 czerwca 1946 w Łodzi[7]. Jest synem Władysława Fronczewskiego (1900–1969) i Bogny z domu Duszyńskiej (1912–2016)[8]. Jego ojciec pochodził z rodziny żydowskiej, był synem Izraela i Natalii Finkelsztejnów, przed II wojną światową przyjął chrzest i zmienił nazwisko na Fronczewski[9], a po wojnie był organizatorem widowni w Teatrze Syrena[10]. Gdy miał trzy lata, przeprowadził się z rodziną do Warszawy[11][7]

Jako dziecko zafascynował się teatrem[11][7]. W latach 50. występował w spektaklach Teatru Telewizji Żołnierz królowej Madagaskaru, Szymon Chrząszcz znieważa sakrament małżeństwa, One dwie i on jeden, Koniec świata o godzinie ósmej i Pół godziny na stacji, a także grał w spektaklach Teatru Syrena Pan Vincenzo jest moim ojcem u boku Adolfa Dymszy i Madame Sans-Gêne[12]. Na wielkim ekranie debiutował jako 12-latek rolą Bogusia, syna listonosza w filmie Stanisława Różewicza Wolne miasto (1958)[13][14]. Na początku lat 60. występował w roli Bolka Jabłońskiego w słuchowisku W Jezioranach[15]. Niedługo później, z powodu złych ocen w szkole, zaniechał działalności aktorskiej, by skupić się na nauce – uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego pw. św. Augustyna w Warszawie, a w dziewiątej klasie przeniósł się do XXXIV LO im. Karola Świerczewskiego[16]. W 1964 rozpoczął naukę w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, jego opiekunem był Marian Wyrzykowski[7][17].

Kariera aktorska

W 1967 wystąpił – w zastępstwie za Piotra Grabowskiego – z kabaretem „Coś” na 2. 2. Festiwalu Artystycznym Młodzieży Akademickiej w Świnoujściu[18]. Po ukończeniu studiów z wyróżnieniem w 1968 zaczął grać w Teatrze Narodowym w Warszawie, w którym występował w roli chłopca w Kramie z piosenkami[19]. W następnym roku rozpoczął pracę w kierowanym przez Erwina Axera Teatrze Współczesnym, w którym zagrał m.in. Mortimera w Marii Stuart, strażnika w Potędze ciemnoty, Aleksa w Litości Boga, Arlekina w Królu Jeleniu i pacjenta w Samej słodyczy[20][21]. Przez cztery lata był asystentem Tadeusza Łomnickiego na Wydziale Aktorskim PWST w Warszawie[22]. W 1973 przeszedł do kierowanego przez Gustawa Holoubka Teatru Dramatycznego, w którym występował przez kolejne 10 lat – grał m.in. Henryka w Ślubie, księcia Filipa w Iwonie, księżniczce Burgunda, Błazna w Król Lear, Antenora w Odprawie posłów greckich, Chucka Morello w Przyjdzie na pewno, Makrota w Nocy listopadowej i Witusia w Skizie oraz tytułowych bohaterów w Bartleby, Hamlecie i Kaliguli, a za rolę hrabiego Szarmy w Operetce otrzymał w 1980 nagrodę na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu[23][24]. W tym czasie występował również w Teatrze Telewizji, gdzie zagrał m.in. Mackie Majchra w Operze za trzy grosze, Brindsleya w Czarnej komedii, Chlestakowa w Rewizorze i Płaszczu oraz Sułkowskiego w Znakach wolności[25]. Występował także w kabaretach, m.in. w Kabarecie Pod Egidą (m.in. w skeczu „U fryzjera”) i Kabarecie Olgi Lipińskiej[26][27][28].

Inwigilacja ze strony służb

W latach 70. wraz z Janem Pietrzakiem i Krystyną Jandą był inwigilowany przez SB w ramach akcji wymierzonej przeciwko twórcom Kabaretu Pod Egidą – oferowano wyjazdy zagraniczne w zamian za podpisanie tzw. lojalki, której jednak nigdy nie podpisał[29]. Powodem zainteresowania służb specjalnych był również fakt, że Piotr Fronczewski w 1977 podpisał apel Komitetu Obrony Robotników w obronie robotników Radomia i Ursusa uczestniczących w protestach czerwcowych[30]. 26 stycznia 1977 Służba Bezpieczeństwa rozpoczęła rozpracowanie Fronczewskiego w ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania o kryptonimie „As”. Do jego inwigilacji wykorzystano licznych tajnych współpracowników, podsłuch telefoniczny i kontrolę korespondencji[31]. Po wprowadzeniu stanu wojennego wraz z innymi artystami przyłączył się do bojkotu państwowych mediów, co też odnotowano w zebranej dokumentacji[32]. SB próbowała pozyskać go do współpracy w charakterze tajnego współpracownika stosując wobec niego szantaż przy wykorzystaniu faktu prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu[33]. Fronczewski nie zgodził się na współpracę, a ponadto treść prowadzonych z nim rozmów ujawnił znajomym. Służba Bezpieczeństwa podjęła bezskuteczne próby skompromitowania aktora w środowisku artystycznym, ostatecznie zakończyła prowadzenie sprawy 26 listopada 1986 i zebrane materiały zostały złożone do archiwum MSW[34]. Obecnie znajdują się w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pod sygnaturą AIPN 01322/775[35].

Kontynuował także karierę ekranową, zagrał m.in. Horna w filmie Andrzeja Wajdy Ziemia obiecana (1975), Jana Siemińskiego w filmie Krzysztofa Zanussiego Bilans kwartalny (1975), Krzysztofa Kucharskiego w filmie Janusza Zaorskiego Pokój z widokiem na morze (1977), Witka w Sam na sam (1977) Andrzeja Kostenki, Freda Kampinosa w filmie Janusza Rzeszewskiego Hallo Szpicbródka (1978) i Witka Markowskiego w filmie King-Fu (1979)[36]. W 1979 otrzymał nagrodę indywidualną Przewodniczącego Radiokomitetu za wybitne osiągnięcia aktorskie[37]. W latach 80. zagrał kolejne role w Teatrze Telewizji, m.in. Eda Harrisa w Wielkim człowieku, Piotra w Wizycie, Cara w Kordianie, Pedro de Miury w Świętym eksperymencie, Chandlera w Mówi Chandler, Sewera w Mgiełce, Łazarza Carnot w Grze miłości i śmierci, Jana w Hipnozie, Zdzisławka w Remoncie oraz podwójną rolę w Duodramie[38]. W 1980 otrzymał zespołową nagrodę honorową dziennikarzy na 4. Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej[39]. W 1982 otrzymał nagrodę indywidualną Przewodniczącego Radiokomitetu za wybitne osiągnięcia aktorskie w serialach telewizyjnych, a dwa lata później również za kreacje aktorskie w programach radiowych i telewizyjnych[40]. W 1983 wystąpił w tytułowej roli w filmie Akademia Pana Kleksa[41].

Kariera muzyczna

W 1983 wykreował postać muzyczną o pseudonimie Franek Kimono, która miała być parodią muzyki disco[42]. Pod tym pseudonimem wydał cztery żartobliwe albumy: Franek Kimono, Franek Kimono i goła prywatka, Drugie wejście smoka i Toczy się życie (powrót mistrza) oraz wylansował m.in. przeboje „King Bruce Lee karate mistrz” lub „Pola Monola + Coca Cola”. Jest także wykonawcą piosenki aktorskiej, prezentuje przedwojenne szlagiery oraz piosenki do tekstów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i Macieja Zembatego.

W latach 1984–1987 występował w Teatrze Studio, w którym zagrał Mackie Majchra w Operze za trzy grosze[43]. W 1985 otrzymał Złotą Kaczkę za wygraną w plebiscycie czasopisma „Film”[44]. W 1987 powrócił do Teatru Dramatycznego[45]. Za rolę Anatola w Portrecie otrzymał w 1987 nagrodę na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu[46]. Zagrał także kolejne role ekranowe, m.in. Stańczyka w serialu historycznym Królowa Bona (1980), Jana Milewskiego w filmie Wiesława Saniewskiego Dotknięci (1988), Jana Sobolewskiego w filmie Tadeusza Konwickiego Lawa (1989)[47].

Na początku lat 90. zagrał Sekretarza Partii w Ucieczce z kina Wolność (1990) Wojciecha Marczewskiego oraz Lazarosa w Dwóch słońcach na niebie (1990)[48]. W 1991 został aktorem Teatru Ateneum, w którym zagrał m.in. Wojewodę w Mazepie i Pchełkę w Antygonie w Nowym Jorku[49][50]. W 1992 brał udział w castingu do głównej roli w filmie Lista Schindlera; jak wspominał, doszło nawet do krótkiej rozmowy ze Stevenem Spielbergiem w czasie wizyty amerykańskiego reżysera w Krakowie, jednak ostatecznie w postać wcielił się Liam Neeson a Fronczewski odmówił zagrania epizodycznej roli w filmie[51]. Zagrał też kolejne role w Teatr Telewizji, m.in. generała Andersa w A i B, Chłopickiego w Warszawiance, Barona w Na dnie i Benny’ego Cyrana w Strzałach u Cyrana[52]. W 1995 ukazała się nakładem Wydawnictwa Baran i Suszczyński książka Piotr Fronczewski opisany pod redakcją Dariusza Domańskiego.

Kariera głosowa

Współprowadził z Piotrem Metzem program Koniec Wieku w RMF FM, poza tym na antenie rozgłośni czytał Harry’ego Pottera, a w Programie Trzecim Polskiego Radia – książki Z głowy i Good Night Dżerzi Janusza Głowackiego[53]. W wakacje 2004 w audycji Sekret na lato w RMF FM emitowano fragmenty książki Kod Leonarda da Vinci Dana Browna, czytanej przez Fronczewskiego[54]. W 2007 nagrał utwór „W aucie”, wydany na albumie zespołu TPWC pt. Teraz pieniądz w cenie. W 2023 roku Piotr Fronczewski został lektorem internetowego Radia Yanosik skierowanego do kierowców[55].

W 2016 premierę miało słuchowisko „Biblia Audio Superprodukcja”, które współtworzył jako narrator w Ewangelii według św. Marka[56].

W kwietniu 2025 roku Piotr Fronczewski udzielił oficjalnej licencji na cyfrową wersję swojego głosu do aplikacji ElevenReader, stworzonej przez firmę ElevenLabs[57].

Remove ads

Życie prywatne

Od 1974 żonaty z Ewą[58], mają dwie córki: Katarzynę (ur. 1975) i Magdalenę (ur. 1978)[59] i wnuczkę Hannę (córka Katarzyny[60], ur. 2007[61]). 2 listopada 2015 nakładem wydawnictwa Znak ukazała się książka Ja, Fronczewski – obszerny wywiad-rzeka przeprowadzony z aktorem przez Marcina Mastalerza, poruszający najważniejsze wątki biografii osobistej i zawodowej Fronczewskiego, w tym kwestię romansu aktora z Joanną Pacułą, poznaną przez niego na planie serialu 07 zgłoś się[62].

Choruje na napadowe migotanie przedsionków i arytmię[63]. Przeszedł zawał mięśnia sercowego[64].

Remove ads

Filmografia

Filmy

Seriale

Role dubbingowane

Filmy

Seriale

Gry komputerowe

Oprawa muzyczna

Jako aktor śpiewający był wykonawcą wielu utworów w filmach i serialach[5].

  • 1977: Sam na sam – Ballada
  • 1978: Hallo Spicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy – Ja nie chcę nic
  • 1981: Miłość ci wszystko wybaczy – Miłość ci wszystko wybaczy
  • 1983: Wakacje z Madonną – Dysk dżokej
  • 1983: Akademia Pana Kleksa
    • Zoo
    • Leń
    • Na wyspach Bergamutach
  • 1983: Piętno – Ja jestem King Bruce Lee Karate Mistrz
  • 1984: Przybłęda – Pies i jego człowiek
  • 1985: Podróże Pana Kleksa – Z poradnika młodego zielarza
  • 1986: Tulipan
    • Crazy Zdzich
    • Toczy się życie
    • Asior Basior – Super As
    • Na progu raju
    • Nocy bure cienie
  • 1988: Pan Kleks w kosmosie
    • W labiryncie
    • Jest tylko ekran
  • 1992: Żegnaj, Rockefeller – Wspomnienie
  • 1992: Aby do świtu... – Aby do świtu
  • 1993: Goodbye Rockefeller – Wspomnienie
  • 2001: Tryumf Pana Kleksa
    • Lot balonem
    • W instytucie spraw zmyślonych
    • Ministerstwo pogody
  • 2001: Garderoba damska – Komedia omyłek
  • 2013: Jaskółka – King Bruce Lee Karate Mistrz
  • 2016: Wesele w kurnej chacie – Starzejemy się
  • 2018: Rojst – Dysk dżokej
  • 2018: Generał – Gimnastyka
Remove ads

Teatr

Thumb
Piotr Fronczewski (2003)
Więcej informacji Rok, Tytuł ...
Remove ads

Książki mówione

Thumb
Piotr Fronczewski w 2020 roku
Więcej informacji Rok, Tytuł ...
Remove ads

Dyskografia

Albumy
Więcej informacji Rok, Tytuł ...
Single
Thumb
Piotr Fronczewski z charakterystycznym noszonym przez niego sygnetem (2007)
Więcej informacji Rok, Tytuł ...
Inne notowane utwory
Więcej informacji Rok, Tytuł ...
Remove ads

Nagrody i wyróżnienia

  • Nagroda Gustaw - 2022[84]
  • Nagroda Polskiego Radia Wielki Splendor – 2013[85]
  • Nagroda im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya za rolę w wyreżyserowanym przez siebie przedstawieniu Ja, Feuerbach – nagrodę przyznał zarząd polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych.
  • Festiwal „Dwa Teatry”: Nagroda aktorska za rolę męską w kategorii spektakli Teatru Telewizji – za spektakl Skarpetki opus 124 w reżyserii Macieja Englerta – 2012. Spektakl był transmitowany na żywo.
  • Nagroda Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2012” za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Telewizji. Nagroda za spektakl na żywo Skarpetki opus 124 wspólnie razem z Wojciechem Pszoniakiem.
  • Wielka Nagroda Festiwalu „Dwa Teatry – Sopot 2009” za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Telewizji
  • „Wiktor” w kategorii: Najpopularniejszy aktor telewizyjny – 2009
  • Festiwal „Dwa Teatry”: Nagroda aktorska za rolę męską w kategorii spektakli Teatru Telewizji – za rolę Jürgena Stroopa w spektaklu Rozmowy z katem w reżyserii Macieja Englerta – 2007
  • Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii: „Teatr” – 2007
  • „Feliks Warszawski” za najlepszą rolę męską za role: Edypa w Królu Edypie, Fredericka we Fredericku, czyli Bulwarze Zbrodni w Teatrze Ateneum – 2004
  • Festiwal „Dwa Teatry”: Nagroda aktorska za rolę męską w kategorii spektakli Teatru Telewizji – za rolę Syna w spektaklu Podróż w reżyserii Piotra Mikuckiego – 2001
  • Podczas V Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd – 2000
  • Superwiktor'96 za dorobek artystyczny – 1997
  • Złoty Mikrofon – 1988
  • „Wiktor” – nagroda telewidzów dla najpopularniejszej postaci TVP (za rok 1987) – 1988
  • „Wiktor” dla osobowości telewizyjnej – 1986
  • „Złota Kaczka” w kategorii: najlepszy polski aktor; za rok 1985
  • Tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XV LLF w Łagowie – 1985
  • Nagroda I stopnia Przewodniczącego Komitetu do spraw Radia i Telewizji za twórczość i działalność radiową i telewizyjną; za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji – 1984
  • Nagroda Zespołowa I stopnia Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za osiągnięcia aktorskie, a w szczególności za przybliżenie postaci historycznych w serialu Królowa Bona – 1982
  • Kalisz – XXi KST – w konkursie teatrów TV za role w Weselu i Kordianie – 1981
  • Wrocław – XXI FPSW – za rolę hrabiego Szarma w Operetce Gombrowicza – 1980
  • Olsztyn – FTTV – nagroda honorowa dziennikarzy za perfekcyjne aktorstwo w interpretacji wiersza „Lokomotywa” J. Tuwima – 1980
  • Srebrny Gwóźdź Sezonu w plebiscycie „Kuriera Polskiego” – 1980
  • Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za wybitne kreacje aktorskie w programach RiTV – 1979
  • „Złote Grono” na XI LLF w Łagowie dla najpopularniejszego aktora sezonu – 1979
  • Nagroda Prezesa Rady Ministrów II stopnia za kreacje aktorskie – 1979
  • Olsztyn – FTTV – za rolę w spektaklu TV Parady – 1979
Remove ads

Odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads