1992
taon From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ang 1992 ay isang bisiyestong taon na nagsisimula sa Miyerkoles sa kalendaryong Gregoryano.
Kaganapan
Enero
- Enero 2 – Nabasag ang tailings dam sa Number Two tailings storage facility ng minahan ng Padcal ng Philex Mining Corporation sa Lalawigan ng Benguet, na naglabas ng 80 milyong metro kubiko ng effluent, marahil ang pinakamalaking tailing na spill sa kasaysayan.[1]
- Enero 7 – Inaresto ang dating Unang Ginang Imelda Marcos at kalaunan ay pinalaya sa mga kaso hinggil sa kanyang mga account sa Switzerland.
- Enero 15 – Pag-asa ay napisa sa Davao City na naging unang agila ng Pilipinas na matagumpay na naparami at napisa sa pagkabihag.
Pebrero
- Pebrero 1 – Nakipagkita ang Pangulo ng Estados Unidos na si George Bush sa Pangulo ng Russia na si Boris Yeltsin sa Camp David, kung saan pormal nilang idineklara na tapos na ang Cold War.[2]
- Pebrero 3 – Pangulo ng Estado ng Timog Aprika F.W. Sina de Klerk at Nelson Mandela, pinuno ng African National Congress, ay magkasamang ginawaran ng Felix Houphouet-Boigny Peace Prize sa punong-tanggapan ng UNESCO sa Paris. * Pebrero 4 – Sa Venezuela, pinangunahan ni Hugo Chávez ang isang hindi matagumpay na tangkang kudeta laban sa Pangulo ng Venezuela na Carlos Andrés Pérez.[3]
- Pebrero 6 – Ipinagdiriwang ni Reyna Elizabeth II ng United Kingdom at iba pang Commonwealth realm ang kanyang Ruby Jubilee, na minarkahan ang 40 taon mula nang siya ay umupo sa mga trono ng United Kingdom, Canada, Australia at Bago Zealand.[4]
- Pebrero 7 – Nilagdaan ang Kasunduan sa Maastricht, na nagtatag ng Unyong Europeo.[5]
- Pebrero 8 – Ang seremonya ng pagbubukas para sa Taglamig ng 1992 Ang Olympics ay ginaganap sa Albertville, France.[6]
- Pebrero 9 – Digmaang Sibil ng Algeria: Nagdeklara ang pamahalaan ng Algeria ng state of emergency at sinimulan ang isang pagsugpo sa Islamic Salvation Front.[7]
- Pebrero 14 – Tinatanggihan ng Ukraine at apat na iba pang bansa sa Commonwealth of Independent States ang panukala ng Russia na mapanatili ang pinag-isang armadong pwersa. Inihayag ng Ukraine, Moldova at Azerbaijan na itutuloy nila ang mga plano na lumikha ng sarili nilang mga puwersang militar.
- Pebrero 15 – Hindi bababa sa 41 ang namatay at 24 ang nasugatan nang tambangan ng mga gerilya ng New People's Army ang isang malaking kumpanya ng tropa ng hukbo sa Marihatag, Surigao del Sur.[8]
- Pebrero 16 – Sa Lebanon, pinaslang ng mga helicopter gunship ng Israeli si Abbas al-Musawi, ang pinuno ng Hezbollah, at ang kanyang anak, bilang paghihiganti sa isang pagsalakay noong Pebrero 14 na pumatay sa tatlong sundalong Israeli.
- Pebrero 18 – Krisis sa disarmament sa Iraq: Idinetalye ng Executive Chairman ng UNSCOM ang pagtanggi ng Iraq na sumunod sa mga resolusyon sa disarmament ng UN Security Council.
- Pebrero 21 – Inaprubahan ng United Nations Security Council ang Resolution 743 upang magpadala ng isang UNPROFOR na puwersang tagapamayapa sa Yugoslavia.
- Pebrero 25–26 – 613 sibilyan Mga Azerbaijani ang pinaslang sa Khojaly.[9]
- Pebrero 26 – Ang Korte Suprema ng Ireland nagpasya na ang isang 14-taong-gulang na biktima ng panggagahasa ay maaaring maglakbay patungong United Kingdom upang magpalaglag.
- Pebrero 28 – Ang pagmamay-ari ng bayan ng daungan ng Walvis Bay ay inilipat mula sa South Africa patungong Namibia.
Marso
- Marso 1 – Ang mga unang biktima ng Digmaang Bosnian ay ang ama ng isang lalaking ikakasal na Serb at isang paring Ortodokso sa isang pamamaril sa Sarajevo.[10] Sa Bosnian independence referendum, na ginanap mula Pebrero 29 hanggang Marso 1 at niboykot ng Bosnian Serbs, ang karamihan sa Bumoto ang mga komunidad ng Bosniak at Bosnian Croat para sa kalayaan ng Bosnia-Herzegovina.
- Marso 2 – Sa Dubăsari, Moldova, ang tumitinding tensyon ay nauwi sa lantaran na labanan at ang simula ng Digmaang Transnistria.
- Marso 4 – Ipinagbawal ng Korte Suprema ng Algeria ang Islamic Salvation Front, na nakahanda nang makuha ang kontrol sa Parlamento ng Algeria sa mga runoff na halalan.
- Marso 10 – Limang mag-aaral ng PUP ang natagpuang lumulutang sa Pasig River matapos ang alitan sa isang laro ng basketball na kinasasangkutan ng mga miyembro ng INC.[11]
- Marso 12 – Ang Mauritius ay naging isang republika habang nananatiling miyembro ng Commonwealth of Nations.
- Marso 13 – Ang 6.7 Mw Erzincan na lindol ay nakaapekto sa silangang Turkey na may pinakamataas na Mercalli intensity na VIII (Matindi), na ikinamatay ng 498–652 at ikinasugat ng humigit-kumulang 2,000.
- Marso 18 – boto pabor sa mga repormang pampulitika ng White South African na magtatapos sa rehimeng apartheid at lilikha ng isang pamahalaang multi-racial na nagbabahagi ng kapangyarihan.[12]
- Marso 22
- Sa halalan sa rehiyon ng Pransya, nanalo ang konserbatibong Rally for the Republic at ang gitnang-kanan na Union for French Democracy sa isang malaking tagumpay, na nakakuha ng 20 sa 22 metropolitan regional presidency.
- STS-45: Space Shuttle Atlantis ay lumipad mula sa Cape Canaveral dala ang mga instrumentong idinisenyo upang pag-aralan ang global warming.
- Marso 24 – Ang Kasunduan sa Bukas na Kalangitan ay nilagdaan sa Helsinki, Finland, upang magtatag ng isang programa ng mga walang armas na paglipad sa pagmamatyag sa ibabaw ng 34 na estadong miyembro. Ito ay nagkabisa noong Enero 1, 2002.[13]
- Marso 25 – Inuutusan ng International Atomic Energy Agency ang Iraq na sirain ang isang industrial complex sa Al Atheer na ginagamit sa paggawa ng mga sandatang nuklear.
- Marso 31 – Magkakabisa ang Batas sa Pagpapanatili ng Pagkakaisa ng mga Relihiyon ng Singapore.[14]
Abril
- Abril 5
- Ang Asemblea ng Bosnia at Herzegovina (nang walang presensya ng mga delegadong pampulitika ng Serb) ay nagpahayag ng kalayaan mula sa Sosyalistang Pederal na Republika ng Yugoslavia.
- Digmaang Bosnian: Ang mga tropang Serb, kasunod ng isang malawakang rebelyon ng mga Serb sa Bosnia at Herzegovina laban sa deklarasyon ng kalayaan ng Bosnia mula sa Yugoslavia, ay kinubkob ang lungsod ng Sarajevo.
- Ang Pangulo ng Peru Alberto Fujimori ay naglabas ng Decree Law 25418, binuwag ang Kongreso ng Republika ng Peru, nagpataw ng censorship at nagpaaresto sa mga pulitiko ng oposisyon, na nagpasimula ng krisis sa konstitusyon ng Peru noong 1992.
- Abril 6 – Ang Republika ng Ilirida ay ipinroklama ng mga aktibistang Macedonian na Albanian sa Struga, Republika ng Macedonia.[15]
- Ang Windows 3.1 ay inilabas para sa paggawa ng Microsoft.
- Abril 7 – Kinikilala ng Estados Unidos ang kalayaan ng Slovenia, Croatia, at Bosnia at Herzegovina. Kinikilala rin ng Mga Komunidad ng Europa ang Bosnia at Herzegovina.
- Abril 9
- Isang hurado sa Miami, Florida, ang naghatol sa dating pinuno ng Panama na si Manuel Noriega ng pagtulong sa kartel ng cocaine ng Colombia.[16]
- Sa Pangkalahatang halalan sa United Kingdom, muntik nang mapanatili ng Conservative Party na pinamumunuan ng Punong Ministro ng United Kingdom na si John Major.
- Abril 10
- Unang Digmaang Nagorno-Karabakh: Maraga massacre – Hindi bababa sa 43 sibilyan Armenians ang napatay nang ang kanilang nayon ng Maraga, Azerbaijan, ay nabihag at winasak ng Azerbaijani Armed Forces.
- Isang bomba ng Provisional Irish Republican Army na sumabog sa Baltic Exchange sa City of London; tatlo ang patay, 91 ang sugatan.
- Abril 13 – Ang 5.3 Mw Roermond earthquake ay nakaapekto sa Netherlands, Germany at Belgium na may pinakamataas na Mercalli intensity na VII (Napakalakas).
- Abril 15 – Pinagtibay ng National Assembly of Vietnam ang 1992 Constitution of the Socialist Republic of Vietnam.
- Abril 16 – Ang Pangulo ng Afghanistan Mohammad Najibullah ay pinatalsik at ikinulong ng mga rebeldeng Muslim na patungo sa Kabul, na naghahanda ng entablado para sa digmaang sibil sa Afghanistan (1992–96).
- Abril 20 – Ang Freddie Mercury Tribute Concert, na ginanap sa Wembley Stadium, London, ay ipinalabas nang live sa telebisyon sa mahigit isang bilyong tao at nakalikom ng milyun-milyong dolyar para sa pananaliksik sa AIDS.
- Abril 21 – Ang pagkamatay ni Grand Duke Vladimir Kirillovich ng Russia ay nagresulta sa isang alitan sa paghalili sa pagitan ni Nicholas Romanov, Prinsipe ng Russia at ng anak na babae ni Vladimir Maria para sa pamumuno ng Imperial Family ng Russia.
- Abril 22 – Ang pagtagas ng gasolina sa isang imburnal ay nagdulot ng isang serye ng mga pagsabog sa Guadalajara, Mexico; 215 ang namatay, 1,500 ang nasugatan.
- Abril 27 – Si Betty Boothroyd ang naging unang babaeng nahalal na Ispiker ng House of Commons ng United Kingdom.
- Abril 28 – Ang dalawang natitirang bumubuong republika ng dating Sosyalistang Pederal na Republika ng Yugoslavia – Serbia at Montenegro – ay bumuo ng isang bagong estado, na pinangalanang Pederal na Republika ng Yugoslavia (na sa 2003 ay naging Serbia at Montenegro), na nagwakas sa opisyal na unyon ng estado ng mga Serb, Croat, Slovene, Montenegrins, Bosniaks at Macedonian na umiral mula noong 1918 (maliban sa isang maikling panahon ng pananakop noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig).
- Abril 29
- Mga kaguluhan sa Los Angeles: Ang pagpapawalang-sala sa apat na pulis sa pagkatalo kay Rodney King sa paglilitis sa kasong kriminal ay nagdulot ng malawakang kaguluhan sa Los Angeles.[17] Ang mga kaguluhan ay tatagal ng anim na araw na magreresulta sa 63 pagkamatay at mahigit $1 bilyong pinsala bago maibalik ng militar ang kaayusan.
- Sa Sierra Leone, isang grupo ng mga batang sundalo ang naglunsad ng isang kudeta militar na nagpatapon kay Pangulong Joseph Saidu Momoh sa Guinea, at ang National Provisional Ruling Council (NPRC) ay itinatag kasama ang 25-taong-gulang na Kapitan Valentine Strasser bilang chairman at Pinuno ng Estado ng bansa.[18]
- Abril 30 – Masaker sa tulay ng Brčko: humigit-kumulang 100 sibilyang Croat at Bosniak ang pinasabog habang tumatawid sa tulay patawid sa Sava sa Brčko, Bosnia at Herzegovina.
Mayo
- Mayo 10 - Ang Kilalang Kristiyanong Ebanghelista sa Mundo na si Wilde E. Almeda ng Krusada ng Himala ni Hesus ay naglabas ng mga utos para sa ulan sa Luneta, sa panahon ng malawakang tagtuyot.
- Mayo 11 – Ginanap ang Singkronisadong pambansa at lokal na halalan.
- Mayo 25 – Sa promosyon ng PepsiCo na Lagnat sa Numero, ang nanalong numero na "349" ay inanunsyo na may premyong isang milyong-piso; gayunpaman, isang pagkakamali ang nagdulot ng mahigit 600,000 na nanalo; sumunod ang ilang marahas na insidente. Pagsapit ng sumunod na taon, humigit-kumulang 22,000 katao ang nagsampa ng mahigit limang libong kaso laban sa Pepsi, na mas marami kaysa sa mga kaso laban kina dating Pangulong Ferdinand Marcos at Imelda Marcos. Noong 2006, isang korte ang nagdesisyon pabor sa Pepsi.[19][20]
Hunyo
- Hunyo 2 – Sa isang pambansang referendum tinanggihan ng Denmark ang Maastricht Treaty sa pamamagitan ng makitid na agwat.
- Hunyo 3–14 – Ang Earth Summit ay ginanap sa Rio de Janeiro.[21]
- Hunyo 8 – Ang unang World Oceans Day ay ipinagdiriwang, kasabay ng Earth Summit na ginanap sa Rio de Janeiro, Brazil.
- Hunyo 10–26 – Ang Sweden ang punong-abala sa paligsahan ng football na UEFA Euro 1992, na pinagwagian ng Denmark.
- Hunyo 16 – Isang kasunduan sa "Joint Understanding" sa pagbabawas ng armas ang nilagdaan ng pangulo ng Estados Unidos na si George H. W. Bush at pangulo ng Russia na si Boris Yeltsin (ito ay kalaunan ay isinabatas sa START II).[22]
- Hunyo 17
- Dalawang manggagawang Aleman na nakakulong simula noong 1989, sina Thomas Kemptner at Heinrich Struebig, ay ibinigay sa mga awtoridad ng Aleman pagkatapos ng kanilang pagpapalaya; sila ang mga huling bihag na Kanluranin sa Lebanon.[23]
- Sumiklab ang karahasan sa pagitan ng African National Congress at ng Inkatha Freedom Party sa Boipatong, South Africa, na nag-iwan ng 45 patay.
- Hunyo 18 – Bumoto ang Ireland para sa Ikalabing-isang Susog ng Konstitusyon ng Ireland upang tanggapin ang Kasunduan sa Maastricht na may boto ng publiko na mahigit 69%.[24]
- Hunyo 20
- Hunyo 21 – Inanunsyo ni Nelson Mandela na ititigil ng African National Congress ang mga negosasyon sa gobyerno ng Timog Aprika kasunod ng Boipatong massacre noong Hunyo 17.
- Hunyo 23 – Ang Israeli legislative election ay napanalunan ng Israeli Labor Party sa ilalim ng pamumuno ni Yitzhak Rabin, na nagpatalsik sa isang gobyernong Likud.
- Hunyo 25 – Itinatag ang Black Sea Economic Cooperation (BSEC).[25]
- Hunyo 26 – Tinalo ng Denmark ang Germany sa score na 2–0 sa ang final upang manalo sa 1992 UEFA European Football Championship sa Ullevi Stadium sa Gothenburg, Sweden.
- Hunyo 28 – Nagdaos ang Estonia ng isang reperendum sa konstitusyon nito, na magkakabisa sa Hulyo 3.
- Hunyo 30 – Nanumpa bilang ika-12 Pangulo at ika-11 Pangalawang Pangulo ng Pilipinas ang dating kalihim ng depensa na si Fidel Ramos at dating senador na si Joseph Estrada, kapalit nina Corazon Aquino at Salvador Laurel.
Hulyo
- Hulyo 6–8 – Ang Ika-18 G7 summit ay ginanap sa Munich.
- Hulyo 6–29 – Krisis sa disarmament sa Iraq: Tinanggihan ng Iraq ang isang inspection team ng UN na magbigay ng access sa Iraqi Ministry of Agriculture. Inaangkin ng UNSCOM na mayroon itong maaasahang impormasyon na ang site ay naglalaman ng mga archive na may kaugnayan sa mga ilegal na aktibidad ng armas. Nagsagawa ang mga inspektor ng UN ng 17-araw na "sit-in" sa labas ng gusali, ngunit umalis nang ang kanilang kaligtasan ay nanganganib ng mga sundalong Iraqi.
- Hulyo 10
- Hulyo 13 – Si Yitzhak Rabin ay naging punong ministro ng Israel.[26]
- Hulyo 16 – Sa 1992 Democratic National Convention, tinanggap ni Arkansas Gobernador Bill Clinton ang nominasyon ng kanyang partido sa pagkapangulo para sa "nakalimutang middle class".
- Hulyo 17 – Ang Pambansang Konseho ng Slovak idineklara ang Slovakia bilang isang malayang bansa, na hudyat ng paghihiwalay ng Czechoslovakia.
- Hulyo 19
- Sa pamamagitan ng pambobomba ni D'Amelio: Isang bomba ng kotse na inilagay ng Sicilian Mafia (sa pakikipagtulungan ng intelihensiya ng Italyano) ang pumatay kay hukom Paolo Borsellino at limang miyembro ng kanyang eskort na pulis.[27]
- Inaprubahan ng Gabinete ng Israel ang pagtigil sa bagong paninirahan ng Israel sa mga teritoryong nasasakupan, isang hakbang na inaasahang magpapasigla muli sa Proseso ng Kapayapaan sa Gitnang Silangan.
- Hulyo 20 – Nagbitiw si Václav Havel bilang pangulo ng Czechoslovakia.
- Hulyo 21 – Nagtapos ang Digmaang Transnistria sa isang tigil-putukan.
- Hulyo 22 – Malapit sa Medellín, ang drug lord na si Pablo Escobar ay nakatakas mula sa kanyang marangyang bilangguan, dahil sa takot na ilipat sa Estados Unidos.[28]
- Hulyo 23 – Idineklara ni Abkhazia ang kalayaan mula sa Georgia.
- Hulyo 25–Agosto 9 – Ang 1992 Summer Olympics ay ginaganap sa Barcelona, Catalonia, Espanya.[29]
- Hulyo 26 – Sumang-ayon ang Iraq na pahintulutan ang mga inspektor ng armas ng UN na halughugin ang gusali ng Ministri ng Agrikultura ng Iraq sa Baghdad. Nang dumating ang mga inspektor noong Hulyo 28 at 29, wala silang nakita at nagpahayag ng hinala na inalis na ang mga rekord ng Iraq.
- Hulyo 31
- Georgia ay naging ika-179 na miyembro ng United Nations matapos humiwalay sa Unyong Sobyet noong nakaraang taon.
- Thai Airways International Flight 311, isang Airbus A310-300, ay bumagsak sa isang bundok sa hilaga ng Kathmandu, Nepal na ikinamatay ng lahat ng 113 kataong sakay.
- China General Aviation Flight 7552 patungong Xiamen ay bumagsak pagkaalis mula sa Nanjing Dajiaochang Airport, na ikinamatay ng 108 sa 116 na kataong sakay.
Agosto
- Agosto 3–4 – Milyun-milyong itim na South African ang lumahok sa isang pangkalahatang welga na ipinatawag ng African National Congress upang iprotesta ang kawalan ng progreso sa mga negosasyon sa gobyerno ng Pangulo ng Estado ng South Africa F. W. de Klerk.
- Agosto 12 – Inanunsyo ng Canada, Mexico at Estados Unidos na naabot na ang isang kasunduan sa Kasunduan sa Malayang Kalakalan ng North American; pormal itong pipirmahan sa Disyembre 17.
- Agosto 18 – Inanunsyo ng Punong Ministro ng United Kingdom John Major ang paglikha ng Iraqi no-fly zones (→ Operation Southern Watch).
- Agosto 24
- Masaker sa Concordia University: Pinatay ni Valery Fabrikant ang apat na kasamahan at malubhang nasugatan ang isa pa sa isang pamamaril sa Concordia University, sa Montreal, Quebec.
- China at South Korea ay nagtatag ng ugnayang diplomatiko sa pagitan ng China at South Korea.
- Agosto 24–28 – Tinamaan ng Bagyong Andrew ang timog Florida at Louisiana at naglaho sa lambak ng Tennessee nang sumanib ito sa isang sistema ng bagyo; 23 ang namatay.
- Agosto 29 – Sa Rostock, Germany, libu-libo ang nagrali upang iprotesta ang mga pag-atake ng neo-Nazi sa mga refugee at imigrante na nagsimula noong Agosto 22.
Setyembre
- Setyembre 22 – Nilagdaan ni Pangulong Ramos ang Batas Republika 7636, na nagpapawalang-bisa sa Batas Laban sa Pagbabago ng Karapatang Pantao ng 1957.[30][31]
- Setyembre 30 – Umalis ang mga puwersa ng US sa Himpilang Panlalawigan ng Subic Bay nang ibigay ito sa Pilipinas.[32]
Oktubre
- Oktubre 1 – Ang Cartoon Network, isang 24/7 na channel sa telebisyon para sa mga bata, ay inilunsad sa Estados Unidos.
- Oktubre 2 – Isang kaguluhan ang sumiklab sa Carandiru Penitentiary sa São Paulo, Brazil, na nagresulta sa Carandiru massacre.[33]
- Oktubre 3 – Matapos magtanghal ng isang kanta na nagpoprotesta laban sa umano'y sekswal na pang-aabuso sa bata ng Simbahang Katoliko, Irish singer-songwriter Pinunit ni Sinéad O'Connor ang isang litrato ni Pope John Paul II sa programang pantelebisyon ng US na Saturday Night Live, na nagdulot ng malaking kontrobersiya.
- Oktubre 4
- Pinirmahan ng gobyerno ng Mozambique ang Rome General Peace Accords kasama ang mga pinuno ng RENAMO, na nagtapos sa 16-taong-gulang na Digmaang Sibil ng Mozambican.
- Bumagsak ang eroplanong pangkargamento ng Israel El Al Flight 1862 sa mga gusaling residensyal sa Bijlmermeer ng Amsterdam, Netherlands, matapos lumipad mula sa Schiphol Airport at nawalan ng dalawang makina, na ikinamatay ng lahat ng 4 na tao na sakay at 39 na nasa lupa.[34]
- Oktubre 12
- Sa Dominican Republic, ipinagdiriwang ni Papa John Paul II ang ika-500 anibersaryo ng pagpupulong ng dalawang kultura.
- Ang 5.8 mb Cairo earthquake ay nakaapekto sa lungsod na may pinakamataas na Mercalli intensity na VIII (Matindi), na nag-iwan ng 545 patay at 6,512 sugatan.
- Oktubre 19 – Itinataguyod ng Chinese Communist Party ang ilang repormistang nakatuon sa merkado sa Politburo Standing Committee ng Chinese Communist Party, na hudyat ng pagkatalo ng mga ideologo na matigas ang ulo.
- Oktubre 20 – Ang huling tropa ng Hukbong Yugoslav ay umaalis sa Croatia.[35]
- Oktubre 21 – 150,000 minero ng karbon ang nagmartsa sa London upang iprotesta ang mga plano ng gobyerno na isara ang mga minahan ng karbon at bawasan ang bilang ng mga minero.[36]
- Oktubre 23 – Sinimulan ng Emperador ng Hapon Akihito ang unang pagbisita ng imperyo sa Tsina, na sinasabi sa mga tagapakinig sa Beijing na labis siyang nalulungkot para sa pagdurusa ng mga mamamayang Tsino noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
- Oktubre 25 – Nagdaos ang Lithuania ng isang reperendum sa unang konstitusyon nito matapos ideklara ang kalayaan mula sa Unyong Sobyet noong 1990.
- Oktubre 26 – Sa isang pambansang reperendum, tinatanggihan ng mga botante sa Canada ang Kasunduan sa Charlottetown.
- Oktubre 28 – Nagbanta si Hans-Adam II, Prinsipe ng Liechtenstein na buwagin ang Landtag ng Liechtenstein at i-dismiss ang gobyerno dahil sa mga hindi pagkakasundo hinggil sa isang reperendum sa pag-akyat ng Liechtenstein sa European Economic Area.<reffirt=Mariterx weber | |date=31 Disyembre 2011 |title=Staatskrise (28.10.1992) |url=https://historisches-lexikon.li/Staatskrise_(28.10.1992) |access-date=18 Pebrero 2024 |website=[[Historisches Lexikon des Fürchreftentum]de |
- Oktubre 31 – Papa John Paul II ay naglabas ng paghingi ng tawad at inalis ang 1633 kautusan ng Inkisisyon laban kay Galileo Galilei.[37]
Nobyembre
- Nobyembre 3 – Sa 1992 halalan sa pagkapangulo ng Estados Unidos, tinalo ng gobernador ng Demokratiko Arkansas na si Bill Clinton ang pangulo ng Republikano George H. W. Bush at ang Independent Ross Perot.
- Nobyembre 8 – Mahigit 350,000 katao ang nagrali sa Berlin upang iprotesta ang karahasan ng mga kanang pakpak laban sa mga imigrante; ang mga bato at itlog ay ibinato sa Pangulo ng Alemanya Richard von Weizsäcker at Chancellor ng Alemanya Helmut Kohl.
- Nobyembre 11 – Bumoto ang Church of England upang payagan ang mga kababaihan na maging mga pari.
- Nobyembre 13
- Inihayag ng pamahalaan ng Peru na inaresto nito ang isang maliit na grupo ng mga opisyal ng hukbo na nagpaplano ng pagpatay kay Pangulong Alberto Fujimori.
- Isang ulat ng World Meteorological Organization ang nag-uulat ng isang walang kapantay na antas ng pagkaubos ng ozone sa parehong Arctic at Antarctic.** Nobyembre 14 – Sa ilalim ng hindi magandang kondisyon na dulot ng Cyclone Forrest, bumagsak ang Vietnam Airlines Flight 474 malapit sa Nha Trang, na ikinamatay ng 30 katao.[38][39][40]
- Nobyembre 15 – Ang halalan sa parlamento ng Lithuania ay nakikita ang pagbabalik sa kapangyarihan ng mga Komunista ng Democratic Labour Party of Lithuania, sa pangunguna ni Algirdas Brazauskas.
- Nobyembre 18 – Inilabas ni Pangulong Boris Yeltsin ng Russia ang flight data recorder (FDR) at cockpit voice recorder (CVR) ng Korean Air Flight 007, na binaril ng mga Sobyet noong 1983.
- Nobyembre 24:
- Ang Pangasiwaang Panlungsod ng Subic Bay ay nabuo sa bisa ng Republic Act 7227, na kilala bilang Bases Conversion and Development Act ng 1992.
- Ang Himpilang Panlalawigan ng Subic Bay ay nagsara nang ibigay ito sa lokal na pamahalaan, kung saan ang huling pangkat ng mga sundalong Amerikano ay tuluyang umalis sa Istasyon ng Panghimpapawid ng Hukbong Dagat Cubi Point at bumalik sa US, na nagtapos sa presensya ng militar nito sa bansa.[41]
- Sa Tsina, ang China Southern Airlines Flight 3943, isang domestic flight ng China Southern Airlines, ay bumagsak, na ikinamatay ng lahat ng 141 kataong sakay nito.
- Nobyembre 25
- Bumoto ang Czechoslovak Pederal na Asamblea upang hatiin ang bansa sa dalawang magkahiwalay na estado ng Czech Republic at Slovakia, na magkakabisa sa Enero 1, 1993.
- Sa isang pambansang reperendum na may kaugnayan sa aborsyon, tinanggihan ng mga botante sa Ireland ang iminungkahing Ikalabindalawang Susog ng Konstitusyon 1992 ngunit inaprubahan ang Ikalabintatlong Susog ng Konstitusyon ng Ireland at ang Ikalabing-apat na Susog ng Konstitusyon ng Ireland.
- Nobyembre 27 – Pinabagsak ng pamahalaan ng Venezuela ang isang tangkang kudeta ng isang grupo ng mga opisyal ng Hawker na bumomba sa palasyo ng pangulo.
Disyembre
- Disyembre 1 – Muling itinatatag ng Timog Korea at Timog Africa ang diplomatikong relasyon. Dati nang may diplomatikong relasyon ang Timog Korea sa Timog Africa mula 1961 hanggang 1978, nang putulin sila ng una dahil sa patakaran ng huli na apartheid.
- Disyembre 3 – Nagkakaisang naipasa ang Resolusyon 794 ng Konseho ng Seguridad ng UN, na nag-aapruba sa isang koalisyon ng mga tagapamayapa ng United Nations na pinamumunuan ng Estados Unidos upang bumuo ng UNITAF, na may tungkuling tiyakin na maipamahagi ang tulong na pantao at maitatag ang kapayapaan sa Somalia.
- Disyembre 4 – Inanunsyo ni Pangulong George Bush ng US ang pagpapadala ng mga tropang Amerikano sa Africa bilang bahagi ng United Task Force (UNITAF); Lumapag ang mga tropang UNITAF sa Mogadishu noong ika-9 ng Disyembre.
- Disyembre 6 – Paggiba ng Babri Masjid: Giniba ng mga ekstremistang aktibistang Hindu sa India ang Babri Masjid – isang moske noong ika-16 na siglo sa Ayodhya na ginamit bilang templo simula pa noong 1949 – na humantong sa malawakang karahasan sa komunidad, kabilang ang mga kaguluhan sa Bombay, na ikinamatay ng mahigit 1,500 katao.
- Disyembre 12 – Ang 7.8 Mw lindol sa Flores ay nakaapekto sa Mga Isla ng Lesser Sunda sa Indonesia na may pinakamataas na intensidad ng Mercalli na VIII (Matindi) na nag-iwan ng hindi bababa sa 2,500 patay. Sumunod ang isang mapaminsalang tsunami na may taas ng alon na 25 m (82 tal).
- Disyembre 16 – Pinagtibay ng Czech National Council ang Konstitusyon ng Czech Republic.[42]
- Disyembre 18 – Ang halalan sa pagkapangulo ng Timog Korea ay napanalunan ni Kim Young-sam, ang unang kandidatong hindi militar na nahalal simula noong 1961.[43]
- Disyembre 21 – Sa Yugoslavia, tinalo ng Pangulo ng Serbia Slobodan Milošević si Milan Panić sa Halalan ng pagkapangulo ng Serbia.
- Disyembre 22 – Ang Mga Arkibo ng Terorismo ay natuklasan ni Martín Almada sa Asunción, na nagdedetalye sa kapalaran ng libu-libong Latin American na palihim na dinukot, pinahirapan at pinatay ng mga serbisyong panseguridad ng Argentina, Bolivia, Brazil, Chile, Paraguay at Uruguay sa Operasyon Condor.[44]
- Disyembre 28 – Ang aktres na si Daniella Perez ay pinaslang sa Rio de Janeiro, matapos saksakin ng 18 beses gamit ang gunting ng aktor na si Guilherme de Pádua at ng kanyang dating asawang si Paula Thomaz. Ang krimen ay ikinagulat Brazil, dahil ang biktima at ang mamamatay-tao ay magkasintahan sa telenovela De Corpo e Alma, na ipinalabas sa TV Globo.[45]
- Disyembre 29 – Presidente ng Brazil Fernando Collor de Mello ay napatunayang nagkasala sa mga paratang na nagnakaw siya ng higit sa $32 milyon mula sa gobyerno, na pumipigil sa kanya na humawak ng anumang nahalal na katungkulan sa loob ng walong taon. Nagbitiw si Collor sa pagkapangulo ilang oras bago ang hatol na ipapasa ng Supreme Federal Court.[46]
Remove ads
Kapanganakan
Enero


- Enero 1 - He Kexin, Intsik ng himnasta
- Enero 2 – Alden Richards, Pilipinong artista at mang-aawit
- Enero 8 – Pamu Pamorada, Pilipino aktres
- Enero 16
- Diana Golbi, Mang-aawit mula israel
- Maja Keuc, Mang-aawit mula Slovenia
- Enero 19 - Shawn Johnson, Amerikanang himnasta
- Enero 20:
- Mark Hartmann, Pilipinong manlalaro ng putbol
- Troy Rosario, Pilipinong manlalaro ng putbol
- January 21 – Denden Lazaro, Pilipinong manlalaro ng balibol

- Enero 23 - Aleksandr Nikolayevich Vasilyev, Putbolista mula Russia
Pebrero

- Pebrero 5
- Neymar, Putbolista mula Brazil
- Kejsi Tola, Mang-aawit Albania
Marso
- Marso 6 – Momoko Tsugunaga, Hapones na Mang-aawit
- Marso 9 – María Eugenia Suárez, Arhentinong aktres at modelo
- Marso 10 – Emily Osment, Amerikanang aktres at mang-aawit
- Marso 13
- L, Koreanong Mang-aawit (Infinite), mananayaw at aktor
- George MacKay, Inglaterang Aktor
- Antoni Sarcevic, Inglaterang Putbolista
- Kaya Scodelario, Inglaterang aktres at modelo
- Marso 30 – Enrique Gil, Pilipinong aktor
Abril


- Abril 1
- Alex Gilbert, tagapagtaguyod ng pag-aampon ng New Zealand
- Sui Lu, artistikong gymnast na Tsino
- Abril 6:
- Ken, mang-aawit at aktor ng South Korea
- Elora Españo, aktres ng Pilipinas
- Abril 7 - Alexis Jordan, Amerikanong mang-aawit at artista
- Abril 10:
- Daisy Ridley, Inglaterang aktres (Rey sa Star Wars)
- Marion Aunor, mang-aawit at recording artist
- Abril 11 – Nesthy Petecio, boksingero
- Abril 15 - Amy Deasismont, pop singer mula Sweden
- Abril 16 – Brian Poe Llamanzares, Pilipinong mamamahayag at politiko
- Abril 17 – Mutya Johanna Datul, Pilipino Miss Supranational 2013
- April 18 – Chloe Bennet, Amerikanong na Aktres (Daisy Johnson/Quake na Telebisyon ng Marvel's Agent of Shield)
- Abril 19 – Ashley Rivera, Pilipino aktres
- Abril 25 – Aura Azarcon, Pilipino aktres
- Abril 28 – Dennis Villanueva, Pilipinong manlalaro ng putbol
Mayo
- Mayo 10 - Charice, Pilipinong mang-aawit
Hunyo
- Hunyo 4 – Kiko Estrada, aktor
- Hunyo 6 – Juvy de Jesus, Pilipinong negosyante at cosplayer
- Hunyo 7 – Jordan Clarkson, Pilipinong manlalaro ng basketbol
- Hunyo 16 – Roger Pogoy, Pilipinong manlalaro ng basketbol
- Hunyo 30 – Alfred Labatos, Pilipino aktor
Hulyo

- Hulyo 5 - Pavel Aleksandrov, Putbolista mula Russia
- Hulyo 22 - Selena Gomez, Amerikanang aktres at mang-aawit
Agosto
- Agosto 4 - Charli XCX, Inglaterang Mang-aawit

- Agosto 10 - Mugi Kadowaki Aktres mula sa bansang Hapon.
- Agosto 20 - Demi Lovato, Amerikanang aktres at mang-aawit
- Agosto 21
- RJ Mitte, Amerikanong aktor
- Bobi Mojsoski, Mang-aawit mula Macedonia
Setyembre
- Setyembre 1 – Louise delos Reyes, Pilipino aktres
- Setyembre 9 – Frencheska Farr, Pilipinong mang-aawit, modelo at aktres
- Setyembre 12 - Krishna Raj, Thrissur Kerala India
- Setyembre 24 – Coleen Garcia, Pilipino aktres
- Setyembre 24 – Baser Amer, Pilipinong manlalaro ng basketbol
Oktubre
- Oktubre 11 - Cardi B, American hip hop artist
- Oktubre 12 - Josh Hutcherson, Amerikanong artista at tagagawa
- Oktubre 14 - Ahmed Musa, footballer ng Nigeria
- Oktubre 15 - Vincent Martella, Amerikanong artista at mang-aawit
- Oktubre 16 - Bryce Harper, Amerikanong baseball player
- Oktubre 17 – Sam Concepcion, mang-aawit, mananayaw, aktor, host at modelo
- Oktubre 20 - Ksenia Semyonova, gymnast ng Ruso Olimpiko
- Oktubre 22
- 21 Savage, Amerikanong rapper
- Sofia Vassilieva, Amerikanang aktres
- Oktubre 24 – Thelma Fardin, Arhentinong actres
- Oktubre 27 – Apple David, Pilipino courtside reporter
Nobyembre

- Nobyembre 23 - Miley Cyrus, Amerikanang aktres at mang-aawit
Disyembre

- Disyembre 3 - Jessy Mendiola, Arabong modelo, at aktres
- Disyembre 4 - Jin, Timog Koreanong mang-aawit at miyembro ng BTS
- Disyembre 8 - Katie Stevens, Amerikanang aktres at mang-aawit
Remove ads
Kamatayan

- Abril 6 - Isaac Asimov, ng mga autorismo sa Petrovichi, Russia
Mga sanggunian
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads