Rodiu

El rodiu ye un elementu químicu de númberu atómicu 45 asitiáu nel grupu 9 de la tabla periódica de los elementos. El so símbolu ye Rh. Ye un metal de transición, pocu abondosu, del grupu del platín. Atópase de normal en mines de platín y emplégase como catalizador en delles aleaciones de platín.

Ruteniu ← Rodiu → Paladiu
45 Rh
Tabla completa • Tabla enantada
Blancu platiáu metálicu
Información xeneral
Nome, símbolu, númberu	Rodiu, Rh, 45
Serie química	Metales de transición
Grupu, periodu, bloque	9, 5, d
Masa atómica	102,90550 u
Configuración electrónica	[Kr] 5s¹ 4d⁸
Durez Mohs	6,0
Electrones per nivel	2, 8, 18, 16, 1
Propiedaes atómiques
Electronegatividá	2,28 (Pauling)
Radiu atómicu (calc)	134 pm (Radiu de Bohr)
Radiu covalente	142±7 pm
Estáu(aos) d'oxidación	6, 5, 4, 3, 2, 1,[1] -1 (óxidu anfótero)
Propiedaes físiques
Densidá	12450 kg/m³
Puntu de fusión	2237 K (1964 °C)
Puntu de bullidura	3968 K (3695 °C)
Entalpía de vaporización	493 kJ/mol
Entalpía de fusión	21,5 kJ/mol
Presión de vapor	0,633 Pa a 2239 K
Varios
Estructura cristalina	Cúbica centrada nes cares tao = Sólidu
Nᵘ CAS	7440-16-6
Calor específica	242 J/(K·kg)
Conductividá térmica	150 W/(m·K)
Módulu elásticu	380 GPa
Velocidá del soníu	4700 m/s a 293,15 K (20 °C)
Isótopos más estables
Artículu principal: Isótopos del rodiu
iso AN Periodu MD Ed PD MeV 99Rh 16,1 d - 0,089, 0,353, 0,528 99Ru - 101mRh 4,34 d - 0,157 0,306, 0,545 101Ru 101Rh - 101Rh 3,3 a - 0,127, 0,198, 0,325 101Ru - 102mRh 2,9 a - 0,475, 0,631, 0,697, 1,046 102Ru - 102Rh 207 d - 0,826, 1,301 1,151 0,475, 0,628 102Ru 102Ru 102Pd - 103Rh Estable con 58 neutrones 105Rh 35,36 h 0,247, 0,260, 0,566 0,306, 0,318 102Pd -
Valores nel SI y condiciones normales de presión y temperatura, sacante que se diga lo contrario.
[editar datos en Wikidata]

Carauterístiques principales

Rodiu puru

El rodiu ye un metal dúctil de color blancu platiáu. Nun s'esllee n'ácidos, nin siquier en agua regia, anque finamente estremáu sí que puede eslleise nésta, y tamién en ácidu sulfúricu (H₂SO₄) concentráu y caliente. El rodiu tien un puntu de fusión mayor que'l del platín y una densidá menor.

Los sos estado d'oxidación más comunes son +2, +3, 0 y –1.

Usu

Típicamente, el oru blanco ye galvanizáu con una capa esterna de rodiu de 0.05 a 0.5 μm d'espesura. Pola espesura tan amenorgáu, los rayones nesta capa pueden dexar la oxidación y esto va debilitar entá más la capa de rodiu. Lo ideal sería una capa de 2.0 μm por que dure más tiempu. Una xoya d'oru blanco con rodiu puede ser enchapada de nuevu en delles xoyeríes.

L'inconveniente del rodiu como proteición del rellumu de les xoyes, ye la toxicidá del rodiu, daqué que nun asocede con plata, oru o platín.

Otros usu ye actuar como catalizador pa la hidrogenación y ye activu na reformación catalítica d'hidrocarburos. El rodiu emplégase tamién n'aplicaciones pa contactos llétricos. Ye galvanizáu fácilmente pa formar superficies dures, resistentes a la gastadura y de rellumu permanente, utilizaes tantu en contactos llétricos estacionarios como corredizos, n'espeyos y reflectores, y como acabáu en xoyería. La so rareza y escasez convertir nel metal más caro con un preciu por toma de 9.900 dólares, superior al valor del oru y el platín.^{[ensin referencies]}