Войшалк (імя)

Войшалк (Вышалк) — мужчынскае імя.

Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Утворанае ад	Woyscha + Schalk Wiso (Weise) + Schalk
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Вышалк
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Войшалк»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Вайса (Waiso^[1], Weise) і Скальк або Шальк (Scalc, Schalk) — імёны германскага паходжаньня^[2]. Іменная аснова -войш- (-вайш-) (імёны ліцьвінаў Вайшыла, Вайсар, Войшнар; германскія імёны Weisel, Weiser, Wießner) паходзіць ад гоцкага і бургундзкага waiþs 'паляваньне', гоцкага waiþja 'паляўнічы'^[3] або ад асновы -віс- (-віз-, -веш-)^[4][5] (пазьнейшай -вайс-^[6]), а аснова -скалк- (-шалк-) (імёны ліцьвінаў Скаламонт, Скальбут, Коншалк; германскія імёны Scelemondo, Butaskalks, Gottschalk) — ад гоцкага skalks 'слуга'^[7]. Такім парадкам, імя Войшалк азначае «адданы паляваньню»^[8].

Мовазнаўца і гісторык Алесь Жлутка тлумачыць паходжаньне імя Войшалк ад двухасноўнага імя тыпу Воиславь, Воитехь (Voislav, Voitech) шляхам даданьня да ўтваральнай асновы Voi- ці Vois- фармантаў 1—3 ступеняў -š-, -e(-o)l-, -(e,-o)k(o). Ад той жа асновы ўтварыліся ст.-польск. Wojsza, Wojszek і бел. Войша, Вайшэвіч^[9]. Поўнае двухасноўнае імя падае пад 1267 году адна з польскіх кронік у паведамленьні^[10]: «Dux Leo filius Danielis regis Rusie occidit Woyslaum filium Mendogi ducis Lithwanorum» («Князь Леў, сын караля Русі Данілы, забіў Войслава, сына герцага ліцьвінаў Міндоўга»).

Гісторык Павал Урбан у сваёй кнізе «Старажытныя ліцьвіны» адзначае адпаведнік імя Войшалка — князя бодрычаў Готшалка^[11]. Апроч таго, імя Gosschalk бытавала ў XV ст. у Рызе^[12].

З нагоды летувіска-балтыйскіх этымалёгіяў імя Войшалк лінгвіст і літаратуразнаўца-мэдыявіст Аляксандар Бразгуноў зьвяртае ўвагу на тое, што сучаснае летувіскае напісаньне гэтага імя «Vaišvilkas» істотна аддаляецца ад летапіснага і вытлумачваецца псэўдаэтымалягічна як 'гасьцінны воўк'^[13].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Vesegele (чэрвень 1260 году)^[14]; Woysalk filium ipsius Mendog (запіс пад 1264 годам)^[15]; и въ Молшелгове (1264—1267 гады)^[16][17]; Воишелкъ, Вошелкъ, Вышелкъ або Вышелгъ (Галіцка-Валынскі летапіс); Woisalk (Старэйшая Аліўская хроніка)^[18]; Воишелгъ^[19] або Въишелгъ^[20] (Наўгародзкі першы летапіс); Воишелкъ Миндовговичь^[21] або Войшеглъ^[22] (Наўгародзкі чацьверты летапіс); Вошелегъ (Сафійскі першы летапіс)^[23]; Voysalk або Woysalk (Ян Длугаш); Woyszełk (Хроніка Быхаўца)^[24]; Войселк… Войселка Мендоговича (Хроніка літоўская і жамойцкая)^[25]; Woyschalcus syn Mendoga (1872 год)^[26][a].

Носьбіты

• Войшалк (1223—1268) — вялікі князь літоўскі
• Вайшалк — літоўскі баярын, які ўпамінаецца ў перапісу харугваў 1421 году^[29]

Глядзіце таксама

• Войша
• Скальк

Заўвагі

1. Таксама:

   • Вісалг (у гістарычным германскім арэале адзначалася імя Alguis^[27]): чоловеки подле его куничников… а Висалкга кузнеца (1440—1492 гады)^[28]