Войша

Войша — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.

Waiso Woysch
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія славянскія
Іншыя формы
Вытворныя формы	Віс, Ваз
Зьвязаныя імёны	Войшка, Вайшыла, Войшын, Войшывід, Войшвіл, Вайсар, Войсят, Войшымунд, Войшнар, Войшалк, Войштаўт Гінівойша, Нарывойша, Талівойша, Явойша
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Войша»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

польск. Iegomość Pan Stanisław ze Bzowa Woysza..., 1677 г.

Вайса (Waiso^[1], Weise) — імя германскага паходжаньня^[2]. Іменная аснова -войш- (-вайш-) паходзіць ад гоцкага і бургундзкага waiþs 'паляваньне', гоцкага waiþja 'паляўнічы'^[3][a] або ад асновы -віс- (-віз-, -веш-)^[6][7] (пазьнейшай -вайс-^[8])^[b]. Сярод ліцьвінаў бытавалі імёны Войшка, Вайшыла (Войшэль), Вайсар, Войшнар (Вайснар). Адзначаліся германскія імёны Weiske, Weisel, Weiser, Wießner.

Паводле мовазнаўцы і гісторыка Алеся Жлуткі, імя Войша ўтварылася ад двухасноўнага імя тыпу Воиславь, Воитехь (Voislav, Voitech)^[12].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскіх імёнаў Wejs, Wejsber^[13]. Апроч таго, у Польшчы гістарычна бытавала імя Войша: Woyscha (1388 і 1396 гады), Woysscha (1405 год), Woyssa (1436 год), Voysch (1456 і 1492 гады), Woysz (1481 год), Woysch (1482 год), Woyss (1494 год)^[14].

У Прусіі бытавалі імёны: Wosil^[c] (1347 год)^[16], Waysune^[d] (1407 год), Woysete / Waysete (1316 і 1382 гады), Waysuthe, Waysbutte / Waysebuth (1365 і 1396 гады), Waysegaw, Waysnotte^[e], Gawdeways / Gaudois / Gawdewis^[f] (1371 і 1384 гады)^[20]. Апроч таго, у Прусіі адзначаліся прозьвішчы Weiskandt^[21] і Wieskand (Wiskandt, Wiskant)^[22][23].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: у Видуклях Довкинъту чотыри чоловеки, на имя: Воиша (1440—1492 гады)^[24]; чоловековъ, на ймя Войшевичовъ (3 чэрвеня 1530 году)^[25]; Ян Воишович (1537 год)^[26]; на бояр господаръскихъ судеревскихъ… а Матея Войшевича (22 чэрвеня 1538 году)^[27]; Wuszowce (1744 год)^[28][g].

Носьбіты

• Мацей Войшавіч — судэраўскі баярын, які ўпамінаецца ў 1538 годзе

Войшы гербу Пілява — малапольскі шляхецкі род.

На 1909 год існавала сяліба Войшаўшчына ў Слуцкім павеце Менскай губэрні^[42].

Заўвагі

1. Адзначаліся старажытныя германскія імёны Waiþibauds, Sandiwaidi^[4]. Таксама адзначалася імя Siguwais (Sigu-wais), дзе аснова -вайс паходзіць ад гоцкага biwisan 'атрымліваць асалоду'^[5]
2. Польска-летувіская аўтарка Юстына Вальковяк прызнае за найбольш адэкватнае тлумачэньне іменнай асновы -вайш- зь летувіскай мовы váišės 'пачастунак', váišinti 'частаваць'^[9] (не адзначаючы, аднак, часу першай фіксацыі адпаведнага слова з такім значэньнем у летувіскіх слоўніках, тым часам слова váišinti з значэньнем 'частаваць' упершыню фіксуецца ў слоўніку Дыянізія Пашкевіча^[10], а слова váišės з значэньнем 'пачастунак' — толькі ў слоўніку 1897 году^[11])
3. Адзначалася германскае імя Wuschil (Woschel)^[15]
4. Адзначалася старажытнае германскае імя Wisun^[17]
5. Адзначалася старажытнае германскае імя Wisnod^[18]
6. Адзначалася старажытнае германскае імя Gauduis^[19]
7. Таксама:

   • Вайшут: Рупеико Воишутовичъ (1528 год)^[29];
   • Вайшалда (адзначалася германскае імя Wiswald^[30], пазьнейшае Weiswald^[31]): Вайшалда-Балевічы — літоўскі шляхецкі род^[32];
   • Войшвілт: Wysevilte… Wezewilte, nobilis satrapa (Хроніка Лівоніі Германа Вартбэрга)^[33], на Воишвилтовои границы, которую ж границу положил Воишвилть (21 верасьня 1499 году)^[34];
   • Войшвір: Wojszwir Minejkowicz (XV—XVI ст. паводле выпісу XIX ст.)^[35];
   • Войзген (адзначаліся старажытныя германскія імёны Visekin^[36] і Wesikin^[37]): Станиславъ Воизкгеновичъ (1528 год)^[38];
   • Вайзгіл: Szczepan Woyzgiłowicz (12 кастрычніка 1561 году)^[39];
   • Вэйсман (адзначалася германскае імя Weismann^[40]): Jan Wejsmon (1811 год)^[41]