Карыгайла

Карыгайла (у праваслаўі Васіль, у каталіцтве Казімер; 1369 або 1370 — 1390)  — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, князь амсьціслаўскі.

Карыґайла
лац. Karygajła / Karyhajła

Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1350(1350) 1390
Памёр	1390[1] Вільня, Вялікае Княства Літоўскае[2]
Пахаваны	Касьцёл Сьвятых Станіслава і Ўладзіслава
Род	Гедымінавічы і Альгердавічы[3]
Бацькі	Альгерд Ульяна Аляксандраўна[d][4]

Імя

Асноўны артыкул: Карыгайла (імя)

Каргіл (Kargil) — імя германскага паходжаньня^[5]. Іменная аснова -кар- (-кор-) (імёны ліцьвінаў Караман, Карымонт, Карыят; германскія імёны Caroman, Caromond, Cariatto) паходзіць ад гоцкага kaurus 'цяжкі, важкі'^[6] або гоцкага^[7] і бургундзкага kara 'турбота, клопат'^[8], а аснова -гайл- (-гал-, -гел-) (імёны ліцьвінаў Відзігайла, Інгела, Монтгайла; германскія імёны Widigail, Ingeila, Montigel) — ад гоцкага і бургундзкага gails 'жвавы, свавольны, ганарысты'^[9] або ад асновы -гісіл- (-гіл-)^[10]. Такім парадкам, імя Карыгайла азначае «важкі свавольствам»^[11].

У Польшчы гістарычна бытавала імя Коргал: Petrus Corgal (kmetho in Oszeczek) (1443 год)^[12].

Варыянты імя князя ў гістарычных крыніцах: Carigal (31 кастрычніка 1382 году^[13])^[14]; Cazimiro vel Corigalo Mscislaviens (20 лютага 1387 году)^[15]; principe Casimiro alias Korigalone per Theutonicos Cruciferos de Prussia de anno Domini 1390 interfecto (25 траўня 1391 году)^[16]; Karigal або Korigal (Хроніка Віганда)^[17]; Casimiri alias Corigal (2 лютага 1395 году)^[18]; Коригайло (Наўгародзкі чацьверты летапіс^[19] і Сафійскі першы летапіс^[20]).

Біяграфія

Адзін з малодшых сыноў Альгерда і Ўльляны Цьвярской. У 1386 годзе (па хросьце Ягайлы) прыняў каталіцтва. Атрымаў ад Ягайлы ў трыманьне Амсьціслаў. Калі ў 1386 горад аблажыў смаленскі князь Сьвятаслаў Іванавіч, на дапамогу да Карыгайлы рушылі яго браты Скіргайла, Карыбут, Лугвен і Вітаўт. Пад горадам адбылася Амсьціслаўская бітва.

У 1390 годзе ў час выправы Вітаўта з крыжакамі на Вільню Карыгайла ачоліў абарону Крывога замка сталіцы і быў забіты разам зь яго іншымі абаронцамі. Яго галаву насілі на жэрдцы, каб застрашыць абаронцаў Верхняга і Ніжняга замкаў Вільні. У 1396 годзе Вітаўт на памін душы Карыгайлы і яго брата Віганда запісаў Віленскай катэдры 3 вёскі і дзесяціну з чацьвертай^[21].