Казімер

мужчынскае асабовае імя (Kasimir) From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Казіме́р[1] (Казмар, Казьмер, Казімір) — мужчынскае імя. Памяншальнае імя — Ка́зік. Жаночае імя — Казіме́ра.

Хуткія факты Паходжаньне, Мова(-ы) ...

Паходжаньне

Адно з папулярных тлумачэньняў імя Казімер (Казімір) даецца ў «Слоўніку асабовых уласных імёнаў», выдадзеным у 2011 годзе: ад славянскіх асноваў з значэньнем 'прадказваць' ('казаць'[2]) і 'мір'[3]. Тым часам польскі мовазнаўца Ян Гжэня(pl) тлумачыць імя Казімер ад злучэньня словаў «нішчыць» (польск. kazić, ст.-бел. казіці[4]) і «мір», прытым зазначаючы, што другая частка зьмянілася на -мер пад уплывам нямецкіх імёнаў з -mar, -mer (напрыклад, Dietmar). Ён прыводзіць наступныя гістарычныя варыянты імя: Kazimir (1145 год) і Kazemir (1177 год), а таксама пазьнейшыя Kazimar (1222 год) і Kaźmierz (1233 год)[5].

Мовазнаўцы Фёдар Усьпенскі(be) і Ганна Літвіна(ru) зьвяртаюць увагу на агульнасьць паходжаньня кампанэнту -měr у імёнах Уладзімер і Казімер. Яны зазначаюць, што гэтая рэліктавая аснова больш імаверна ўзыходзіць не да славянскага 'мір, спакой', а да старажытнага германскага měr 'слава'[6].

Гісторык Павал Урбан у сваёй кнізе «Старажытныя ліцьвіны» выводзіць імя Казімер (як і імя Ўладзімер, Рагвалод ды іншыя) ад агульных індаэўрапейскіх каранёў: першую частку ён тлумачыць ад старакельцкага *gaisom, старагерманскага *gaiza, гальскага gaesa, gaesum, лацінскага gaesum 'дроцік, кап'ё', а другую частку — ад кельцкага māros, стараірляндзкага mór, уэльскага maur, германскаага mar, mer, стараславянскага меръ, миръ 'вялікі, дужы, магутны, моцны, слаўны'. Такім парадкам, імя Казімер азначае «Магутны капейнік» або «Слаўны кап’ём» і адпавядае літоўскаму імю Кезгайла[7].

Павал Урбан зьвяртае ўвагу на тое, што ў працы «Gesta Chuonradi II imperatoris» германскага храніста Віпы Бургундзкага (памёр па 1046 годзе) Казімер I завецца dux Gazmerus, а таксама на такія гістарычна зафіксаваныя варыянты гэтага імя, як Kazimarus (1174 год), Kazemarus (1176 год), Kazimer (1221 год)[8]. Адзначалася старажытнае германскае імя Gazmar[9] (Gasmarus[10]).

У Прусіі бытавала прозьвішча Kasemir[11] (Kasemier, Kasmier[12]), у тым ліку ў ваколіцах Мэмэлю[13].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Вавърынецъ Лукашевичъ Казмеръ (1567 год)[14]; Marianna Kazmarowicz (1799 год)[15].

Remove ads

Носьбіты

Казімяровічы (Kazimierzowicz) — літоўскі шляхецкі род зь Вільні[18].

Казімерскія (Kazimierski) гербу Бібэрштайн, Казіміры (Kazimir) і Казіміровічы (Kazimirowicz) гербу Габданк — літоўскія шляхецкія роды[19].

Казімяровіч (Kazimierowicz) і Казіміровіч (Kazimirowicz) — прозьвішчы, зафіксаваныя ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[20].

Казэмір (Kasemir, Kasemier) — прозьвішча, гістарычна зафіксаванае на тэрыторыі цяперашняй Летувы[21].

У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпамінаўся грунт Казімерышкі каля Крожаў[22].

На памежжы гістарычных Браслаўшчыны і Вількаміршчыны існуе вёска Казімерышкі.

Remove ads

Глядзіце таксама

Крыніцы

Літаратура

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads