Людамонт

Людамонт, Людамонцкае прадмесьце — гістарычная мясцовасьць Менску, разьмешчаная ў паўночна-заходняй частцы места, насупраць сутокаў Пярэспы і Сьвіслачы.

Стэла і музэй на гістарычным Людамонце

Менск з боку Людамонту. Ч. Манюшка, 1840-я рр.

На захад ад Людмонту пачынаецца Міхалянка, на поўнач — Весялоўка, на паўночны ўсход — Пярэспа, на паўднёвы ўсход — Старосьцінская Слабада, на поўдзень — Татарская Слабада^[1][2].

Назва

Асноўны артыкул: Люмонт

Людзімунт або Лютмунт, пазьней Люмунт (Ludimunt, Liutmund, Liumunt^[3]) — імя германскага паходжаньня^[4]. Іменная аснова -люд- (-лют-) (імёны ліцьвінаў Людвін, Людкен, Лютар; германскія імёны Liudwin, Luidikin, Liutar) паходзіць ад гоцкага і бургундзкага liuþs, leuda 'люд, людзі', а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'^[5] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'^[6].

Адпаведнасьць імя Леймант германскаму імю Liutmund (Liumunt) сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[7].

Гісторыя

Фальварак Людамонт упершыню ўпамінаецца ў канцы XVIII стагодзьдзя. Фальварак складаўся зь сядзібы, гаспадарчых пабудоваў, ворнай зямлі і сенажаці і належаў месту. Людамонт здаваўся ў арэнду і прыносіў нямалы прыбытак^[8].

Паводле сьведчаньняў падарожніка Паўла Шпілеўскага, у сярэдзіне XIX ст. Людамонт быў прыватнаўласьніцкім фальваркам і належаў італьянскаму роду Трабэртаў (Трабэрта)^[9].

У пачатку XX ст. Людамонт ўваходзіў у пятую паліцэйскую частку места. Праз прадмесьце праходзілі Людамонцкая і Порахавая вуліцы^[1][10].

Да 1949 року ў Менску існавала вуліца Ўрочышча Людамонт, якую потым савецкія ўлады перайменавалі ў Гвардзейскую^[11].

Галерэя

• Старыя здымкі
• 
  1943 р.
• 
  Людамонт (уверсе налева), аэрафотаздымак 1941 р.
• 
  Погляд у бок Людамонту ад Замчышча, 1903 р.
• 
  Вуліца Людамонцкая ў бок Татарскай Слабады, 1941—44 рр.