Еўна

Еўна — жаночае імя. Мужчынскае імя — Аўн (Еўн, Еўнь).

Auno
Паходжаньне
Мова(-ы)	германскія
Іншыя формы
Варыянт(ы)	Аўн, Еўн, Еўнь
Зьвязаныя імёны	Яўнут
Зьвязаныя артыкулы
якія пачынаюцца з «Еўна»

Паходжаньне

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Аўна, Еўні або Яўні^[1][2] (Auno, Euny^[3], Euni^[3], Ewny^[3], lafni^[1][2]) — імя германскага паходжаньня^[4]. Іменная аснова аўн- (еўн-) ёсьць пашыранай суфіксам з элемэнтам -н- (-n-) асновай еў- (аў-)^[5], якая паходзіць ад гоцкага aiws 'час, эпоха' або стараверхненямецкага ewi, eo 'закон'^[6][7][a]. Сярод ліцьвінаў бытавала імя Яўнут, адзначалася германскае імя Eunat^[b].

Адзначалася гістарычнае бытаваньне ў Польшчы імёнаў Явень (Евень), Яўны / Яўн: Jawyen / Jawen (1410 год), Gyewyen (1465 год), Nicolai Jawnicz (1497 год), Nobilis Martinus Jawny (1473 год)^[11].

У Прусіі бытавала імя Jawne / Javne (1393 і 1397 гады), Jawnegede (1394), Jawnegoth, Jawnoto / Jawnotho^[c][13].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: небощика пана Евня… Шедуику Ромеико а Евнии^[14], што Евни держалъ^[15] (1440—1492 гады); Моишокгольское волости и Керновское Евню Екирдовичу дванадцать чоловековъ (7 лістапада 1442 году)^[16]; золотар нашъ места Новъгородского Иванъ Ивонич продает… земли пустовскии… а Евневъщину (9 лістапада 1517 году)^[17]; in Dworzecz homines… Tomko Jawniewicz (11 траўня 1520 году)^[18]; бояръ господарыни королевое ее милости оболецъкихъ… а Петра Евъневича… а Миколая Евъневича (7 чэрвеня 1523 году)^[19]; Янко Евневичъ (1528 год)^[20]; Павел Явнович (1538 год)^[21]; у чоловека оболецкого у Миколая Евъневича (4 траўня 1539 году)^[22]; в повете Упитскомъ о подданого своего збега, на имя Якуба Евневича (22 лютага 1585 году)^[23]; od P. Mikołaja Auwnowicza (1690 год)^[24][d].

Носьбіты

• Еўна Полацкая († 1345) — дачка князя Івана Полацкага і жонка вялікага князя літоўскага Гедзіміна
• Янка Еўневіч — майшагольскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году

У канцы XVIII ст. на гістарычнай Амсьціслаўшчыне адзначаліся шляхецкія роды Еўнічаў і Яўневічаў, на гістарычных Рэчыччыне і Аршаншчыне — шляхецкі род Яўневічаў^[40].

У XVI ст. існаваў фальварак Яўнішкі (Явнишки) у Жамойцкім старостве^[41].

На 1913 год існавала мясцовасьць Яўнішкі (Jawniszki) у Немянчынскай парафіі^[42].

Заўвагі

1. У рэчышчы палітыкі летувізацыі іменную аснову яўн- звычайна тлумачыць ад летувіскага jaunas 'малады' (лацінскае juvenis)^[8]
2. Таксама адзначаліся старыжытныя германскія імёны Aunin, Aunobert, Aunobodus^[9], Aunart, Aunachar, Aunildis, Aunimund, Aunericus^[4], Aunuald^[10]
3. Адзначалася старажытнае германскае імя Eunat^[12]
4. Таксама:

   • Яўнейка: людеи… Евнеико (24 кастрычніка 1499 году)^[25], въ Яна Явнеиковича половину земли (26 красавіка 1499 году)^[26];
   • Яўніла: люди Троцкого повета Жижъморъское волости… Олехно Евнилович (1525 год)^[27], Богдан Евниловичъ^[28], Пашко Евниловичъ (1528 год)^[29], Мац Явнилович (паміж 1537 і 1538 гадамі)^[30];
   • Еўнівід: въ Ясвонском же повете под Евнивидом (2 лістапада 1498 году)^[31];
   • Еўнівіл: бояре ясвонские… Евнивил Милмонтовичъ (30 траўня 1496 году)^[32], Евнивил Яцович (1 ліпеня 1542 году)^[33];
   • Еўнігайла (адзначалася старажытнае германскае імя Aunogisil^[34], Eangisl^[35]): у Кнетонскои волости люди Овняне… а Евникгаила (1440—1492 гады)^[36];
   • Яўнігалд (адзначалася старажытнае германскае імя Aongoz, у гэтай зафіксаванай у крыніцах форме адбыўся пераход gaud у goz^[37]): homines… Jownigold cum suis consanguineis Ownia (14 студзеня 1459 году)^[38];
   • Яўнегед (адзначалася старажытнае германскае імя Eangyth^[35]): Jawnegede (Паведамленьні аб літоўскіх дарогах)^[39]