Изотопи на фосфорот

Иако фосфорот (₁₅P) има 22 изотопи од ²⁶P до ⁴⁷P, амо ³¹P е стабилен, така што фосфорот се смета за моноизотопски елемент. Најдолговечни радиоактивни изотопи се ³³P со полураспад од 25,34 дена и ³²P со полураспад од 14,268 дена. ^{[6] [7]} Сите други имаат полураспад под 2,5 минути, повеќето под една секунда. Најмалку стабилен познат изотоп е ⁴⁷P, со полураспад од 2 милисекунди.

Фосфор  (₁₅P)

Восочно бел (со жолт пресек), црвен (гранули централно лево, парче централно десно), и виолетов фосфор
Општи својства
Име и симбол	фосфор (P)
Изглед	безбоен, восочно бел, жолт, scarlet, црвен, виолетов, црн
Фосфорот во периодниот систем
N ↑ P ↓ As силициум ← фосфор → сулфур
Атомски број	15
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	30,973761998(5)[1]
Категорија	повеќеатомски неметал, понекогаш се смета и за металоид
Група и блок	група 15 (азотна), p-блок
Периода	III периода
Електронска конфигурација	[Ne] 3s2 3p3
по обвивка	2, 8, 5
Физички својства
Фаза	цврста
Густина близу с.т.	бел: 1,823 g·cm−3 црвен: ≈ 2,2–2,34 g·cm−3 виолетов: 2,36 g·cm−3 црн: 2,69 г/см3
Топлина на топење	white: 0,66 kJ/mol
Топлина на испарување	white: 51,9 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	white: 23,824 J/(mol·K)
парен притисок (бел) P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 279 307 342 388 453 549
Парен притисок (црвен 431 °C) P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k при T (K) 455 489 529 576 635 704
Атомски својства
Оксидациони степени	5, 4, 3, 2,[2] 1,[3] −1, −2, −3 ​(средно киселински оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 2,19
Енергии на јонизација	I: 1.011,8 kJ/mol II: 1.907 kJ/mol II: 2.914,1 kJ/mol (повеќе)
Ковалентен полупречник	107±3 пм
Ван дер Валсов полупречник	180 пм
Спектрални линии на фосфор
Разни податоци
Кристална структура	​телоцентрирана коцкеста (тцк)
Топлинска спроводливост	бел: 0,236 W/(m·K) црн: 12,1 W/(m·K)
Магнетно подредување	бел, црвен, виолетов, црн: дијамагнетно[4]
Модул на збивливост	бел: 5 GPa црвен: 11 GPa
CAS-број	бел: 12185-10-3 црвен: 7723-14-0
Историја
Откриен	Хениг Бранд (1669)
Препознаен ако елемент од	Антоан Лавоазје[5] (1777)
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на фосфорот
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП 31P 100 % 31P е стабилен со 16 неутрони 32P веш 14,28 д β− 1,709 32S 33P веш 25,3 д β− 0,249 33S
преглед разговор уреди | наводи | Википодатоци

Список на изотопи

Нуклид[8] [б 1]	Z	N	Изотопна маса (Da)[9] [б 2][б 3]	Полураспад [б 4]	Распаден облик [б 5]	Изведен изотоп [б 6]	Спин и парност [б 7][б 4]	Природна застапеност (моларен удел)
	Енергија на возбуда							Нормален сразмер	Варијантен опсег
26P	15	11	26.01178(21)#	43.6(3) ms	β+ (62.9%)	26Si	(3)+
					β+, p (35.1%)	25Al
					β+, 2p (1.99%)	24Mg
26mP	164.4(1) keV			115(8) ns	ИП	26P	(1+)
27P	15	12	26.9992925(97)	260(80) ms	β+ (99.93%)	27Si	1/2+
					β+, p (0.07%)	26Al
28P	15	13	27.9923265(12)	270.3(5) ms	β+	28Si	3+
					β+, p (.0013%)	27Al
					β+, α (8.6×10−4%)	24Mg
29P	15	14	28.98180037(39)	4.102(4) s	β+	29Si	1/2+
30P	15	15	29.978313490(69)	2.5000(17) min	β+	30Si	1+
31P	15	16	30.97376199768(80)	Стабилен			1/2+	1.0000
32P	15	17	31.973907643(42)	14.269(7) d	β−	32S	1+	Расеан
33P	15	18	32.9717257(12)	25.35(11) d	β−	33S	1/2+
34P	15	19	33.97364589(87)	12.43(10) s	β−	34S	1+
35P	15	20	34.9733140(20)	47.3(8) s	β−	35S	1/2+
36P	15	21	35.978260(14)	5.6(3) s	β−	36S	4−
					β−, н?	35S
37P	15	22	36.979607(41)	2.31(13) s	β−	37S	(1/2+)
					β−, n?	36S
38P	15	23	37.984303(78)	0.64(14) s	β− (88%)	38S	(2−)
					β−, n (12%)	37S
39P	15	24	38.98629(12)	282(24) ms	β− (74%)	39S	(1/2+)
					β−, n (26%)	38S
40P	15	25	39.991262(90)	150(8) ms	β− (84.2%)	40S	(2−,3−)
					β−, n (15.8%)	39S
					β−, 2n?	38S
41P	15	26	40.99465(13)	101(5) ms	β− (70%)	41S	1/2+#
					β−, n (30%)	40S
					β−, 2n?	39S
42P	15	27	42.00117(10)	48.5(15) ms	β− (50%)	42S
					β−, n (50%)	41S
					β−, 2n?	40S
43P	15	28	43.00541(32)#	35.8(13) ms	β−, n	42S	(1/2+)
					β−, 2n ?	41S
44P	15	29	44.01193(43)#	18.5(25) ms	β−, n (55%[10])	43S
					β− (24%)	44S
					β−, 2n (21%)	42S
45P	15	30	45.01713(54)#	24(7 (стат), 9 (сист)) ms[10]	β−, n (79%)	44S	1/2+#
					β−, 2n (21%)	43S
46P	15	31	46.02452(54)#	9# ms [>200 ns]	β−?	46S
					β−, n?	45S
					β−, 2n?	44S
47P	15	32	47.03093(64)#	4# ms [>400 ns]	β−	47S	1/2+#
					β−, n?	46S
					β−, 2n?	45S
прегледај

1. ^mP – Возбуден јадрен изомер.
2. ( ) – Неизвесноста (1σ) е дадена во концизен облик во загради по соодветните последни цифри.
3. # – Атомска маса означена со #: вредноста и неизвесноста не се само изведени само од опитни податоци, туку барем делумно од трендови од масената површина (TMS).
4. # – Вредностите означени со # не се само изведени од опитни податоци, туку барем делумно и од трендови во соседните нуклиди (TNN).
5. Облици на распад:

   IT:	Јадрен преод
   n:	Неутронски распад
   p:	Протонски распад

6. Задебелен симбол како изведен – Изведениот производ е стабилен.
7. ( ) спинова вредност – Означува спин со слаби зададени аргументи.

Радиоактивни изотопи

Фосфор-32

³²P е радиоактивен изотоп на фосфор со релативна атомска маса 31,973907 и полураспад од 14,26 дена. ³²P е радиоактивен изотоп на фосфор со радиоцитотоксична активност кој емитува бета честички. Емитирани од ³²P, бета честичките директно ја оштетуваат клеточната ДНК и, со јонизирање на интрацелуларната вода за производство на неколку видови цитотоксични слободни радикали и супероксиди, индиректно ги оштетуваат интрацелуларните биолошки макромолекули, што резултира со смрт на клетките на туморот. ^[11]

Фосфор-33

³³P е вештачки радиоактивен елемент. Се произведува со низок принос со неутронско бомбардирање од ³¹P (стабилна). ³³P има радиоактивен период од 25,3 дена. Тоа е чист β-преносител. ³³P се употребува како алтернатива на ³²P во истражувањата во молекуларната биологија. Неговиот подолг животен век и особено неговиот помалку енергичен β спектар ја прават неговата манипулација поедноставна во лабораторија. Во медицинското поле, ³³P се користи во третманот на артериска стеноза, но повеќе не е индициран во овој момент. ^[12]