1 јануари

Предлошка:Јануари 2025

1 јануари — првиот ден во годината според грегоријанскиот календар. Остануваат 364 денови до крајот на годината (365 во престапна).

Настани:

45 п.н.е.	Започнал да се применува новиот календар, денес познат како јулијански календар.
404	Последната гладијаторска борба во римскиот колосеум.
439	Објавен е Теодосиевиот законик, најголемата збирка на римски закони во тој период.
1651	Чарлс II е крунисан за крал на Шкотска.
1801	Церера, првиот познат астероид е откриен од Џузепе Пјаци.
1804	Независност на Хаити од Франција.
1818	Мери Шели го објави романот за чудовиштето на Франкенштајн.
1880	Фердинанд Лесепс ја започна изградбата на Панамскиот Канал.
1892	Островот Елис е отворен како место каде се примаа првите имигранти во Соединетите Американски Држави.
1901	Британските колонии Нов Јужен Велс, Квинсленд, Јужна Австралија, Тасманија и Западна Австралија го формираат Австралискиот Сојуз; Едмунд Бартон е избран за прв премиер.
1908	За првпат пуштена топка изработена од кристали и електрични светла плоштадот Тајмс сквер во Њујорк, отпочнувајќи традиција на сите понатамошни прославувања на Новата Година во градот.
1909	Во Битола излезе првиот број на весникот „Работничка искра“ на бугарски јазик како орган на македонските социјалисти. Прв уредник на весникот беше Васил Главинов.
1925	Главниот град на Норвешка го промени името во денешното Осло. Претходното име, Кристијанија, го носеше од 1624 година.
1932	Во Виена се одржа првиот Новогодишен концерт.о Виена се одржа првиот Новогодишен концерт.
1942	Во Вашингтон 26 држави од целиот свет ја потпишаа Декларацијата на Обединетите Нации.
1945	Во Скопје излезе првиот број на сатирично - хумористичниот весник „Остен“.
1948	Основана е Државната опера на Народна Република Македонија
1959	За време на Кубанската револуција, Фидел Кастро го симна од власт дотогашниот кубански претседател Фулгенцио Батиста.
1965	Под водство на водачот на движењето Ал Фатах, Јасер Арафат, формирана е Палестинската ослободителна организација - ПЛО.
1982	Перес де Куељар стана првиот Латино-американец, Генерален секретар на Обединетите Нации.
1990	формирана е политичката партија НДП.
1995	Започна со работа Светската трговска организација.
1997	Здружението на издавачите и книжарите на Македонија е примено во Меѓународната асоцијација на издавачите со седиште во Женева.
2002	Еврото започна да се користи во повеќето членки на Европската унија.
2006	Почна примената на Законот за заштита од пушењето.
2007	Влез на Бугарија и Романија во Европската Унија.
2017	Поранешниот премиер на Португалија од Социјалистичката партија, Антонио Гутерес станува Генерален секретар на ООН.

Родени:

1449	Лоренцо де Медичи — владетел на Фиренца.
1823	Шандор Петефи — унгарски револуционер и лирски поет.
1863	Пјер де Кубертен — основоположник на модерните Олимписки игри.
1873	Марија Јуриќ Загорка — хрватска писателка и новинарка.
1878	Пејо Јаворов — бугарски поет, сопатник и биограф на Гоце Делчев.
1879	Е. М. Форстер — англиски писател.
1894	Џон Форд — американски режисер.
1895	Џ. Едгар Хувер — директор на ФБИ.
1912	Ким Филби — британски таен агент на КГБ.
1915	Бранко Ќопиќ — српски писател.
1923	Милт Џексон — американски џез-музичар.
1932	Иван Лацковиќ — хрватски сликар.
1934	Бранко Варошлија — македонски писател, литературен критичар, драматург и новинар.
1937	Влатко Марковиќ — хрватски фудбалер и тренер.
1940	Мерсад Бербер — босански сликар.
1941	Ева Рас — српска глумица.
1942	Корнелие Ковач — српски рок-музичар, член на групите Индекси и Корни група.
1946	Ривелино — бразилски фудбалер.
1946	Снежана Стамеска — македонска глумица.
1949	Љубодраг Симоновиќ — српски и југословенски кошаркар.
1951	Слободан Халиловиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер.
1952	Миле Китиќ — српски фолк-пејач.
1956	Енди Гил — британски рок-музичар и продуцент.
1959	Панајотис Јанакис — грчки кошаркар.
1963	Дражен Ладиќ — хрватски и југословенски фудбалер и тренер.
1968	Давор Шукер — хрватски фудбалер.
1972	Лилијан Тирам — француски фудбалер.
1973	Врбица Стефанов — македонски кошаркар.
1973	Искра Трпева — македонска поп пејачка.
1977	Хасан Салихамиџиќ — босански фудбалер.
1982	Давид Налбандијан — аргентински тенисер.
1985	Оскар Гато — италијански велосипедист.
1988	Алекс Хаус — американски велосипедист.
1997	Гонсало Монтиел — аргентински фудбалер.

Починале:

1515	Луј XII — француски крал.
1894	Хајнрих Рудолф Херц — германски физичар.
1941	Петар Поп Арсов — македонски револуционер, еден од основоположниците на Македонската револуционерна организација, автор на првиот македонски устав.
1953	Хенк Вилијамс — американски кантри-музичар.
1972	Морис Шевалије — француски пејач и глумец.
1995	Методија Ивановски - Менде — македонски сликар и сценограф.
2001	Фабијан Шоваговиќ — хрватски глумец.
2012	Киро Глигоров — прв претседател на независна Македонија.
2021	Зоран Џорлев — македонски виолинист.
2025	Вејн Озмонд — американски поп-музичар.

Празници:

*	Куба прославува Ден на ослободувањето.
*	Во државите кои го користат грегоријанскиот календар од полноќ, 00:01 часот, со огномет започнува да се слави почетокот на Новата Година.
*	Ден на јавната сопственост во многу држави ширум светот. Тоа е ден кога заштитената сопственост престанува да важи и делата преминуваат во т.н. јавна сопственост.
*	Според Римокатоличкиот календар: Благословена Девица Марија
*	Според македонскиот Православен календар: Светиот маченик Бонифациј Преподобен Илија Муромец Св. Григориј Омиритски

1 јануари

Надворешни врски

Wikiwand - on