1903.
godina From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Godina 1903 (MCMIII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 13 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).
Remove ads
Događaji
Januar/Siječanj
- 1. 1. - Kralj Edvard VII. proglašen indijskim carem.
- 9. 1. - Argentina i Čile potpisali protokol o razoružanju, nakon perioda trke u pomorskom naoružanju.
- 10. 1. - Poslednji vladar Sultanata Aceh, Alauddin Muhammad Da'ud Syah II, predao se Holanđanima; dugi Aceški rat se okončava sledeće godine.
- januar - Sastanak albanskih plemenskih vođa u Lučkom Mostu (?) kod Đakovice - okrivljuju Srbe za reforme, odlučuju da ubiju najviđenije a ostale oteraju[1].
- januar - Prikazan američki film Life of an American Fireman, prvi put iskorišćenja tehnika paralelne montaže.
- 18. 1. - Prva radio-emisija iz SAD u Englesku, Marconijeva stanica prenela poruku predsednika Roosevelta kralju Edwardu VII.
- 22. 1. - Hay–Herránov ugovor: SAD bi od Kolumbije uzele pojas zemlje na Panamskom zemljouzu u večni najam (Kolumbijci su odbili ratifikaciju).
Februar/Veljača
- 3. 2. - Britanci u Kanou svladali nigerijske pobunjenike.
- 11. 2. - Aleksandar i Draga posetili grob Milana Obrenovića u Krušedolu. U Zemunu ih svečano dočekao hrvatski ban Kuen Hedervari.
- 11. 2. - Oxnardski štrajk u Kaliforniji - japanski i meksički radnici se udružili.
- 15. 2. - Morris i Rose Michtom predstavili prvog plišanog medu (Teddy bear) u SAD.
- 20. 2. - Osnovano društvo Gajret za muslimanske učenike u BiH; osnivači su Safvet-beg Bašagić i Edhem Mulabdić.
- 23. 2. - Potpisan Kubansko-američki ugovor - SAD dobiva područje u Zaljevu Guantánamo u vječni najam.
- 26 - 27. 2. - Oluja Ulysses pogodila Britanska ostrva, jedna od najjačih poznata (u Joyceovom romanu Ulysses se pominju stabla koje je oluja oborila u Dublinu).
Mart/Ožujak
- 1. 3. - José Batlle y Ordóñez novi predsednik Urugvaja (1903-07 i 1911-15) - u prvom mandatu okončanje dugog građanskog rata i sekularizacija.
- 2. 3. - Skupina zagrebačkih sveučilištaraca održala javnu skupštinu u kojoj je tražila financijsku samostalnost Hrvatske i Slavonije (→ Narodni pokret)[2].
- 14. 3. - Senat SAD-a ratificira ugovor sa Kolumbijom.
- mart - Počinju Radnički ratovi u Koloradu, niz štrajkova rudara zlata i srebra do sledeće godine, praćeni s dosta nasilja.
- 18. 3. - Turska vlada odobrila nemačkom kapitalu gradnju pruge Konya - Bagdad (Bagdadska željeznica).
- 25. 3. - Na novoj zgradi željezničke prometne uprave u zagrebačkoj Mihanovićevoj ulici postavljen natpis isključivo na mađarskom Magyar Királyi Államvasutak ("Mađarske kraljevske željeznice"), protivno Nagodbi[2].
- 27. 3. - Masovne studentske demonstracije u Zagrebu protiv uvođenja mađarskog i njemačkog kao službenih jezika su ugušene od strane vojske.
- mart - Albanci maltretiraju vučitrnske Srbe pod izgovorom potrage za oružjem[3].
April/Travanj
- 2. 4. - Krvavi sukob između studenata i policije u Španjolskoj
- 3. 4. (kal.?) - U Beograd je uvezen prvi automobil.[4]
- 5. 4. (23. 3. po j.k.) - U Beogradu demonstriraju trgovački pomoćnici, navodno protiv služiteljskih isprava; pridružuju im se i đaci i velikoškolci, dolazi do meteža sa žandarmima i vojskom, u pucnjavi gine pet osoba.
- 7. 4. (25. 3. po j.k.) - "Puč od 25. marta" - kralj Aleksandar Obrenović prethodne večeri suspendovao ustav na 45 minuta kako bi raspustio Skupštinu i promenio neke zakone.
- 8. 4. - Datum kada su ruske trupe trebale napustiti Mandžuriju - u Japanu će studenti demonstrirati zbog neaktivnosti svoje vlade.
- 9. 4. - Rusifikacija Finske: car Nikolaj suspendovao ustav Velikog Vojvodstva, guverner Nikolaj Bobrikov dobija diktatorska ovlašćenja.
- 10. 4. - U Kosovskoj Mitrovici ubijen ruski konzul Grigorij Ščerbina[5] - pobunjeni Albanci su u sukobu sa Osmanskom državom i srpskom rajom nakon što je Porta započela s nasilnim uvođenjem reformi.
- 11. 4. - Početak narodnog pokreta u Hrvatskoj: na kolodvoru u Zaprešiću izvješena mađarska državna zastava, u sukobu sa seljacima poginuo po jedan s obe strane[2] - dolazi do antimađarskih nemira širom Hrvatske.
- 14. 4. - Bugari ubijaju 165 muslimana u Makedoniji (?).
- 16. 4. - Demonstracije u Zagrebu zbog događaja u Zaprešiću.
- 19 - 21. 4. - Kišinjevski pogrom Jevreja u ruskoj Besarabiji nakon krvne klevete.
- 28. 4. - 1. 5. - Solunski atentati: bugarska anarhistička grupa "Solunske čamdžije" podmetnule nekoliko bombi u osmanskom Solunu.
- 28. 4. - Manzikertski zemljotres na istoku Turske, 3.500 mrtvih.
- 29. 4. - Deo grada Frank u današnjoj kanadskoj provinciji Alberta, zatrpan velikim klizištem stenja, poginulo 70-90 ljudi.
Maj/Svibanj
- april/maj - Osnovan "SK Soko" najstariji fudbalski klub u Srbiji (od 1913 FK BASK).
- 1. 5. - Kralj Edward VII. u poseti Francuskoj, na koju će francuski predsednik Émile Loubet uzvratiti 6. jula - put ka Entente cordiale.
- 4. 5. - Goce Delčev poginuo u čarki sa Turcima blizu Banice kod Sera.
- 15. 5. - Streljan Victoriano Lorenzo, jedan od liberalnih lidera panamskog teatra kolumbijskog Rata hiljadu dana (1899-1902) - veliko nezadovoljstvo u Panami.
- maj - U Francuskoj prikazan film La Vie et la passion de Jésus-Christ, jedan od prvih dugometražnih filmova (44 minuta).
- 19. 5. - Osnovana Buick Motor Company (od 1908. deo General Motors).
- 20. 5. - Masovne demonstracije u Kraljevini Hrvatska-Slavonija protiv bana Hedervarija dovode do proglašenja opsadnog stanja u Zagrebu i demonstracija Slavena na ostalim područjima Austro-Ugarske [6]. Nemogućnost povratka državne kontrole nad kraljevinom rezultira kratkotrajnim unapređenjem bana na poziciju premijera Ugarske 27. 6. 1903.
- 24. 5. - Kreće auto-trka Pariz-Madrid, poginulo osam osoba pa je trka prekinuta u Bordou, a vlasti su zaplenile vozila.
- 24. 5. - U Stuttgartu osnovano Nemačko motociklističko udruženje, od 1911. automobilski klub ADAC.
- 30. 5. - 1. 6. - Vrhunac demonstracija u Zagrebu, u akciju stupa i stajaća vojska.
- maj - Sekretar Carigradske patrijaršije razgovarao sa mitropolitima u Bosni (podsticaj vladi da obnovi pregovore sa srpskim narodnim prvacima).
Jun/Juni/Lipanj
- 1. 6. (19. 5. po j.k.) - Izbori u Srbiji, koje opozicija uglavnom bojkotuje, daju Skupštinu napunjenu isključivo vladinim poslanicima (glasalo se listićima umesto kuglicama, po zakonima koje je proglasio kralj).
- 11. 6. (29. 5. po j.k.) - Majski prevrat u Srbiji - oficiri ubili srpskog kralja Aleksandra Obrenovića i kraljicu Dragu - kraj dinastije Obrenović. Takođe ubijena Dragina braća Nikola i Nikodije Lunjevica, predsednik vlade gen. Dimitrije Cincar-Marković, ministar vojni Milovan Pavlović, ranjen ministar unutr. poslova Velimir Todorović. Novi predsednik vlade je Jovan Avakumović.
- Velika Britanija i Holandija najupornije osuđuju ubistvo poslednjeg Obrenovića.
- 12. 6. - Rusifikacija u Jermeniji: zakon o nacionalizaciji imovine Armenske crkve, na šta će biti odgovoreno protestima i, nakon represije, kampanjom atentata na carske zvaničnike (imovina vraćena 1905).
- 14. 6. -
Otvaranje Kineske istočne železnice koja kroz Mandžuriju povezuje Čitu sa Vladivostokom, kao i sa lukom Port Artur. - 14. 6. - Grad Heppner, Oregon stradao u bujici, poginulo 238 osoba.
.svg){kind=small}
- 15. 6. - Srpska skupština vratila Karađorđeviće na presto.
- 16. 6. - Henry Ford je u Detroitu osnovao Ford Motor Company, jednog od najstarijih, najutjecajnijih i najpoznatijih svjetskih proizvođača automobila.
- 16. 6. - Izbori za nemački Rajhstag: SPD 31,8% glasova i 81 mandat a Centrum 19,8% glasova i 100 mandata itd. - udobnu većinu imaju zagovornici zaštitnih carina i flotnih zakona.
- 18. 6. (5. 6. po j.k.) - Skupština Srbije donela novi ustav (u suštini onaj iz 1888; opet jednodomni parlament itd.).
- 19. 6. - Benito Mussolini uhapšen u Bernu jer je zagovarao nasilan radnički štrajk (zabeležen kao opasan marksista).
- 25. 6. (12. 6. po j.k.) - Kralj Petar I Karađorđević položio zakletvu; novi mandat Avakumovićeve vlade.
- 27. 6. - Károly Khuen-Héderváry "pao na više": s pozicije hrvatskog bana odlazi za mađarskog premijera (samo do studenog).
- 27. 6. - Aida de Acosta prva žena koja je letela Santos-Dumontovim motorizovanim dirižablom u Parizu, odn. nekom motorizovanom letelicom.
- 28. 6. - U Minhenu osnovan Deutsches Museum, danas najveći muzej nauke i tehnologije na svetu.
Jul/Juli/Srpanj
- 1 - 19. 7. - Održana prva biciklistička trka Tour de France, u šest dugačkih etapa.
- 4. 7. - Novi hrvatski ban je grof Teodor Pejačević (do 1907).
- 7. 7. - Austrougarskoj Vladi predat sporazum bosanske vlade i srpskih prvaka, stvar se oteže Kalajevom smrću.
- 7. 7. - Britanci zauzeli Kalifat Sokoto, priključen Protektoratu Severna Nigerija.
- 13. 7. - Umro Béni Kállay, zajednički ministar financija Austro-Ugarske i administrator BiH, naslediće ga grof Ištvan Burijan (do 1912) - liberalizacija.
- 14. 7. - Teslina Wardenclyffska kula izbacuje električna pražnjenja narednih dana - ali J. P. Morgan ne nastavlja finansiranje i kula više neće funkcionisati.
- jul - Veliki generalni štrajk u južnoj Rusiji, tj. Transkavkaziji i Ukrajini (Kijev, Odesa, Tbilisi, Baku), sa preko 200.000 radnika.
- 23. 7. - Prodat prvi Ford Model A, kupac je jedan zubar iz Čikaga.
Avgust/August/Kolovoz
- 1. 8. (19. 7. po j.k.) - U Rusiji kanonizovan Serafim Sarovski.
- 2. 8. - Osnivački kongres Srpske socijaldemokratske partije i Radničkog saveza Srbije - predsednici glavne partijske uprave Dragiša Lapčević i Nikola Veličković, sekretari Kosta Jovanović i Radovan Dragović (od 13/26. 8. obnovljene "Radničke novine", zabranjene prošlog marta).
- 2. 8. -
Ilindenski ustanak u Makedoniji. Ustanici su postigli određene uspehe ali turska vojska ubrzo guši ustanak. Hiljade izbeglica iz regije našlo ubežište u Bugarskoj. - 2 - 4. 8. - Na sastanaku u Schaffhausenu, Švajcarska, odlučeno da bude osnovan Savez oslobođenja, liberalna ruska grupa s ciljem ustavne monarhije (postoji 1904-05, → Ustavotvorno-demokratska partija).
- 4. 8. - Kardinal i patrijarh Venecije Giuseppe Melchiorre Sarto postaje papa Pio X. (do 1914).
- 6 - 15. 8. - Štrajk rudara u Senjskom rudniku, Srbija, zbog nesreće i otpuštanja radnika - prihvaćeni zahtevi štrajkača (6. avgust je kasnije postao Dan rudara u Srbiji).
- 7. 8. - Károly Khuen-Héderváry već podnosi ostavku - okončanje opstrukcije u saboru je nemoguće nakon što je otkriveno da je njegov prijatelj, riječki guverner, László Szapáry pokušavao podmititi opoziciju u tom pravcu.
- 10. 8. - Požar u Pariškom metrou, 84 poginulih.
- 12. 8. - Kolumbijski Senat odbija ugovor sa SAD o gradnji Panamskog kanala.
- 12. 8. - Japanski poslanik u Sankt Peterburgu predstavio predlog osnove za dalje pregovore po pitanju Koreje i Mandžurije (ruski odgovor 3. 10.).
- 12. 8. (30. 7. po j.k.) - Admiral Jevgenij Aleksejev postavljen na čelo novosnovanog Namesništva Dalekog Istoka, što obuhvata i Mandžuriju.
- avgust - U Koraćici kod Mladenovca ubijen liberalni političar Janićije Popović[7].
- 14 - 16. 8. - Skupština primorskih Srba u Splitu - Antun Puljezi iz Dubrovnika izabran za predsednika upr. odbora Srpske narodne stranke, Antun Fabris sekretar.
- 18. 8. - Još dvije "Zaprešićke žrtve" u prosvjedima protiv mađarske zastave.
- 30. 7. - 23. 8. - Drugi kongres RSDRP u Briselu i Londonu: Ruska socijal-demokratska radnička partija se podelila na boljševike ("većince") i menjševike ("manjince"). Lenjin je želeo ograničeno članstvo sa jezgrom "profesionalnih revolucionara" a Julius Martov šire članstvo.
- 23. 8. - Počinje VI cionistički kongres, poslednji na kome učestvuje Theodor Herzl - izložen je britanski ugandanski program, ponuda 13.000 kv. km u današnjoj Ugandi i Keniji kao privremeni jevrejski nacionalni dom.
- 28. 8. (15. 8. po j.k.) - U Beogradu osnovano Kolo srpskih sestara, kulturno-prosvetno i humanitarno društvo.
- 29. 8. - Ruski ministar finansija Sergej Vite gubi položaj nakon sukoba sa ministrom unutrašnjih poslova Pleveom oko zemljišne reforme.
- krajem avgusta - U Nišu ugušena vojna zavera protivnika majskih zaverenika.
Septembar/Rujan
- 1. 9. - Makedonski pobunjenici digli u zrak mađarski parobrod, 29 mrtvih.
- 16. 9. - Britanski državni sekretar za kolonije Joseph Chamberlain podneo ostavku jer u vladi nema podršku za uvođenje carina.
- 21. 9. (8. 9. po j.k.) - Izbori u Srbiji, velika većina za radikale.
- 29. 9. - Pruska je prvi entitet koji zahteva obavezne vozačke dozvole.
- ca. septembar - U Turskoj se uvodi agnam, porez na krupnu stoku, što izaziva negodovanje Srba; Turci kupe oružje iz srpskih sela Donjeg Kolašina i pljevaljske kaze.
Oktobar/Listopad
- 1. 10. - Nemac Reinhold Burger patentirao termos bocu.
- 1. 10. - Prvi moderni World Series, finale američkog bejzbola.
- 2. 10. - Sporazum iz Mürzstega između Austrougarske i Rusije za reformsku akciju u Kosovskom, Bitoljskom i Solunskom vilajetu Osmanskog carstva (Austrougarska je zainteresovana za prodor u Solun, u čemu su joj prepreka Srbija i Crna Gora).
- 4. 10. (21. 9. po j.k.) - Nova vlada u Srbiji, radikalno-samostalska, na čelu sa đen. Savom Grujićem (do sledećeg februara). Nema više predstavnika zaverenika.[8]
- 6. 10. - U Zagrebu osnovan HAŠK, Hrvatski akademski športski klub.
- 10. 10. - Emmeline Pankhurst i njene kćerke osnovale Ženski društveni i politički savez radi kampanje za žensko pravo glasa u Britaniji.
- 14. 10. - Čelnik ruske Kavkaske administracije knez Grigorij Golicin ranjen u atentatu jermenskih nacionalista Hnčaka.
- 15. 10. - Osnovan Muzej grada Beograda.
- 20. 10. - Arbitraža povlači granicu između Aljaske (teritorija SAD) i Kanade, čije inostrane poslove vodi V. Britanija - smatra se da nezadovoljstvo u Kanadi podstiče tamošnji nacionalizam.
Novembar/Studeni
- 2. 11. - SAD šalje tri ratna broda u Panamu
- 3. 11. -
Panama proglasila nezavisnost od Kolumbije uz ohrabrenje SAD. - 3. 11. - István Tisza novi mađarski premijer, umesto Hedervaryja (do 1905).
- 6. 11. - SAD priznaje Panamu kao nezavisnu državu (do kraja godine i ostale velike sile, Srbija sledećeg juna).
- 7 - 8. 11. - Trumbić i Smodlaka u Dalmatinskom saboru: "narod će živjeti i poslije nje!" (Monarhije) "I van nje i izvan nje!!" - politika novoga kursa u Dalmaciji, za jedinstvo Srba i Hrvata (Supilo, Čingrija, Smodlaka, Trumbić).
- 11. 11. - Petrópoliski ugovor između Bolivije i Brazila: Brazil dobija područje Acre a Bolivija delić brazilske teritorije, novčanu isplatu i planiranu prugu.
- 18. 11. - Hay–Bunau-Varillin ugovor između SAD i Paname, stvorena Zona Panamskog kanala kao teritorija SAD (do 1979).
- 24. 11. - Sultan prihvatio predložene reforme u Makedoniji.
- 28. 11. - Petar Kočić pročitao javno u Beču svoju pripovetku "Jazavac pred sudom"[9].
Decembar/Prosinac
- 1. 12. - Prikazan kratki američki film "Velika pljačka vlaka", jedan od prvih vesterna, s mnogim inovativnim tehnikama (vestern Kit Carson prikazan u oktobru).
- 5. 12. - Otvorena zagrebačka Zvjezdarnica na Popovom tornju, prvi upravitelj Oton Kučera.
- 7. 12. - Umro skopski episkop Firmilijan Dražić, nasleđuje Sevastijan Debeljković (1904-05).
- 11. 12. - Kreće Britanska ekspedicija na Tibet (Britanci se plaše ruskog ulaska u tu zemlju).
- 15. 12. - Pregovori sa Burijanom o srpskoj crkveno-školskoj autonomiji u BiH, traju do 7. 1.
- 17. 12. - Braća Wright izveli prvi let motornim upravljanim zrakoplovom.[10]
- 17. 12. - Braća Lumière prijavili sažetak patenta za Autochrome, proces kolor fotografije.
- 30. 12. - Požar u Čikaškom kazalištu Iroquois, gine 578 ljudi.
- decembar, krajem - Sukob (pljačkaške?) čete iz Srbije sa turskom patrolom kod Sjenice.
- 30. 12. (kalendar?) - Ozvaničen Ustav sv. Sinoda pravoslavne crkve u Crnoj Gori.
Kroz godinu
- Bela Čikoš Sesija i Menci Klement Crnčić otvaraju Risarski i slikarski tečaj (kasnija Akademija likovnih umjetnosti).
- Kneževina Crna Gora podeljena na pet oblasti (8. 4.?).
- HE Jaruga na Krki, snaga 6 MW.
- Osnovana Srpska banka u Mostaru.
- Prikazan Meliesov film Le Royaume des fées.
- Predložen Thompsonov model atoma ("puding od šljiva").
- Osnovana firme Harley-Davidson, Kraft Foods, Telefunken.
- Prvi put dodeljena književna nagrada Prix Goncourt.
- Galerija BiH (→ Category:1903 photographs of Bosnia and Herzegovina)
_a_Neretva_folyón._Fortepan_76325.jpg)
Remove ads
Rođenja
Januar/Siječanj – Mart/Ožujak
- 12. 1. - Igor Kurčatov, sovjetski nuklearni fizičar († 1960)
- 23. 1. - Jorge Eliécer Gaitán, kolumbijski političar († 1948)
- 1. 2. - Jovan Karamata, matematičar († 1967)
- 1. 2. - Omer Mujadžić, slikar, profesor († 1991)
- 8. 2. - Tunku Abdul Rahman, premijer Malezije († 1990)
- 9. 2. - Kosta Sivčev, konstruktor aviona († 1982)
- 11. 2. - Dušan Timotijević, novinar i filmski kritičar († 1967)
- 13. 2. - Georges Simenon, književnik († 1989)
- 18. 2. - Nikolaj Podgorni, predsednik Prezidijuma VS SSSR († 1983)
- 21. 2. - Raymond Queneau, književnik († 1976)
- 21. 2. - Anaïs Nin, književnica († 1977)
- 28. 2. - Vincente Minnelli, režiser († 1986)
- 9. 3. - Nada Purić, narodni heroj († 1941)
- 14. 3. - Mustafa Barzani, kurdski političar († 1979)
- 18. 3. - Galeazzo Ciano, fašistički diplomata, Mussolinijev zet († 1944)
- 21. 3. - Vlado Zečević, sveštenik i partizan († 1970)
- 24. 3. - Adolf Butenandt, njemački kemičar († 1995.)
- 25. 3. - Blagoje Parović-Šmit, revolucionar, španski borac († 1937)
April/Travanj – Jun/Lipanj
- 19. 4. - Eliot Ness, agent Biroa za prohibiciju († 1957)
- 24. 4. - José Antonio Primo de Rivera, španski falangista († 1936)
- 25. 4. - Andrej Kolmogorov, matematičar († 1987)
- 2. 5. - Benjamin Spock, pedijatar († 1998)
- 3. 5. - Bing Crosby, pevač i glumac († 1977)
- 6. 5. - Đorđe Kosmajac, agent Specijalne policije († 1942)
- 8. 5. - Fernandel, francuski glumac († 1971)
- 29. 5. - Bob Hope, komičar i glumac († 2003)
- 6. 6. - Aram Hačaturjan, kompozitor († 1978)
- 8. 6. - Marguerite Yourcenar, belgijska spisateljica († 1987.)
- 11. 6. - Olga Karađorđević, kneginja Jugoslavije († 1997)
- 16. 6. - Ona Munson, američka glumica
- 19. 6. - Lou Gehrig, igrač bejzbola († 1941)
- 22. 6. - John Dillinger, pljačkaš banaka († 1934)
- 25. 6. - George Orwell, britanski književnik i novinar († 1950.)
- 27. 6. - Slaviša Vajner Čiča, narodni heroj († 1942)
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
- 1. 7. - Amy Johnson, avijatičarka († 1941)
- 2. 7. - Olav V, kralj Norveške († 1991)
- 2. 7. - Alec Douglas-Home, britanski premijer († 1995)
- 7. 7. - Steven Runciman, istoričar († 2000)
- 11. 7. - Rudolf Abel, sovjetski špijun († 1971)
- 26. 7. - Estes Kefauver, američki političar († 1963)
- 3. 8. - Habib Bourguiba, prvi predsednik Tunisa († 2000)
- 7. 8. - Louis Leakey, arheolog i naturalista († 1972)
- 27. 8. - Anka Butorac, narodni heroj († 1942)
- 3. 9. - Risto Ratković, književnik († 1954)
- 11. 9. - Frano Alfirević, hrvatski pjesnik, esejist i putopisac († 1956.)
- 11. 9. - Theodor Adorno, filozof († 1969)
- 13. 9. - Branimir Ćosić, srpski književnik († 1934)
- 13. 9. - Claudette Colbert, glumica († 1996)
- 25. 9. - Mark Rothko, slikar († 1970)
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
- 1. 10. - Vladimir Horowitz, američki pijanist ruskog porijekla († 1989.)
- 4. 10. - John Vincent Atanasoff, kompjuterski inženjer († 1995)
- 4. 10. - Ernst Kaltenbrunner, SS general, šef sigurnosne službe († 1946)
- 28. 10. - Evelyn Waugh, književnik († 1966)
- 30. 10. - Krunoslav Draganović, svećenik, povjesničar, emigrant († 1983)
- 7. 11. - Konrad Lorenz, austrijski prirodnjak, nobelovac za medicinu († 1989)
- 17.12. - Erskine Caldwell, američki književnik († 1987.)
- 4. 12. - Cornell Woolrich, američki pisac
- 11. 12. - Stanko Opačić Ćanica, učesnik NOB, društveno-politički radnik, golootočanin († 1994)
- 28. 12. - John von Neumann, matematičar († 1957)
Remove ads
Smrti
Januar/Siječanj – Jun/Lipanj
- 2. 1. - Bono Dobroslav Nedić, književnik (* 1841)
- 3. 1. - Alois Hitler, Adolfov otac (* 1837)
- 4. 1. - Aleksandar Aksakov, istraživač paranormalnog (* 1832)
- 1. 2. - George Gabriel Stokes, matematičar i fizičar (* 1819)
- 8. 2. - Franjo Miličević, bh. književnik i tiskar (* 1835)
- 22. 2. - Hugo Wolf, kompozitor (* 1860)
- 26. 2. - Richard Jordan Gatling, konstruktor oružja (* 1818)
- 5. 3. - Dinko Politeo, novinar, političar (* 1854)
- 14. 3. - Matija Ban, književnik, političar (* 1818)
- 16. 3. - Roy Bean, pionir Divljeg zapada (* ca. 1825)
- 28. 3. - Émile Baudot, pionir telekomunikacija (* 1845)
- 4. 4. - Margaret Ann Neve, superstogodišnjakinja (* 1792)
- 11. 4. - Gemma Galgani, katolička svetica (* 1878)
- 17. 4. - Ivan Jesse Kujundžić, književnik (* 1842)
- 28. 4. - Stevan Binički, oficir austrijske pa srpske vojske (* 1840)
- 28. 4. - Josiah Willard Gibbs, fizikohemičar (* 1839)
- 4. 5. - Goce Delčev, bugarsko-makedonski revolucionar (* 1872)
- 4. 5. - Peko Pavlović, crnogorski vojvoda (* 1828)
- 8. 5. - Paul Gauguin, francuski slikar i grafičar (* 1848.)
- 20. 5. - Konstantin Vojnović, profesor, političar u Dalmaciji (* 1832)
- 11. 6. - Majski prevrat:
- Aleksandar i Draga Obrenović (* 1876 i 1864)
- Dimitrije Cincar-Marković, predsednik srpske vlade (* 1849)
- Milovan Pavlović, srpski ministar vojni (* 1842)
Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac
- 13. 7. - Benjamin Kalaj, ministar financija AU, administrator BiH (* 1839)
- 17. 7. - James McNeill Whistler, slikar (* 1834)
- 20. 7. - Lav XIII., papa (* 1810.)
- 21. 7. - Panta Srećković, istoričar i akademik (* 1834)
- 1. 8. - Calamity Jane, žena s Divljeg zapada (* 1852)
- 22. 8. - Robert Gascoyne-Cecil, lord Salisbury, bivši premijer UK (* 1830)
- 4. 10. - Otto Weininger, filozof (* 1880)
- 1. 11. - Theodor Mommsen, njemački povjesničar i političar, nobelovac za književnost († 1817)
- 13. 11. - Camille Pissarro, slikar (* 1830)
- 7. 12. - Firmilijan Dražić, skopski episkop (* 1852)
- 8. 12. - Herbert Spencer, filozof (* 1820)
- 19. 12. - Uroš Trojanović, pesnik, novinar (* 1882)
- 23. 12. - Ivo Benko, astronom (* 1851)
- 28. 12. - Nikolaj Fjodorov, ruski religiozni mislilac i filozof (* 1829)
Remove ads
Nobelova nagrada za 1903. godinu
- Fizika: Antoine Henri Becquerel (otkriće "spontane radioaktivnosti"), Marie Curie i Pierre Curie (istraživanje radijacijskih pojava)
- Kemija: Svante Arrhenius (teorija elektrolitske disocijacije)
- Fiziologija i medicina: Niels Ryberg Finsen (lečenje lupus vulgarisa svetlosnom terapijom)
- Književnost: Bjørnstjerne Bjørnson (poezija)
- Mir: Sir William Randal Cremer (zagovornik međunarodne arbitracije)
Remove ads
Reference
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads