Крыштап Жыгімонт Пац

Крыштап Жыгімонт Пац (1621 — 10 студзеня 1684) — вайсковы і дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Харунжы (1646—1856), падканцлер (1656—1658) і канцлер вялікі літоўскі (з 1658).

Крыштап Жыгімонт Пац
лац. Kryštap Žygimont Pac

Крыштап Жыгімонт Пац
Герб «Газдава»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1621
Памёр	10 студзеня 1684 Бэльвэдэр[d][1]
Пахаваны	Пажайсліскі манастыр[d][2]
Род	Пацы
Бацькі	Стэфан Пац Ганна з Дусяцкіх
Жонка	Кляра Ізабэла дэ Майлі
Дзеці	Сын (памёр у маленстве)
Дзейнасьць	дыплямат, дзяржаўны дзяяч, палітык

Быў старостам ковенскім, пінскім і астрынскім, адміністратарам Гарадзенскай і Аліцкай эканоміяў.

Імя

Асноўны артыкул: Жыгімонт

Зігімунд, Зігімунт, Зігісмунд або Зігісмонд, пазьней Зыгмунд, Зыгмант або Жыгмант (Sigimund, Sigimunt, Sigismund, Sigismondus^[3], Siegmund, Zygmont^[4], Żygmont^[4]) — імя германскага паходжаньня^[5]. Іменная аснова сіг- (зыг-, зег-) (імёны ліцьвінаў Зігібут, Зыгел, Зыгер; германскія імёны Sigibot, Sigel, Siger) паходзіць ад гоцкага і бургундзкага sigus 'перамога'^[6], а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Скірмунт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sciremunt) — ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'^[7] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'^[6]. Такім парадкам, імя Жыгімонт азначае «перамога гарлівасьці»^[8].

Адпаведнасьць імя Жыгімонт германскаму імю Sigimund сьцьвердзілі францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[9], і амэрыканскі лінгвіст Альфрэд Зэн^[10].

Біяграфія

З шляхецкага роду Пацаў гербу «Газдава», сын Стэфана, падканцлера вялікага літоўскага, і Ганны з Дусяцкіх.

Навучаўся ў Кракаве, Падуі і Лейдэне. У Рыме дамогся дазволу запрасіць у Пажайск камэдулаў, дзе фундаваў іхны кляштар. Служыў у францускай, гішпанскай і галяндзкай арміях, атрымаў шэраг дзяржаўных пасадаў. У 1651 року на чале ўласнай гусарскай харугвы браў удзел у вайне супраць казакоў ва Ўкраіне. Быў адным з творцаў Аліўскай дамовы (1660 рок) паміж Рэччу Паспалітай і Швэцыяй.

Падтрымліваў прымірэньне Рэчы Паспалітай з Маскоўскай дзяржавай і складаньня зь ёй хаўруса супраць Турэччыны, інсьпіраваў падпісаньне Андросаўскага замірэньня (1667 рок) і потым зьвязу з Маскоўскай дзяржавай.

Быў зацятым супернікам Радзівілаў. Дамагаўся гвалтоўнай ліквідацыі канфэдэратаў у войску^[11].

Карыстаўся вялікім даверам караля і ўвесь свой час праводзіў пераважна ў кампаніі манарха. Прытрымліваўся францускай арыентацыі і праекту абараньня караля і вялікага князя пры жыцьці папярэдніка, але ў 1667 року перайшоў да прааўстрыйскай шляхецкай групоўкі. На выбарах караля падтрымаў кандыдатуру Міхала Вішнявецкага (1669 рок), выступіў супраць абраньня Яна Сабескага (1674 рок). У канцы жыцьця страціў палітычны ўплыў^[12].

У шлюбе з Клярай Ізабэлай дэ Майлі (1654 рок) меў сына, які памёр у маленстве.

Галерэя

• Іканаграфія Крыштапа Жыгімонта Паца
• 
  Д. Шульц, 1670 р.
• 
  Ёган Францк, 1674 р.
• 
  Giuseppe Rossi, па 1684 р.
• 
  Невядомы мастак, XVII ст.

• 
  Невядомы мастак, 2-я палова XVII ст.
• 
  Невядомы мастак, XVIII ст.
• 
  Невядомы мастак, XVIII ст.
• 
  Auguste de Creuse, 1838—1840 рр.