Управа вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі

Управа вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі — управа Камітэту дзяржаўнай бясьпекі Беларусі, заснаваная ў студзені 1992 году.

Управа вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі
Эмблема
Скарот	УВКВ КДБ Беларусі
Позва	Абавязак, гонар, Айчына
Дата ўтварэньня	15 студзеня 1992
Від	абаронны
Праўны стан	выканаўчы орган
Задача	супрацьдзеяньне выведцы замежных дзяржаваў
Сядзіба	Цэнтральны раён, мікрараён Высокі Рынак, Інтэрнацыянальная вуліца, дом 29
Месцазнаходжаньне	Менск
Дзейнічае ў месцах	Беларусь
Службовыя мовы	беларуская, расейская
Начальнік	Канстанцін Кучынскі
Управа	Камітэт дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь[1]
Галоўная ўправа	Камітэт дзяржаўнай бясьпекі Беларусі

Паводле 9-га артыкула Закону 2012 году «Аб органах дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь», задачамі супрацьвыведкі былі: здабыцьцё зьвестак аб і супрацьдзеяньне выведцы адмысловых службаў замежных дзяржаваў, замежных і міжнародных установаў, а таксама асобаў, накіраванай на прычыненьне шкоды нацыянальнай бясьпецы Беларусі^[2]. Згодна з 12-м артыкулам Палажэньня «Аб Камітэце дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь» 2013 году старшыня КДБ Беларусі ўносіў прэзыдэнту Беларусі прапанову аб прызначэньні і зьняцьці начальніка ўправы вайсковай контарвыведкі^[3].

Падставы дзейнасьці

Згодна зь 9-м артыкулам Закону 2012 году «Аб органах дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь» падставамі для супрацьвыведкі былі:

1. патрэба атрыманьня зьвестак пра падзеі і дзеяньні, якія ствараюць пагрозу нацыянальнай бясьпецы Беларусі;
2. наяўнасьць дадзеных аб прыкметах выведкі адмысловых службаў замежных дзяржаваў, замежных і міжнародных установаў, а таксама асобаў, накіраванай на прычыненьне шкоды нацыянальнай бясьпецы Беларусі
3. патрэба забесьпячэньня аховы дзяржаўных таямніцаў;
4. патрэба забесьпячэньня весткавай бясьпекі, бясьпекі фінансава-крэдытнага ладу, абаронных пабудоваў, энэргетыкі, транспарту і сувязі, жыцьцезабесьпячэньня буйных гарадоў і прамысловых асяродкаў, а таксама пераважных навуковых распрацовак;
5. патрэба вывучэньня асобы (праверкі) грамадзянаў, якія аказваюць садзеяньне органам дзяржаўнай бясьпекі на таемнай падставе;
6. забесьпячэньне належных умоваў для дзейнасьці органаў дзяржаўнай бясьпекі і іх супрацоўнікаў;
7. запыты адмысловых службаў, органаў бясьпекі і праваахоўных органаў замежных дзяржаваў, міжнародных установаў у адпаведнасьці зь міжнароднымі дамовамі Беларусі^[2].

Забесьпячэньне

Галаўная сядзіба ўправы вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі ў Менску па Інтэрнацыянальнай вуліцы, дом 29 (2005 год)

У 36-м артыкуле Закону 2012 году «Аб органах дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь», прадугледжвалася, што фінансавае і матэрыяльна-тэхнічнае забесьпячэньне падразьдзяленьняў управы вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі ажыцьцяўлялі Міністэрства абароны Беларусі і Дзяржаўны памежны камітэт Беларусі, камандаваньне войскаў і вайсковых фармаваньняў, а таксама Міністэрства ўнутраных справаў Беларусі. Забесьпячэньне ўлучала сродкі перавозак, паліўна-змазачныя матэрыялы, сродкі сувязі, зброю, боепрыпасы і ахову, а таксама заробкі, харчаваньне, рэчавую маёмасьць і лекаваньне вайскоўцаў і цывільнага пэрсаналу падразьдзяленьняў, як і маёмасьць харчовай службы. Пры гэтым забесьпячэньне ажыцьцяўлялася за кошт сродкаў у рэспубліканскім бюджэце, якія Міністэрства фінансаў Беларусі вылучала на гэтыя мэты^[2].

Падрязьдзяленьні ўправы вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі забясьпечвалі службовымі памяшканьнямі за кошт фонду памяшканьняў у кіраваньні Міністэрства абароны і Дзяржаўнага памежнага камітэту, камандаваньня войскаў і вайсковых фармаваньняў. Таксама дадзеныя ведамствы і камандаваньні забясьпечвалі вайскоўцаў управы вайсковай контарвыведкі КДБ, якія стаялі на ўліку маючых патрэбу ў паляпшэньні жыльлёвых умоваў, жылымі памяшканьнямі дзяржаўнага жыльлёвага фонду. Такія памяшканьні вылучалі ўправе вайсковай контарвыведкі (УВКВ) КДБ для наданьня вайскоўцаў на час выкананьня абавязкаў у падразьдзяленьнях адпаведных ведамстваў і камандаваньняў. Гэтыя самыя ведамствы і камандаваньні забясьпечвалі вайскоўцаў УВКВ жытлом шляхам будаўніцтва ў складзе ўстановаў забудоўнікаў або долевага будаўніцтва^[2].

Паўнамоцтвы

• наладжаньне выкананьня падпарадкаванымі ўстановамі выкананьня заканадаўства аб забесьпячэньні дзяржаўнай бясьпекі;
• папярэджаньне, выяўленьне ды апавяшчэньне прэзыдэнта аб пагрозах дзяржаўнай бясьпецы;
• удзел у ахове масавых грамадзкіх мерапрыемстваў;
• ахова замежных установаў дзяржавы, іх супрацоўнікаў зь сем’ямі, а таксама пасланых за мяжу грамадзянаў, якія маюць допуск да дзяржаўных таямніцаў, ды іх сем’яў;
• удзел у падрыхтоўцы заканадаўчых прапановаў;
• выведка;
• супрацьвыведка, у тым ліку ва ўзброеных сілах ды іншых войсках, Памежным камітэце, Міністэрстве ўнутраных справаў, Камітэце дзяржаўнага кантролю, Міністэрстве па надзвычайных сытуацыях, на мытні ды ў Міністэрстве па падатках і зборах;
• супрацьдзеяньне экстрэмізму ды змаганьне супраць арганізаванай злачыннасьці, хабарніцтва, кантрабанды, незаконнага перасяленьня ды абароту наркотыкаў, псыхатропных рэчываў, зброі ды ядзерных матэрыялаў;
• ахова абаронных прадпрыемстваў, шляхоў зносінаў ды сувязі;
• вышук, дазнаньне ды папярэдняе сьледзтва;
• стварэньне сродкаў вышуку ў сетках сувязі;
• папярэджаньне аб недапушчальнасьці супрацьпраўнай дзейнасьці;
• утрыманьне ў сьледчым ізалятары арыштаваных, затрыманых ды асуджаных асобаў;
• крыміналістычнае забесьпячэньне вышуку ды крымінальна-працэсуальных дзеяньняў, што праводзяцца падпарадкаванымі ўстановамі;
• захоўваньне, улік ды вызначэньне парадку выкарыстаньня матэрыялаў дзейнасьці падпарадкаваных установаў;
• нагляд за ды вынясеньне загадаў аб абароне дзяржаўных таямніцаў, а таксама выдача ўстановам дазволаў на дзейнасьць з выкарыстаньнем дзяржаўных таямніцаў;
• абарона дзяржаўных таямніцаў;
• забесьпячэньне ўрадавай сувязьзю прэзыдэнта, прэм’ер-міністра ды старшыняў палатаў Нацыянальнага сходу;
• забесьпячэньне тайнапіснай ды інжынэрна-тэхнічнай бясьпекі шыфраванай сувязі ў дзяржаве ды яе замежных установах;
• парадкаваньне паслугаў шыфраваньня зьвестак;
• ліцэнзаваньне тайнапісу;
• улік частотных прысваеньняў ды ўласьцівасьцяў сыгналаў выпраменьвальных радыёэлектронных сродкаў, а таксама выяўленьне супрацьпраўных радыёперадачаў;
• падтрыманьне баегатоўнасьці падначаленых установаў ды наладжаньне забесьпячэньня імі парадкаў надзвычайнага й ваеннага становішчаў;
• стварэньне запасу супрацоўнікаў зь ліку ваеннаабавязаных, іх улік ды найм у ваенны час;
• выраб ды выкарыстаньне дакумэнтаў іншых установаў для ўтойваньня асобаў супрацоўнікаў, прыналежнасьці падначаленых установаў, іх памяшканьняў, транспартных сродкаў, апэратыўна-вышуковай дзейнасьці ды спрыяльных ім асобаў, а таксама атрыманьне блянкаў дакумэнтаў, службовых пасьведчаньняў установаў ды ўзораў іх запаўненьня;
• ахова бясьпекі супрацоўнікаў ды іх сем’яў;
• ахова ўласнай бясьпекі;
• удзел у забесьпячэньні абароны ахованых асобаў ды месцаў;
• удзел у вызначэньні парадку знаходжаньня ў дзяржаве іншаземцаў, наданьня ім прытулку ды абароны;
• даведкавае забесьпячэньне дзейнасьці падначаленых установаў;
• распрацоўка, выраб ды пачынка шыфравальных сродкаў;
• ухваленьне ды нагляд за выкананьнем ведамасных пастановаў;
• узаемадзеяньне зь іншымі дзяржаўнымі ўстановамі;
• заключэньне міжнародных дамоваў з адпаведнымі службамі іншых дзяржаваў ды міжнароднымі арганізацыямі;
• накіраваньне прадстаўнікоў КДБ у іншыя дзяржавы па ўзгадненьні зь іх адпаведнымі службамі;
• выкананьне пастановаў прэзыдэнта аб стварэньні, пераўтварэньні ды касаваньні падначаленых КДБ установаў;
• падрыхтоўка, перападрыхтоўка ды павышэньне кваліфікацыі супрацоўнікаў у навучальных установах;
• падрыхтоўка паводле дамоваў чыноўнікаў іншых дзяржаваў;
• закуп ды прыём узбраеньняў ды абсталяваньня для падпарадкаваных установаў, а таксама будаўніцтва ды перабудова будынкаў для іх;
• выдаткоўваньне на падпарадкаваныя ўстановы ды агляд выкарыстаньня вылучаных ім сродкаў;
• пэнсійнае забесьпячэньне звольненых супрацоўнікаў^[4].

Мінуўшчына

15 студзеня 1992 году Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь ухваліў Пастанову № 1413-XII «Аб Часовым палажэньні аб Камітэце дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь». Паводле 3-га артыкула Пастановы, Прэзыдыюму Вярхоўнага Савета даручалася вызначыць парадак утварэньня будовы і штатнай колькасьці апарату КДБ Беларусі і падначаленых яму органаў у межах вылучаных асігнаваньняў^[5]. У выніку ў 1992 годзе на аснове Асобага аддзелу КДБ па Беларускай вайсковай акрузе стварылі ўправу вайсковай контарвыведкі (УВКВ) КДБ Беларусі на падставе Пастановы Вярхоўнага Савета^[6].

3 сьнежня 1997 году прэзыдэнт Беларусі Аляксандар Лукашэнка падпісаў Закон № 102-З «Аб органах дзяржаўнай бясьпекі Рэспублікі Беларусь». У 2-м артыкуле Закону згадвалася, што ў падпарадкаваньні КДБ знаходзілася ўправа вайсковай контарвыведкі (УВКВ). У 9-м артыкуле першым з 4-х асноўных кірункаў дзейнасьці КДБ называлася контарвыведка. Згодна зь 15-м артыкулам КДБ Беларусі абавязваўся ажыцьцяўляць контарвыведку ва Ўзброеных сілах Беларусі, памежных войсках Беларусі, унутраных войсках і іншых органах МУС Беларусі, падразьдзяленьнях Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Беларусі, Дэпартамэнце фінансавых расьсьледаваньняў Камітэту дзяржаўнага кантролю Беларусі, мытных органах Беларусі і Міністэрстве па падатках і зборах Беларусі. Паводле 25-га артыкула, забесьпячэньне падразьдзяленьняў управы вайсковай контарвыведкі КДБ Беларусі транспартнымі сродкамі, паліўна-змазачнымі матэрыяламі, сродкамі сувязі, зброяй, аховай, службовымі памяшканьнямі, а таксама супрацоўнікаў гэтых падразьдзяленьняў заробкам, рэчавай маёмасьцю, службовымі жылымі памяшканьнямі і лекаваньнем ажыцьцяўлялі Міністэрства абароны Беларусі, Дзяржаўны камітэт памежных войскаў Беларусі, Міністэрства ўнутраных справаў Беларусі і Міністэрства па надзвычайных сытуацыях Беларусі^[7].

25 жніўня 2001 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 459, якім зацьвердзіў сьцяг Управы вайсковай контарвыведкі (УВКВ) КДБ Беларусі. Сьцяг меў выгляд чырвонага прастакутнага палотнішча зь беларускім узорам у дрэўкавай частцы. На правым баку пасярод месьціўся дзяржаўны герб, абрамлены справа кветкамі канюшыны, зьлева — кветкамі льну. Пад гербам знаходзіўся надпіс на беларускай мове «Упраўленне ваеннай контрразведкі КДБ Рэспублікі Беларусь». На адваротным баку сьцяга пасярод была эмблема КДБ Беларусі, а ўнізе надпіс па-беларуску «Доўг, гонар, Айчына». 1 ліпеня 2008 году гэты сьцяг унесьлі ў Дзяржаўны геральдычны рэгістар Беларусі за № А-109^[8].

12 сьнежня 2005 году старшыня КДБ Беларусі Сьцяпан Сухарэнка падпісаў Загад № 172, якім ухваліў нагрудны знак «Управа вайсковай контарвыведкі». Знак меў выгляд шматпрамянёвай зоркі з мэталу серабрыстага адценьня. Пасярод зоркі месьцілася залацістая авальная накладка, у сярэдзіне якой на сінім эмалевым тле знаходзілася эмблема КДБ Беларусі. Вакол эмблемы разьмяшчаўся надпіс па-беларуску «Упраўленне ваеннай контрразведкі», а ўнізе — 5-канцовая зорка, залітая чырвонай эмальлю. 30 жніўня 2006 году нагрудны знак залічылі ў Дзяржаўны геральдычны рэгістар Беларусі за № А-88^[8].

10 сьнежня 2014 году старшыня КДБ Беларусі Валеры Вакульчык падпісаў Загад № 276, якім зацьвердзіў эмблему Ўправы вайсковай контарвыведкі. Эмблема мела выгляд шматпрамянёвай зоркі з мэталу серабрыстага адценьня, паверх якой месьцілася валошкавая авальная накладка з залацістай аблямоўкай, пасярод якой знаходзілася эмблема КДБ Беларусі. Вакол эмблемы КДБ быў надпіс па-беларуску жоўтага адценьня «Упраўленне ваеннай контрразведкі», а пад ёй — 5-канцовая чырвоная зорка. 6 студзеня 2015 году эмблему УВКВ унесьлі ў Дзяржаўны геральдычны рэгістар Беларусі за № В-1083^[8].

Кіраўнікі

• Валеры Кез (19 чэрвеня 1992 — 22 лютага 1994), генэрал-маёр і намесьнік старшыні КДБ Беларусі

• Ігар Кузьняцоў (14 чэрвеня 2002 — 20 студзеня 2005), генэрал-маёр

• Аляксей Захараў (20 сьнежня 2008 — 16 кастрычніка 2012), генэрал-маёр^[9]
• Аляксандар Назаранка (кастрычнік 2012 — 31 ліпеня 2017 году), генэрал-маёр^[10]
• Канстанцін Кучынскі (ад 31 ліпеня 2017 году)