Mendelevio

Mendelevio aŭ Unilunio estas kemia elemento en la perioda tabelo kiu havas la simbolon Md (antaŭe Mv) aŭ Unu kaj la atomnumeron 101. Ĝi estas rara tero kaj elemento en la aktinoida serio. Mendelevio estas transurania radioaktivega metala elemento, kiun oni povas fari bombardante ejnŝtejnion per alfaradioj. Ĝi estis nomita omaĝe al la kemiisto, Dmitrij Mendelejev.

Tm ↑ Md Fm ← mendelevio → No • Rn 5f13 7s2 258 Md 101 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • ↓Perioda tabelo de elementoj↓
ĥemia elemento • sinteza elemento
Ĝeneralaj informoj
Nomo (latine), simbolo, numero	mendelevio (mendelevium), Md, 101
CAS-numero	7440-11-1
Loko en perioda tabelo	3-a grupo, 7-a periodo, bloko f
Karakteriza grupo	Aktinoidoj
abundeco en terkrusto	0 %
Nombro de naturaj izotopoj	0
Aspekto	ne konata, supozeble argenta-metala solido
Atomaj ecoj
Relativa atompezo	258 amu
Atomradiuso	165 pm
Kovalenta radiuso	165 pm
Elektrona konfiguracio	Rn 5f13 7s2
Elektronoj en ĉiu energia ŝelo	2; 8; 18; 32; 31; 8; 2
Oksidiĝa nombro	+2, +3
Fizikaj ecoj
Materia stato	solida (supozata)
Kristala strukturo	ne konata
Denseco	10,3 (supozata) g/cm3
Magneta konduto	paramagneta
Degelpunkto	827 °C (1100,15 K)
Molvolumeno	25,05 · 10−6 m3/mol
Diversaj
Elektronegativeco	1.3 (Pauling-skalo)
Joniga energio	635 kJ/mol
Izotopoj
Izotopo Naturapero t1/2 radioaktiveco de disfalo Energio de disfalo MeV Produkto de radioaktiva disfalo 258Md sinteza 51,5 d α 7,558 254Es 256Md sinteza 77 min ε 0,406 256Fm
Se ne estas indikite alie, estas uzitaj unuoj de SI kaj SVP.

Rimarkindaĵoj

Esploroj montras, ke mendelevio havas iom stabilan dupozitivan (II) oksidostaton, krom la pli tipa (en aktinoidoj) tripozitiva (III) stato. Md-256 estis uzita por esplori la kemiajn trajtojn de ĉi elemento en akva solvaĵo. Ne estas ceteraj uzoj por mendelevio, kaj apenaŭaj kiomoj da ĝi estis produktitaj iam.

Historio

Mendelevion unue sintezis la teamestro Stanley G. Thomson kaj Albert Ghiorso, Glenn T. Seaborg, Bernard Harvey kaj Greg Choppin je eka 1955. La teamo produktis Md-256 (duonvivo da 76 minutoj), kiam ili bombardis celon el ejnstejnio-253 per alfaradioj (heliumaj atomkernoj) en la 60-cola ciklotrono ĉe Radiolaborejo Berkeley en Kalifornio; Md-256 estis sintezita po unu atomo. La elemento 101 estis la naŭa transurania elemento laŭ sintezdato.

Izotopoj

15 radiizotopoj de mendelevio estas esploritaj. Plej stabilaj estas Md-258 kun duonvivo da 51,5 tagoj, Md-260 kun 31,8 tagoj kaj Md-257 kun 5,52 horoj. La ceteraj radiaktivaj izotopoj havas duonvivojn da malpli ol 97 minutoj, kaj la plimulto da malpli ol 5 minutoj. Tiu ĉi elemento havas 1 izomeron, 258m-Md (t_½ 57 minutoj). La atommaso de la izotopoj de mendelevio rangas inter 245,091 unuoj de atommaso (Md-245) kaj 260,104 unuoj (Md-260).

Referencoj

• Los Alamos National Laboratory - Mendelevium Arkivigite je 2010-12-09 per la retarkivo Wayback Machine angle
• Guide to the Elements - Revised Edition, Albert STWERTKA, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
• It's Elemental - Mendelevium angle

Vidu ankaŭ

• Kemio
• Listo de kemiaj elementoj laŭ nomo
• Listo de kemiaj elementoj laŭ simbolo
• Listo de kemiaj elementoj laŭ atomnumero

• Mendelevio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio Mendelevio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Mendelevio en ReVo

Eksteraj ligiloj

• http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Md.html
• WebElements.com - Mendelevium angle

• 
•