Paladio
kemia elemento kun simbolo Pd kaj atomnumero 46 From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Paladio estas kemia elemento en la perioda tabelo. Ĝi havas la simbolon Pd kaj la atomnumeron 46. Ĝi estas arĝentgriza transira metalo. Ĝi kemie similas al platino, kaj estas ano de la platina grupo. Ĝi estas uzata ĉefe en kataliziloj kaj juveloj.
Richard F. Heck estis usona kemiisto, konata pro la malkovro kaj disvolviĝo de Heck-reakcio, kiu uzas paladion por katalizi reakciojn de organika kemio kiuj kombinas aril-halogenidojn kun alkenoj.
Remove ads
Karakterizaĵoj
Paladio aspektas kiel mola arĝentblanka metalo, kiu similas platenon. Ĝi estas la malplej densa kaj havas la plej malaltan fandopunkton el la platenaj metaloj. Ĝi estas mola kaj muldebla kiam kalcinigita kaj multe plifortiĝas kaj malmoliĝas kiam malvarme prilaborita. Paladio dissolviĝas malrapide en koncentrita nitrata acido, en varma, koncentrita sulfata acido, kaj kiam fajne muelita, en klorida acido.[1] Ĝi facile dissolviĝas je ĉambra temperaturo en akvo regia.
Paladio ne reagas kun oksigeno je norma temperaturo (kaj tial ne makuliĝas en aero). Paladio varmigita ĝis 800 °C produktos tavolon de paladio(II) oksido (PdO). Ĝi povas malrapide evoluigi iometan brunetan koloron laŭlonge de la tempo, verŝajne pro la formado de surfaca tavolo de ĝia monooksido.
Paladio-filmoj kun difektoj produktitaj per alfa-partikla bombado je malalta temperaturo montras superkonduktivecon havantan Tc = 3.2 K.[2]
Remove ads
Aplikoj
La plej granda uzo de paladio hodiaŭ estas en katalizaj konvertiloj.[3] Paladio ankaŭ estas uzata en juvelaĵoj, dentokuracado,[3][4] horloĝfabrikado, sangoglukozaj teststrioj, sparkiloj por aviadiloj, kirurgiaj instrumentoj kaj elektraj kontaktoj.[5] Paladio ankaŭ estas uzata en la fabrikado de iuj specialaj flutoj (koncertaj aŭ klasikaj).[6] Kiel krudvaro, paladiaj stangoj havas la ISO-valutajn kodojn XPD kaj 964. Paladio estas unu el nur kvar metaloj kun tiaj kodoj, la aliaj estas oro, arĝento kaj plateno.[7] Ĉar paladio povas absorbi hidrogenon, ĝi fariĝis ŝlosila ingredienco en la kontestataj malvarmaj fuziaj eksperimentoj de la malfruaj 1980-aj jaroj.[8]
Katalizo
Kiam paladio-sur-karbonaj kataliziloj estas fajne disigitaj, paladio formas multfunkcian katalizilon[9]; ĝi akcelas heterogenajn katalizajn procezojn kiel hidratigo, dehidratigo kaj naftokrakado. Paladio ankaŭ estas ŝlosila ingredienco en Lindella katalizilo (ankaŭ konata kiel Lindella palladium).[10]
Elektroniko
La ĉefa apliko de paladio en elektroniko estas en plurtavolaj ceramikaj kondensatoroj,[11] en kiuj paladio (kaj paladio-arĝentaj alojoj) estas uzataj kiel elektrodoj.[3] Paladio (foje alojita kun nikelo) estas nuntempe aŭ estos uzata en konsumelektroniko por komponenta kaj konektila tegado,[12][13] kaj lutado.
Remove ads
Bildaro
Vidu ankaŭ
Referencoj
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads