na - Wikiwand

Bilêvkirin

Hoker 1

nexêr, ne, no, bersiva redker,
bersiva neyînî bo pirseke erênî,
peyvikek e ku wateya dijî gotinekê didiyê:
– Gelo ew kurd e?
– Na. ― Ew ne kurd e.

– Tu dê îro biçî?
– Na. ― Ez naçim.
erêkirina pirseke neyînî, qebûlkirina pirseke negatîv
Gelo ew ne kurd e? – Na. ― Ew ne kurd e.

Tu îro nayê? – Na. ― Ez nayêm.
peyveke qedexekirinê yan haydarkirinê:
Na, wisa nekin!

Bi alfabeyên din

kurdî-krîlî: на

Hevmane

ne (1)
nexêr (1)
no (1)

Dijmane

Jê

Têkilî

Bide ber

Binêrin herwiha

Etîmolojî

Herwiha ne û no, hevrehên soranî () û (), goranî/hewramî ne, zazakî nê, farisî () û () û (), tacikî на (na) û не (ne), pehlewî 𐭫𐭠‎ (nê), avestayî 𐬥𐬀‎ (na, /ne/), osetî нæ (næ), hexamenişî nai (/ney/), sanskrîtî न (ná), hindî न (na) û ना (nā), ûrdûyî (), ‎latviyayî ne, lîtwanî nè, rusî не (nʸê, nʸi), bulgarî не (nê), çekî ne, polonî û slovakî nie, bretonî ne, îrlendî ní, latînî nē û nōn, fransî ne û non, îtalî no û non, spanî no, portugalî não, romanî nu, îngilîzî no û not, almanî nein, danmarkî û swêdî nej (/ney, nêy/), norwecî nei... hemû ji proto-hindûewropî *ne.

Peyv wek ne ... ne ji zimanên îranî ketiye tirkî jî.

Peyva kurdî nexêr û ya farisî () awayekî rêzgirtin û ihtiramê yê gotina na, ne ye û ji ne ya îranî û () (xêr, xweşî, bereket) ya erebî hatiye çêkirin wek heçku mirov bibêje "bixêr be lê na" yan "na lê bixêr be".

Peyva tirkî hayır (na, ne, nexêr) jî dîsa ji erebî () (xêr, xweşî, bereket) e û wê di tirkî de bergeha bikaranînê li yok ya xwemalî teng kiriye. Di zimanên din yên tirkîkî de bi piranî hevrehên peyva yok hem li cihê yok û hem jî cihê hayır tên bikaranîn.

Çavkanî:

(2003): , Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, .
(1893): [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
. . .
Nişanyan, Sevan: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi [Etîmolojiya Tirkiya Niha] (bi tirkî)
Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
, Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî [""], Moskova, 2001-2010
Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots, Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2an
.
The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/

Bi zaravayên din

Soranî: (), (),
Xwarîn: , ,
Hewramî:
Zazakî: , ,

Werger

Abxazî: ()
Afrîkansî: →
Albanî: → , →
Almanî: → ; → , → Şablon:a
Alutîqî:
Aramî:
Îbranî: ()

Siryanî: ()
Aromanî:
Asamî: (), (), ()
Astûrî: →
Azerî: → , →
Baskî: →
Başkîrî: ()
Belarusî: → ()
Bengalî: → (), (), → ()
Bîkoliya naverast: ,
Bretonî: →
Bulgarî: → ()
Burmese:, (), → ()
Çamicuroyî:
Çeçenî: ()
Çekî: →
Çerokî: (), → ()
Çîçewayî:
Çîkasawî:
Çînî:
Kantonî: ()

Dunganî: ()

Mandarînî: → (), → (), / → (), / → ()
Çoktawî:
Danmarkî: →
Endonezyayî: →
Erebî: → ()
Erebiya misrî: (), ()

Erebiya hîcazî: (), ()

Erebiya fasî: ()

Erebiya başûrê şamê: ()
Ermenî: → (), → ()
Esperantoyî: →
Estonî: →
Farisî: → (), → (), → ()
Ferî: →
Fîjî: →
Fînî: →
Fransiya kevn:
Fransî: →
Friyolî:
Frîsî: →
Galîsî: →
Garîfunayî: ,
Gayî: ,
Gotî: ()
Guaraniyiya paraguayanî:
Gujaratî: ()
Gurcî: (), ()
Guwaranî: →
Halkomelemî:
Hawayî:
Hindî: → (), ()
Hîlîgaynonî: ,
Holendî: → , →
Îbanagî:
Îbranî: → ()
Îdoyî: →
Îngilîziya kevn:
Îngilîzî: →
Înterlîngua:
Înuîtî: ()
Îrlendî: .
Îtalî: →
Îzlendî: →
Japonî: → (), → (), → (), → (), → ()
Javayî: →
Kannadayî: → ()
Kapampanganî: ,
Karelî:
Katalanî: →
Keçwayî:
Kinaray-ayî:
Kirgizî: → ()
Kîngalî: ()
Komançî:
Koreyî: → (), → (), → ()
Latgalî:
Latînî: → , → , →
Latviyayî: →
Lawsî: ()
Lîmbûrgî: →
Lîtwanî: →
Luksembûrgî: , →
Makedonî: ()
Malayalamî: → (), → ()
Malezî: → , →
Maltayî: →
Mandinkayî:
Manksî:
Maorî:
Maratî: ()
Mecarî: →
Miskitoyî:
Misrî:

()
Mongolî: → ()
Napolîtanî:
Navajoyî: ,
Nepalî: (), (), → ()
Nootkayî:
Norsiya kevn:
Norwecî: →
Norweciya nînorskî: →
Ohloniya bakur:
Ojibweyî:
Oksîtanî: →
Osetî: (), ()
Osmanî: ()
Oygurî: ()
Ozbekî: →
Palawî:
Pangasînanî:
Papyamentoyî:
Peştûyî: → ()
Pîpîlî: , ,
Plodîşî:
Polonî: →
Portugalî: →
Puncabî: (), ()
Qazaxî: → ()
Qiptî: ()

Romancî:
Romanî:
Romanyayî: →
Rusî: → ()
Rusînî: ()
Samiya bakurî:
Samoayî:
Sanskrîtî: → ()
Sardînî: , ,
Sebwanoyî:
Sicîlî: →
Silesî:
Sirboxirwatî:
Kirîlî:

Latînî: →
Skotî:
Slaviya kevn: ()
Slovakî: →
Slovenî: →
Sorbî:
Sorbiya jêrîn:
Spanî: →
Swahîlî: → ,
Swêdî: →
Tacikî: → (), → ()
Tagalogî: →
Tamîlî: → ()
Tayî: → (), → (), → ()
Telûgûyî: → (), → ()
Temazîxtiya atlasa navendî: ()
Teterî: ()
Tirkî: → , →
Tirkmenî: ,
Urdûyî: (), ()
Ûkraynî: → ()
Viyetnamî: →
Volapûkî: →
Warayî:
Weylsî:
Wiradhurî:
Wînnebagoyî:
Wolofî:
Ximêrî: → (), (), ()
Yidîşî: ()
Yorubayî: ,
Yûnanî: → ()
Kevn: (), ()
Zimanê destan ê emerîkî:
Zuluyî: → ,
ǃXóõ:

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hoker 2

(vê demê, vî zemanî): Guhartoyeke niha.
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Daçek

(navber, nav) Guhartoyeke nav. (2)
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Kurmancî

Bilêvkirin

Hoker 1

Bi alfabeyên din

Hevmane

Dijmane

Jê

Têkilî

Bide ber

Binêrin herwiha

Etîmolojî

Bi zaravayên din

Werger

Hoker 2

Daçek

Soranî

Hoker

Zazakî

Cînav

Etîmolojî

Drungî

Cînav

Lakotayî

Girêdek

Çekî

Daçek

Çavkanî

Gaelîka skotî

Daçek

Çavkanî

Holendî

Daçek

Lugandayî

Girêdek

Malagasî

Girêdek

Tumbukayî

Girêdek

Tokpisinî

Girêdek

Minnanî

Navdêr

Çavkanî

Polonî

Daçek

Çavkanî

Portugalî

Bilêvkirin

Daçek

Çavkanî

Sirboxirwatî

Daçek

Çavkanî

Slovakî

Daçek

Çavkanî

Slovenî

Daçek

Çavkanî

Sorbiya jêrîn

Daçek

Çavkanî

Swahîlî

Girêdek

Şîngazîcayî

Daçek

Çavkanî

Tagalogî

Navdêr

Tzotzîlî

Navdêr

Çavkanî

Weylsî

Daçek

Çavkanî