Język ukraiński

Język ukraiński (ukr. українська мова, ukrajińs'ka mowa) – język z grupy wschodniosłowiańskiej. W latach 20. XXI wieku posługuje się nim ponad 40 mln ludzi^{[potrzebny przypis]}, co czyni go drugim pod względem popularności w tej grupie i trzecim pod względem popularności w rodzinie słowiańskiej^{[potrzebny przypis]}. Używany jest głównie na terenie Ukrainy, gdzie ma status języka urzędowego, a ponad 3/4 mieszkańców zadeklarowało go jako język ojczysty[2]. Występuje także w państwach sąsiednich – jak Rosja, Białoruś, Polska i Mołdawia – oraz dalszych jak Stany Zjednoczone i Kanada.

Quick facts: Obszar, Liczba mówiących, Pismo/alfabet, Klas... ▼

українська мова

Obszar	Ukraina, Rosja, USA, Kanada, Polska i inne
Liczba mówiących	41–45 mln[1]
Pismo/alfabet	alfabet ukraiński (rzadziej łacinka ukraińska)
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki bałtosłowiańskie Języki słowiańskie Języki wschodniosłowiańskie Język staroruski Język ruski Język ukraiński
Status oficjalny
język urzędowy	Ukraina, Naddniestrze (Mołdawia)
Organ regulujący	Narodowa Akademia Nauk Ukrainy
UNESCO	1 bezpieczny↗
Ethnologue	1 narodowy↗
Kody języka
Kod ISO 639-1↗	uk
Kod ISO 639-2↗	ukr
Kod ISO 639-3↗	ukr
IETF	uk
Glottolog	ukra1253
Ethnologue	ukr
GOST 7.75–97	укр 720
WALS	ukr
SIL	UKR
Występowanie
Mapa rozpowszechnienia języka ukraińskiego
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku ukraińskim Słownik języka ukraińskiego w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język ukraiński obejmuje co najmniej kilkanaście gwar grupowanych w trzy dialekty. Oprócz tego do jego odmian czasem się zalicza:

• dialekty rusińskie, przez wielu użytkowników oraz niektórych językoznawców uznawane za odrębny język;
• surżyk – mowę silnie zrusyfikowaną.

Nie licząc powyższych dwóch jednostek językowych, najbliższy językowi ukraińskiemu jest język białoruski; standardowa ukraińszczyzna nie jest natomiast wzajemnie zrozumiała z językiem rosyjskim^{[potrzebny przypis]}.

Ukraiński wyodrębnił się między XIII a XVII wiekiem z języka ruskiego, a w XVIII wieku ukształtował się jego standard literacki^{[potrzebny przypis]}. Język ukraiński bywał zwalczany i rusyfikowany w czasach carskich i sowieckich, jednak od czasu niepodległości Ukrainy cieszy się swobodą rozwoju i rosnącą popularnością[3]. Wywarł wpływ na inne języki, w tym polski, w którym można znaleźć dziesiątki ukrainizmów.

Zapis języka ukraińskiego od początku opierał się na cyrylicy i powstały jej różne warianty dla tego języka, tak jak różne latynizacje. Od początku XX wieku alfabet ukraiński uległ niewielu zmianom^{[potrzebny przypis]}; największą było przywrócenie w latach 90. jednej litery. Oficjalny kształt języka ustala Narodowa Akademia Nauk Ukrainy. Jest on jednym z głównych przedmiotów badań ukrainistyki.