Нарбут (літоўскі баярын)

Нарбут — літоўскі баярын, пачынальнік роду Нарбутаў.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Нарбут.

Нарбут
лац. Narbut

Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	не пазьней за 1440[1]
Памёр	1486
Род	Нарбуты
Дзеці	Пётар Дабрагост, Ян, Станіслаў, Мікалай, Юры, Альбэрт
Дзейнасьць	родапачынальнік

Вотчынныя землі, відаць, знаходзіліся ў ваколіцах Немянчына і Лынкмянаў, дзе ў 1440/43 годзе яму надалі людзей.

Імя

Асноўны артыкул: Нарбут (імя)

Нарпод, пазьней Нарпот або Нарбот (Norpod, Norpoth^[2], Narbot^[3][4]) — імя германскага паходжаньня^[5]. Іменная аснова -нар- (-нор-) (імёны ліцьвінаў Нарэла, Нарвід, Нарымунт; германскія імёны Narelo, Norvid, Normund) паходзіць ад гоцкага nasjan 'захоўваць, ратаваць'^[6], стараверхненямецкага -neri 'уратаваньне, утрыманьне'^[7], а аснова -бут- (-бот-) (імёны ліцьвінаў Бутвід, Бутрык, Вільбут; германскія імёны Botvid, Butariks, Willebut) — ад усходнегерманскага but- з значэньнем 'корань, камель' (гепідзкае butilo 'камель')^[8] або ад асновы -буд- (-бод-)^[9]. Такім парадкам, імя Нарбут азначае «захаваны корань»^[10] (тое ж, што і імя Бутнар).

Адпаведнасьць імя Нарбут германскаму імю Norpod сьцьвердзіў францускі лінгвіст-германіст Раймонд Шмітляйн, які на падставе шматгадовых дасьледаваньняў прыйшоў да высноваў пра германскае паходжаньне літоўскіх уласных імёнаў^[11].

Этымалягічны слоўнік старапольскіх асабовых імёнаў, выдадзены Польскай акадэміяй навук, адзначае гістарычнае бытаваньне ў Польшчы германскага імя Nierbota^[12].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Нарбуту ставищо Орле на реце Сесюсе (1440—1492 гады)^[13]; Нарибуту (Нарибут^[14]; 1440—1492 гады, 7 лістапада 1442 году)^[15].

Біяграфія

Зь літоўскага баярскага роду. Паводле Хронікі Быхаўца, у 1440 годзе, па забойстве Жыгімонта Кейстутавіча, заняў для Міхала Жыгімонтавіча Віленскі Верхні замак. Потым, відаць, перайшоў на бок Казімера.

Меў сыноў Пятра Дабрагоста, Яна, Станіслава, Мікалая, Юрыя, Альбэрта.