Unuiĝinta Reĝlando

	Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando
	United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
Detaloj	Detaloj
	Nacia himno: God Save the King
	Nacia devizo: 'Dieu et mon droit (fr) ; (Dio kaj mia rajto)
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Londono
Oficiala(j) lingvo(j)	angla lingvo, kimra lingvo, skotgaela lingvo, skota lingvo, kornvala lingvo, irlanda lingvo, ulsterskota lingvo, brita signolingvo
Uzata(j) lingvo(j)	Angla
Plej ofta(j) religio(j)	Anglikanoj (45,4%), Katolikoj (15,1%), Ateistoj (34,4%), Islamanoj (1,7%), aliaj (3,4%)
Areo	244,820 km²;
- % de akvo	1,34 %
Horzono	; (somere +1)
Interreta domajno	.uk
Landokodo	GBR
Telefona kodo	44
Plej alta punkto	Ben Nevis
Plej malalta punkto	The Fens
Politiko
Politika sistemo	Konstitucia monarĥio
Ŝtatestro	Reĝo Karlo la 3-a (ekde 2022)
Ĉefministro	Rishi Sunak
Parlamento	Ĉambro de Lordoj kaj Ĉambro de Komunuloj
Nacia tago	Tago de Sankta Georgo, 23-a de aprilo (Anglio); Tago de Sankta Davido, 1-a de marto (Kimrio); Tago de Sankta Patriko, 17-a de marto (Nord-Irlando); Tago de Sankta Andreo, 30-a de januaro (Skotlando);
Sendependiĝo	Starigita en 1801
Ekonomio
Valuto	Brita pundo (GBP)
	Esperanto-movado
Landa E-asocio	Esperanto-Asocio de Britio kaj Junularo Esperantista Brita
Akvejoj	Norda maro, Atlantiko
Koordinatoj	54° 36′ 0″ N, 2° 0′ 0″ U (mapo)54.6-2
Plej alta punkto	Ben Nevis [+]
Plej malalta punkto	The Fens [+]
Areo	242 495,406794 km² (24 249 541 ha) [+]
Loĝantaro	67 326 569 [+] (2021)
Horzono	UTC±00:00, GMT, Okcidenteŭropa Tempo, UTC+02:00, UTC-08:00, UTC+01:00, UTC-04:00, UTC-03:00, UTC±00:00, UTC-02:00, UTC+01:00, UTC-04:00, UTC+02:00, UTC-05:00, UTC+06:00, Eŭropo/Londono [+]
	Unuiĝinta Reĝlando (Britio)
	Unuiĝinta Reĝlando (Britio)
	Unuiĝinta Reĝlando
	Vikimedia Komunejo: United Kingdom [+]
	En TTT: Oficiala retejo [+]
	v • d • r

La Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando, kutime konata kiel Unuiĝinta Reĝlando (UR), Britio aŭ Britujo[noto 1], estas ŝtato en Okcidenta Eŭropo, sur la insuloj Granda Britio kaj Irlando (norda parto), kune kun kelkaj insuletoj. Ĝi prezentas politikan union de Anglio, Skotlando, Kimrio kaj Nord-Irlando. Ligitaj al la Unuiĝinta Reĝlando estas la Manikinsuloj kaj Manksinsulo.

Tiu ĉi artikolo temas pri la Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando. Por aliaj signifoj, vidu Unuiĝinta Reĝlando (apartigilo) kaj Britio (apartigilo).

Quick facts: Bazaj informoj, Politiko, Ekonomio, Akvejoj, ... ▼

La Britaj Insuloj, nuntempe kelkfoje nomataj la Insuloj de la Nord-Atlantiko (IONA), konsistas el Britio, Irlando, Manksinsulo kaj multaj aliaj insuletoj ĉirkaŭaj. La Manikinsuloj apud Francio apartenas al la reĝoj de Anglio kiel dukoj de Normandio, sed ili ne estas partoj de la Unuiĝinta Reĝlando.

En la jaro 1921, la plejmulto de Irlando sendependiĝis kiel la Respubliko de Irlando, kaj nun nur ses provinceroj, aŭ graflandoj (The Six Counties) en la nordorienta parto de la insulo daŭre apartenas al la Unuiĝinta Reĝlando.

La insulo Britio mem (Great Britain aŭ Britain angle) havas areon da 229.893 km², kaj estas la 9a plej granda insulo en la mondo. Ĝia areo estas 244.100 km² kun laŭtaksa populacio en 2020 de 67 milionoj. La ĉefurbo estas Londono. La regnestrino estas la reĝino Elizabeth la 2-a, sed la efektivan politikan potencon havas la parlamento. La nuntempa ĉefministro estas Liz Truss, kaj la registaro estas de la la Konservativa Partio.

Pro sia mara potenco kaj sia industria produktado, la Unuiĝinta Reĝlando establis la tutmondan Britan imperion, kiu antaŭ 1945 havis koloniojn en ĉiuj kontinentoj (escepte de Antarkto). Antaŭe, preskaŭ kvarono de la mondloĝantaro loĝis en la vasta Brita imperio. Hodiaŭ, la imperio preskaŭ ne ekzistas, sed multaj el la iamaj kolonioj restas membroj de la malplifortega internacia asocio, la Komunumo de Nacioj (Commonwealth of Nations angle, antaŭe British Commonwealth of Nations).