
Unuiĝinta Reĝlando
konstitucia monarkio en Norda Eŭropo / From Wikipedia, the free encyclopedia
La Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando, kutime konata kiel Unuiĝinta Reĝlando (UR), Britio aŭ Britujo[noto 1], estas ŝtato en Okcidenta Eŭropo, sur la insuloj Granda Britio kaj Irlando (norda parto), kune kun kelkaj insuletoj. Ĝi prezentas politikan union de Anglio, Skotlando, Kimrio kaj Nord-Irlando. Ligitaj al la Unuiĝinta Reĝlando estas la Manikinsuloj kaj Manksinsulo.
![]() |
Tiu ĉi artikolo temas pri la Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando. Por aliaj signifoj, vidu Unuiĝinta Reĝlando (apartigilo) kaj Britio (apartigilo). |
La Britaj Insuloj, nuntempe kelkfoje nomataj la Insuloj de la Nord-Atlantiko (IONA), konsistas el Britio, Irlando, Manksinsulo kaj multaj aliaj insuletoj ĉirkaŭaj. La Manikinsuloj apud Francio apartenas al la reĝoj de Anglio kiel dukoj de Normandio, sed ili ne estas partoj de la Unuiĝinta Reĝlando.
En la jaro 1921, la plejmulto de Irlando sendependiĝis kiel la Respubliko de Irlando, kaj nun nur ses provinceroj, aŭ graflandoj (The Six Counties) en la nordorienta parto de la insulo daŭre apartenas al la Unuiĝinta Reĝlando.
La insulo Britio mem (Great Britain aŭ Britain angle) havas areon da 229.893 km², kaj estas la 9a plej granda insulo en la mondo. Ĝia areo estas 244.100 km² kun laŭtaksa populacio en 2020 de 67 milionoj. La ĉefurbo estas Londono. La regnestrino estas la reĝino Elizabeth la 2-a, sed la efektivan politikan potencon havas la parlamento. La nuntempa ĉefministro estas Liz Truss, kaj la registaro estas de la la Konservativa Partio.
Pro sia mara potenco kaj sia industria produktado, la Unuiĝinta Reĝlando establis la tutmondan Britan imperion, kiu antaŭ 1945 havis koloniojn en ĉiuj kontinentoj (escepte de Antarkto). Antaŭe, preskaŭ kvarono de la mondloĝantaro loĝis en la vasta Brita imperio. Hodiaŭ, la imperio preskaŭ ne ekzistas, sed multaj el la iamaj kolonioj restas membroj de la malplifortega internacia asocio, la Komunumo de Nacioj (Commonwealth of Nations angle, antaŭe British Commonwealth of Nations).