Сложена согласка

Сложени согласки
Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка
	Помош за МФА • легенда • помош со снимки • табела • погл.

Сложени согласки (коартикулирани согласки) се согласки што се создаваат на истовремени места на творба. Може да се поделат на две класи: двојнотворбени со две главни места на творба со ист начин (двете избувни, двете носни и сл.), и согласки со споредна творба, каде втората творба не се создава на ист начин.

Кратки факти Сложени согласки, Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка ...

Пример за двојнотворбена согласка е безвучната усненозаднонепчена избувна согласка [k͡p], што се изговара едновремено кај мекото непце (a [k]) и кај усните (a [p]). Од друга страна, безвучната лабијализирана задновенечна избувна согласка {{МФА|[kʷ]} има само едечна творба - заднонепченото [k], со истовремено приближновидно заоблување на усните.

Со исклучок на чкрапавите согласки, сите двојнотворбени согласки се усненозаднонепчени. Меѓутоа, постои голем број на чести споредни творби. Најзастапена е лабијализацијата (како [kʷ]), палатализацијата (како руската мека согласка [pʲ]), веларизација (како македонското „темно“ л [lˠ]) и фарингализација (како арапската емфатична согласка [tˤ]).

Како што се очекува од приближновидниот карактер на споредната творба, не е секогаш лесно да се одреди дали една сложена приближна согласка како што е /w/ има двојна или единечна творба. На пример, во некои англиски дијалекти /w/ е лабијализиран заднонепчен глас што може да се претстави со [ɰʷ], но јапонскот глас /w/ е поблизок до вистинско усненозаднонепчено [ɰ͡β̞]. Вообичаено е буквата ⟨w⟩ да се ограничи само на првиот случај.

гласилката ја контролира фонацијата и дејствува истовремено со многу согласки. Обично таа не се смета за творбеник - исфрленото [kʼ] со едновремено затворање на мекото непце и гласилката не се смета за сложена согласка.

п р у Табела на белодробни согласки по МФА аудио
По место →	Уснени				Преднојазични								Среднојазични						Заднојазични				Гласилни
↓ По начин	Двоуснени		Уснено-забни		Забни		Венечни		Задно-венеч.		Свиени		Предно-непчени		Заднонепчени		Ресични		Голтнички		Надгласилни		Гласилни
Носни	m̥	m		ɱ		n̪	n̥	n		n̠		ɳ	ɲ̥	ɲ	ŋ̊	ŋ		ɴ
Избувни	p	b	p̪	b̪	t̪	d̪	t	d			ʈ	ɖ	c	ɟ	k	ɡ	q	ɢ			ʡ		ʔ
Струјни	ɸ	β	f	v	θ	ð	s	z	ʃ	ʒ	ʂ	ʐ	ç	ʝ	x	ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h	ɦ
Приближни				ʋ				ɹ				ɻ		j		ɰ
Трепетни		ʙ						r				ɽ͡r						ʀ				я *
Едноударни		ⱱ̟		ⱱ				ɾ				ɽ						ɢ̆				ʡ̯
Стран. струј.							ɬ	ɮ			ɭ˔̊		ʎ̥˔	ʎ˔	ʟ̝̊	ʟ̝
Стран. прибл.								l				ɭ		ʎ		ʟ
Стран. едноуд.								ɺ				ɺ̠		ʎ̯

Чкрапави	ʘ	ǀ	ǃ		ǂ		ǁ
Чкрапави	ʘ̃	ʘ̃ˀ	ʘ͡q		ʘ͡qʼ
Уфрлени	ɓ	ɗ	ʄ	ᶑ	ɠ		ʛ
Исфрлени	pʼ	tʼ	cʼ	ʈʼ	kʼ		qʼ
	fʼ	θʼ	sʼ	ɬʼ	xʼ		χʼ
	tsʼ	tɬʼ	cʎ̝̥ʼ	tʃʼ	ʈʂʼ	kxʼ	kʟ̝̊ʼ

p̪f	b̪v	ts	dz	tʃ	dʒ	tɕ	dʑ	ʈʂ	ɖʐ
		tɬ	dɮ	cç	ɟʝ	cʎ̥˔	ɟʎ˔	kʟ̝̊	ɡʟ̝

Незаградни	ʍ	w	ɥ	ɧ
Заградни	k͡p	ɡ͡b	ŋ͡m

Сложена согласка

Поврзано

Wikiwand - on