အချိန်ဇုန်

အချိန်ဇုန်ဆိုသည်မှာ စီးပွားကူးသန်းရောင်းဝယ်မှု၊ လူ့ဘောင်အသိုင်းအဝန်းအကြောင်းပြချက်များအတွက် တသမတ်တည်းဖြစ်သော စံတော်ချိန်ကို တရားဝင် သတ်မှတ်ထားသောဒေသ ဖြစ်သည်။ အချိန်ဇုန်သည် နိုင်ငံနယ်နိမိတ်မျဉ်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ နယ်မြေခွဲများအတိုင်း ရှိလေ့ရှိသည်။ ထိုသို့သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြင့် ထိုဧရိယာအတွင်း ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများဖြစ်စေ၊ ဆက်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်ဖြစ်စေ အချိန်တစ်ခုတည်း အဆင်ပြေစွာ လုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့အချိန်ဇုန်များ

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများ၏ အချိန်ဇုန်အများစုသည် Coordinated Universal Time (UTC)မှ ကိန်းပြည့်နာရီများဖြစ်သော (UTC−12 to UTC+14)တို့ကို အသုံးပြုကြပြီး အချို့သော နိုင်ငံအချို့သာ ၃၀ နှင့် ၄၅ မိနစ်များကို အသုံးပြုကြသည်။ (ဥပမာအားဖြင့် နယူးဖောင်လန်း စံတော်ချိန် - UTC−03:30၊ နီပေါ စံတော်ချိန် - UTC+05:45၊ မြန်မာစံတော်ချိန် - UTC +06:30၊ အိန္ဒိယ စံတော်ချိန် - UTC+05:30) လတ္တီကျူမြှင့်သော နိုင်ငံများတွင် နွေရာသီတွင် အချိန်တစ်နာရီ ရှေ့သို့တိုးသော နွေရာသီချိန်ကို နှစ်တစ်နှစ်အပိုင်းအခြားအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။

သမိုင်း

ရှေးခေတ် အချိန်သတ်မှတ်ပုံ

နာရီများအား ပထမဆုံးတီထွင်နိုင်မှု မတိုင်မီ လူသားများသည် နေ့တနေ့၏အချိန်ကို နေသွားရာလမ်းကြောင်းပေါ်မူတည်၍ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြရသည်။ ဥပမာအားဖြင့် နေနာရီများဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် နေရာဒေသလိုက် ကွဲပြားခြားနားကြသည်။

ကောင်းမွန်သော နာရီများ ၁၉ ရာစုတွင် ပေါ်ပေါက်လာသောအခါ^{[ကိုးကားချက်လိုသည်]} မြို့အသီးသီးသည် ဒေသ mean solar time အချို့ကို စတင်အသုံးပြုလာကြသည်။ အမှန်တကယ်ရှိသော နေအချိန်သည် mean solar time နှင် ၁၅ မိနစ်ဝန်းကျင်လောက်ထိ ကွဲပြားသည်။(အချိန် ညီမျှခြင်း တွင် ဖော်ပြထားသည်။) ထိုကဲ့သို့ ကွဲပြားခြားနားရခြင်းမှာ ကမ္ဘာသည် နေကို စက်ဝန်းပုံမကျပဲ ဘဲဥပုံလည်ပတ်နေမှု(Eccentricity) နှင့် ကမ္ဘာကြီးသည် သူ့၏ဝန်ရိုးပေါ်တွင် တိမ်းစောင်းလည်ပတ်နေမှု (Obliquity)တို့ကြောင့် ဖြစ်သည်။ Mean solar time ရှိ နေ့များတွင် တူညီသော အချိန်အလျားရှိပြီး ပျမ်းမျှခြင်းနှစ်ခု၏ ခြားနားချက်သည် နှစ်တစ်နှစ်ပြီးဆုံးသည့်နှင့် သုညအခြအနေသို့ ရောက်သည်။

ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် (Greenwich Mean Time) (GMT)ကို ၁၆၇၅ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင် နက္ခတာရာလေ့လာရေးစခန်း (ဂရင်းနစ်)မှ တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ရည်ရွယ်ချက်မှာ ပင်လယ်ထဲရှိ သင်္ဘောသားများ လောင်ဂျီကျူများ သတ်မှတ်ရာအကူအညီပေးနိုင်ရန်အတွက် ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလန်၏ မြို့တိုင်းတွင် မတူညီသော ဒေသစံတော်ချိန်များ ရှိနေစဉ်တွင် ၎င်းမျဉ်းသည် ရည်ညွှန်းစံတော်ချိန်တခုပေးနိုင်ခဲ့သည်။

ရထားလမ်း အချိန်

Plaque commemorating the Railway General Time Convention of 1883 in North America

ရထားပို့ဆောင်ရေးနှင့် ကြေးနန်းဆက်သွယ်ရေးများ တိုးတက်လာခဲ့သောအခါ ဒေသနေအချိန်များ (Local solar time) သည် အဆင်မပြေမှုများ တိုးလာခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ပထဝီဆိုင်ရာ လောင်ဂျီကျူများ ကွဲပြားမှုပမာဏကိုလိုက်၍ နေရာဒေသများအကြားတွင် နာရီများပြောင်းလဲနေသည်။ လောင်ဂျီကျူဒီဂရီတိုင်းတွင် အချိန် လေးမိနစ်ပြောင်းလဲသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဘရစ်စတိုမြို့သည် ဂရင်းနစ် (လန်ဒန်မြို့အရှေ့ပိုင်း)၏ အနောက်ဘက် ၂.၅ ဒီဂရီခန့်တွင် တည်ရှိရာ ဘရစ်စတိုမြို့တွင် နေမွန်းတည့်ချိန်(solar noon)တွင် လန်ဒန်မြို့၌ နေမွန်းတည့်ချိန် ၁၀ မိနစ်ခန့်ကျော်လွန်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။^[၁] အချိန်ဇုန်များအသုံးပြုမှုသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ကွဲပြားခြားနားမှုများ ပိုများလာသည်။

ပထမဆုံးစံတော်ချိန်ကို  ၁၈၄၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့တွင် ဂရိတ်ဗြိတိန်ရှိ ရထားကုမ္ပဏီများမှ သယ်ယူရလွယ်သော ခရိုနိုမီတာတွင် GMT ကိုထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုကုမ္ပဏီများထဲမှ ပထမဆုံးသတ်မှတ်သော ကုမ္ပဏီမှာ Great Western Railway (GWR) ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၁၈၄၀ တွင် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့အသုံးပြုခြင်းသည် များမကြာမီတွင်ပင် Railway Time အဖြစ် လူသိများလာခဲ့သည်။ ၁၈၅၂ ဩဂုတ် ၂၃ လောက်တွင် အချိန်အချက်ပြလှိုင်းများ(time signals)ကို ကြေးနန်းဖြင့် တော်ဝင်နက္ခတာရာကြည့်စခန်း(ဂရင်းနစ်)မှ ပထမဆုံး ထုတ်လွင့်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ ဂရိတ်ဗြိတိန်ရှိ အများပြည်သူနာရီ ၉၈% သည် ၁၈၅၅ ခုမတိုင်မီအချိန်မှပင် GMT ကို အသုံးပြုခဲ့ကြဆဲဖြစ်သော်လည်း ၁၈၈၀ ဩဂုတ် ၂ မတိုင်မီအထိ ဗြိတိန်၏တရားဝင်အချိန်အဖြစ် မသတ်မှတ်ရသေးပေ။ ထိုကာလမှ ရှေးဗြိတိသျှနာရီအချို့တွင် မိနစ်လက်တံနှစ်ခုပါရှိပြီး တစ်ခုမှ ဒေသစံတော်ချိန်အတွက်ဖြစ်ပြီး တစ်ခုမှာ GMT အတွက်ဖြစ်သည်။^[၂]

ကမ္ဘာတဝန်းဆက်သွယ်ရေး တိုးတက်ကောင်းမွန်လာမှု မြင့်တက်လာသောအခါ အချင်းချင်းဆက်သွယ်ရာ၌ အပြန်အလှန် နားလည်ရလွယ်ကူသော အချိန်သတ်မှတ်ချက် ရှိရန် လိုအပ်လာသည်။ ဒေသအချိန်များ ကွဲပြားမှုပြဿနာကို ကမ္ဘာတဝန်းလုံးနှင့်အမျှ ကြီးမားသော ဧရိယာများရှိ နာရီများကို ကိုက်ညီစေခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်သော်လည်း ထိုသတ်မှတ်ထားသောအချိန်သည် နေရာဒေသအများအပြားရှိ လူများအသားကျနေသော နေအချိန်နှင့် သိသာစွာ ကွဲပြားခြားနားမှုရှိနေသည်။

နိုဝင်ဘာ ၂ ရက် ၁၈၆၈ ဗြိတိသျှကိုလိုနီဖြစ်သော နယူးဇီလန်သည်  တရားဝင်စံတော်ချိန်ကို အသုံးပြုခဲ့ရာ ကိုလိုနီနယ်များကြားတွင် ဒါဟာ ပထမဆုံးဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပါလိမ့်မည်။ ထိုစံတော်ချိန်သည် လောင်ဂျီကျူ 172°30′ East of Greenwich တွင် မူတည်ကာ GMT ထက် ၁၁ နာရီ ၃၀ မိနစ်စော၍နေသည်။ ထိုစံတော်ချိန်ကို New Zealand Mean Time အချိန်အဖြစ် လူသိများသည်။^[၃]

၁၉ ရာစုအလယ်ပိုင်း၌ အမေရိကန်မီးရထားတွင် အချိန်သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းတွင် အတော်အသင့် ရှုပ်ထွေးခဲ့သည်။ မီးရထားလမ်းအသီးသီးတွင် ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင် စံတော်ချိန်တစ်ခုစီရှိပြီး ထိုစံတော်ချိန်သည် ၎င်းဒေသ အဓိကနေရာနှင့် အရေးပါသော နယ်ခြားများ၏ ဒေသအချိန်ကို အခြေခံထားသည်။ ထို့ပြင် မီရထားအချိန်ဇယားကိုလည်း ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အချိန်ဖြင့်သာ ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ ရထားလမ်းများစွာရှိသော အချို့လမ်းဆုံများတွင် ရထားလမ်းတိုင်းအတွက် နာရီတစ်ခုစီရှိပြီး ထိုနာရီများသည် မတူညီသော အချိန်အသီးသီးကို ပြသနေသည်။

1913 time zone map of the United States, showing boundaries very different from today

ကမ္ဘာတဝန်း အချိန်ဇုန်များ

ကမ္ဘာတဝန်းလုံးဆိုင်ရာ အချိန်ဇုန်စနစ်ကို အဆိုပြုသူ ပထမဆုံးလူမှာ အီတာလျံ သင်္ချာပညာရှင် Quirico Filopanti ဖြစ်ပြီး သူ၏ ၁၈၅၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော စာအုပ် Miranda! တွင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သူ၏ အကြံဉာဏ်ကို သူသေဆုံးပြီး ကြာမြင့်စွာအထိ သူ့စာအုပ်ပြင်ပတွင် မသိကြသေးပေ။ ထိုကြောင့် ထိုအကြောင်းအချက်သည် ၁၉ ရာစုအတွင်း အချိန်ဇုန်သတ်မှတ်ခြင်းတွင်  မလွှမ်းမိုးခဲ့ပေ။ သူသည် တနာရီလိုက် ၂၄ နာရီအချိန်ဇုန်များသတ်မှတ်ရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်ဇုန်များကို သူက "longitudinal days" များဟုခေါ်ခဲ့ပြီး ပထမဆုံး အလယ်မျဉ်းကို ရောမမြို့ လောင်ဂျီကျူမျဉ်းကို ထားခဲ့သည်။ သူသည် နက္ခတ္တဗေဒနှင့် ကြေးနန်းအတတ်ပညာတို့တွင် အသုံးပြုနိုင်ရန်  universal time ကိုလည်း အဆိုပြုခဲ့သည်။^[၄][၅]

စကောတလန်နွယ်ဖွား ကနေဒီယန်းလူမျိုး ဆာ ဆန်းဖို့ဒ် ဖလင်းမန်း ကမ္ဘာတဝန်းလုံးဆိုင်ရာ အချိန်ဇုန်စနစ် ကို ၁၈၇၉ ခုနှစ်တွင် အဆိုပြုခဲ့သည်။ သူသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ညီလာခံများတွင် ထိုစနစ်အကြောင်းနှင့် "လက်ရှိလောင်ဂျီကျူအချိန် သတ်မှတ်ခြင်းနှင့်ဆက်နွယ်နေသော ကနဦးကြိုးစားအားထုတ်မှု"များကို ဟောပြောခဲ့ပြီး သူ၏စနစ်ကို ယုံကြည်စေလိုကြောင်းကို ပြောခဲ့သည်။^[၆] ၁၈၇၆ ခုနှစ်အတွင်း သူ၏ ပထမအဆိုပြုချက်မှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ၂၄-နာရီ နာရီတစ်ခု(a global 24-hour clock)ဖြစ်ပြီး သဘောတရားအရမှာ ကမ္ဘာ၏ အလယ်ဗဟိုတွင် ဗဟိုပြုပြီး မည်သည့်လောင်ဂျီကျူမျဉ်းများအပေါ်တွင် မဆက်နွယ်ဟု ဖြစ်သည်။ ၁၈၇၉ ခုနှစ်တွင် သူ၏universal day ကို သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ထိုနေ့သည် ဂရင်းနစ် ဆန့်ကျင်လောင်ဂျီကျူမျဉ်း (anti-meridian of Greenwich (180th meridian))မှ စသည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် တနာရီလိုက်အချိန်ဇုန်များကို သတ်မှတ်ထားသော အချို့ ဒေသအသုံးများအဖြစ် အလျော့ပေးသတ်မှတ်လိုက်ရပြီးဖြစ်သည်။ သူသည် သူ၏စနစ်ကို ၁၈၈၄ အောက်တိုဘာတွင် ကျင်းပခဲ့သော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လောင်ဂျီကျူမျဉ်း ညီလာခံတွင် အဆိုပြုတင်ပြခဲ့သော်လည်း သူတို့၏လုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာအတွင်းမဟုတ်သောကြောင့် သူ၏အချိန်ဇုန်များကို  မသတ်မှတ်ခဲ့ကြပေ။ ညီလာခံတွင် ဂရင်းနစ်သန်းခေါင်မွန်းတည်ချိန်မှစသော  a universal day of 24 hours သတ်မှတ်ခဲ့ရာ ၎င်းသည် "ကြိုက်နှစ်သက်ရာ ဒေသအချိန်(ဝါ) စံတော်ချိန်အသုံးများနှင့် ကြားမဝင်သင့်"ဟုလည်း သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

၁၉၀၀ ခုနှစ်ခန့်လောက်တွင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အချိန်အားလုံးနီးပါးသည် စံတော်ချိန်ဇုန်များ ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး အချို့သာလျှင် GMT offset ကို အသုံးပြုနေခဲ့ကြသည်။ အများစုသည် GMT သို့မည်သည့် ညွှန်းချက်မျှ မယူပဲနှင့် ဒေသနက္ခက်တာရာကြည့်စခန်းမှ အချိန်ကို တနိုင်ငံလုံးအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ အသုံးပြုနေသည်မှာ GMT/UTC မှ  "standard offset"အချို့ကို ရည်ညွှန်းထားသော အချိန်ဇုန်များကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အချိန်အားလုံးအဖြစ်မယူမီထိ ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကြာခဲ့သည်။ ၁၉၂၉ မရောက်မီ အဓိကနိုင်ငံများသည် နာရီလိုက်အချိန်ဇုန်များ သတ်မှတ်ပြီး ဖြစ်သည်။ နီပေါနိုင်ငံသည် နောက်ဆုံး သတ်မှတ်ခဲ့သော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့ရာ ၎င်း၏ စံတော်ချိန်မှာ UTC+5:45 ဖြစ်သည်။

ယနေ့ခေတ်တွင် နိုင်ငံအားလုံးသည် ၎င်းတို့၏စံအချိန်ဇုန်များကို စက်ဝန်းများများအတိုင်း သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ သို့ပေမယ် ထိုဇုန်များကို အစောပိုင်းစိတ်ကူးခဲ့သော သဘောတရားများအတိုင်း သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်း မဟုတ်ပေ။ မြောက်ကိုရီးယား၊ နယူးဖောင်လန်၊ အိန္ဒိယ၊ အီရန်၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊  ဗင်နီဇွဲလား၊ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာ၊ Marquesas နှင့် ဩစတေးလျနိုင်ငံ အချို့အစိတ်အပိုင်းများတွင် စံတော်ချိန်မှ နာရီဝက်သွေဖည်နေသော အချိန်ဇုန်များကို အသုံးပြုကြသည်။ နီပေါနှင့် Chatham Islands ကဲ့သို့သော အချို့နယ်မြေဒေသ၊ နိုင်ငံများတွင် ၄၅ မိနစ်သွေဖည်သော အချိန်ဇုန်ကို အသုံးပြုကြသည်။ Some အချို့နိုင်ငံများ အထူးသဖြင့် တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယတွင် ၎င်းတို့၏ အကျယ်အဝန်းသည် ၁၅° လောင်ဂျီကျူထက် ကျယ်ဝန်းသော်လည်း အချိန်ဇုန်တမျိုးတည်းသာ အသုံးပြုကြသည်။ ၁၉၄၉ မတိုင်မီတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် အချိန်ဇုန် (၅) မျိုးကို အသုံးပြုခဲ့သည်။

အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်

၁၉၇၂ မရောက်မီ အချိန်ဇုန်အားလုံးသည် Greenwich Mean Time (GMT) offset ကိုသာ သတ်မှတ်ထားသည်။ GMT  offset ဆိုသည်မှာ mean solar time သည် လန်ဒန်မြို့၊ ဂရင်းနစ်အရပ်ရှိ တော်ဝင် နက္ခတာရာကြည့်စခန်းမှ  လောင်ဂျီကျူမျဉ်း ဖြတ်သန်းသွားခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ၁၉၇၂ ကတည်းကပင် ရေဒီယိုအသံလွှင့်ရုံများ၏ တရားဝင်အသံလွှင့်ချိန်သည် UTC နှင့် ကိုက်ညီအောင် ပြုလုပ်ထားသည်။ UTC သည် atomic time ပုံစံတမျိုးဖြစ်ရာ ၎င်းတွင် ယခင်ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန်(GMT)၏ ၀.၉ စက္ကန့်အတွင်းမျှရှိသော leap seconds ကဲ့သို့သော စက္ကန့်များပါဝင်ပြီး လက်ရှိတွင် UT1 ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ ယခုအခါ နိုင်ငံများစွာသည် ၎င်းတို့၏ စံတော်ချိန်များကို UTC နှင့် သတ်မှတ်ထားပြီး ဖြစ်သည်။ သို့ပေမယ့်လည်း ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းအပါအဝင် နိုင်ငံအချို့တွင် ယခုအချိန်အထိ GMT ကို ဆက်လက် အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်သည်။ 

ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန်(GMT) ကို အခြေခံသော အချိန်ဇုန်များ၏ mean solar time သည် ၀° လောင်ဂျီကျူ(the Prime Meridian)တွင် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလည်ပတ်နှုန်းသည် တရားသေမဟုတ်သောကြောင့် Atomic clocks များမှ ရရှိလာသောအချိန်ကို ထိန်းညှိရသည်။ ၁၉၇၂ ဇန်နဝါရီတွင် atomic time စက္ကန့်အလျားတူညီသော စက္ကန့်အချိန်အလျားရှိသည့် Coordinated Universal Time ကို စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။ Atomic clocks များတွင် များသောအားဖြင့် တသမတ်တည်းဖြစ်သော အချိန်စကေးကို ရရှိသည်။

လက်ရှိတွင် တနေ့တာ၏ ပျမ်းမျှအချိန်အလျားသည် atomic time ၏ ၂၄ နာရီထက် ၀.၀၀၂ စက္ကန့် ပိုနေသောကြောင့် UT1 နှင့်အနီးစပ်ဆုံးတူညီအောင် leap seconds ကို Coordinated Universal Time အတွင်း အခါအားလျော်စွာ ပေါင်းထည့်ရသည်။ ကမ္ဘာလည်ပတ်နှုန်းသည် တဖြည်းဖြည်းချင်း နှေး၍လာနေသောကြောင့် နောင်အနာဂတ်တွင် leap seconds ကို မကြာခဏပေါင်းထည့်ရန် လိုအပ်လာလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။ သို့ပေမယ့်လည်း တစ်နှစ်နှင့် တစ်နှစ် ကမ္ဘာ့လည်ပတ်နှုန်းသည် အနည်းငယ် သွေဖည်လာသည်။ ထိုကြောင့် ကမ္ဘာ့လည်ပတ်နှုန်းအရ မလိုအပ်လျှင် leap seconds ကို ပေါင်းမထည့်ရတော့ချေ။ ထိုကဲ့သို့ပင် ဒေသအချိန်များသည် mean solar time နှင့် ဆက်လက်နီးစပ်နေပြီး ကမ္ဘာ့လည်ပတ်နှုန်း မတည်ငြိမ်မှု အကျိုးကြောင့် တသမတ်တည်းရှိသော အချိန်စကေး (International Atomic Time or TAI)နှင့်ဆက်စပ်သော ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ရန် သေချာ၍ လာသည်။ ဒေသအချိန်များအားလုံးသည် TAI မှ စက္ကန့်၏ အင်တီဂရယ်ကိန်းများအရ ခြားနားကြသည်။ UTC ၏ ပြည့်စုံလာခြင်းနှင့်အတူ နိုင်ငံများသည် သူတို့၏ အချိန်ဇုန်များကို ဖော်ပြရန်အတွက်  UTC ကို အသုံးပြုလာကြသည်။ ၂၀၀၅ အရောက်တွင် နိုင်ငံအများစုသည် ဒေသအချိန်များဖော်ပြရန်အတွက် UTC ကို ပြောင်းလဲခဲ့ကြပြီး ဖြစ်သည်။  British Summer Time (BST) သည် ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန်ထက် တစ်နာရီ ရှေ့ရောက်နေလျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် ၎င်းသည် UTC+1 နှင့် ကိုက်ညီလျက်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် ဂရင်းနစ်စံတော်ချိန် သည် Royal Observatory, Greenwich ၏ ဒေသစံတော်ချိန်ဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလ နောက်ဆုံး တနင်္ဂနွေမှ 01:00 GMT နှင့် မတ်လ နောက်ဆုံး တနင်္ဂနွေမှ  01:00 GMT အကြားဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့သော အဖြစ်အပျက်များသည် တခြားနေရာဒေသများတွင်လည်း ရှိသည်။

Notation of time

ISO 8601

UTC

Coordinated Universal Time (UTC)နှင့် ဖော်ပြသော အချိန်၏ နောက်တွင် "Z" ကို ကြားကွပ်လပ်မချန်ပဲ ပေါင်းထည့်နိုင်သည်။ "Z" သည် zero UTC offset ကို ကိုယ်စားပြုသော ဇုန်ညွှန်းအက္ခရာဖြစ်သည်။ "09:30 UTC" ကို "09:30Z" (သို့) "0930Z" အဖြစ် ဖော်ပြနိုင်သည်။ "14:45:15 UTC" ကိုလည်း "14:45:15Z" (ဝါ) "144515Z" အဖြစ် ဖော်ပြနိုင်သည်။

UTC time ကို "Zulu" time ဟုလည်း လူသိများသည်။ အကြောင်းမှာ "Zulu" သည် ICAO spelling alphabet မှ "Z"အတွက် ကုဒ်စာလုံးဖြစ်သည်။

UTC offset

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အချိန်ဇုန်များ

UTC offset ကို  ±[hh]:[mm]၊ ±[hh][mm]၊ (သို့) ±[hh] (UTC ရှေ့ရောက်သော (သို့) နောက်ရောက်သော နာရီ) ပုံစံဖြင့် ရေးသားရသည်။ ထို့ကြောင့် UTC တစ်နာရီရှေ့စောသော အချိန် (ဆောင်းရာသီအတွင်း ဘာလင်မြို့ အချိန်ကဲ့သို့)ကို ဖော်ပြလိုလျှင် အချိန်ဇုန်ကိုယ်စားပြုဂဏန်းမှာ "+01:00"၊ "+0100" (သို့မဟုတ်) ရိုးရှင်းစွာရေးလိုလျှင်"+01"ဖြင့် ဖော်ပြရသည်။ 'Z'  ဖြင့် ဖြည့်စွက်ရေးနည်းမှာ အပေါ်တွင် ဖော်ပြထားသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။  နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသော အချိန် (နွေရာသီချိန်)များပါဝင်သော UTC offset များတွင် ဥပမာ   North American Central Time Zone တွင်ရှိသော ချီကာဂိုမြို့၏time offset သည် ဆောင်းရာသီတွင် "−06:00" (Central Standard Time) နှင့် နွေရာသီတွင် "−05:00" ဖြစ်သည်။

အတိုကောတ်များ

အချိန်ဇုန်များကို "EST, WST, CST" အစရှိသဖြင့်တို့နှင့် ဖော်ပြလေ့ရှိကြသည်။ သို့ပေမယ် ဒါဟာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အချိန်နှင့် ရက်စွဲစံ ISO 8601 ၏ အစိတ်အပိုင်းတခုမဟုတ်ပဲ အခြေခံအသုံးပြုသူများသာ သတ်မှတ်အသုံးပြုကြသာ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သတ်မှတ်ထားခြင်းများဟာ များစွာ ဒွိဟဖြစ်စေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် "ECT" ကို အဓိပ္ပာယ်ကောတ်လျှင် "Eastern Caribbean Time" (UTC−4h)၊ "Ecuador Time" (UTC−5h) (ဝါ) "European Central Time" (UTC+1h) တခုခုဖြစ်နိုင်နေပေသည်။

ကမ္ဘာတဝန်းရှိ UTC offsets များ

အချိန်ဇုန်ပြမြေပုံ (နောက်ဆုံးအကြိမ် အဆင့်မြှင့်တင်မှု: မတ်လ ၂၀၁၆)

Political map showing how a great part of the world has a gap between the official time and the solar.

UTC−12:00 ... UTC−07:00 UTC−06:00 ... UTC−01:00 UTC±00:00 ... UTC+05:45 UTC+06:00 ... UTC+11:30 UTC+12:00 ... UTC+14:00 Oceania / North America / Antarctica North and South America / Antarctica Europe / Africa / Asia / Antarctica Asia / Antarctica Asia / Oceania / Antarctica No DST in summer DST in summer No DST in summer DST in summer No DST in summer DST in summer No DST in summer DST in summer No DST in summer DST in summer −12:00 −12:00 /−11:00 N: US- −06:00 −06:00 /−05:00 N: US-, MX- ±00:00 IS ±00:00 /+01:00 N: GB, IE, PT +06:00 RU-, KZ-- +06:00 /+07:00 +12:00 KI-, RU- +12:00 /+13:00 S: NZ- +06:30 MM +12:45 +12:45 /+13:45 S: NZ −11:00 US- −11:00 /−10:00 −05:00 BO, CO, PA, PE −05:00 /−04:00 N: CA-, CU, US- +01:00 TN, CG, CD-, DZ, NE, NG +01:00 /+02:00 N: AT, BA, BE, CH, CZ, DE, DK, ES-, FR, HR, HU, IT, LI, LU, MK, NL, NO, PL, SE, SI, SK S: NA +07:00 RU-, VN, LA, TH, KH, ID- +07:00 /+08:00 N: MN- +13:00 KI- −04:30 VE −10:00 US- −10:00 /−09:00 US- −04:00 −04:00 /−03:00 S: AQ- +02:00 Africa: BI, BW, CD-, EG, LY, MW, MZ, RW, ZA, ZM, ZW +02:00 /+03:00 N: FI, EE, LV, LT, UA, BG, GR, MD, RO, TR +08:00 CN, HK, ID, MY, RU-, PH, SG, TW, +08:00 /+09:00 N: MN- +14:00 KI- −03:30 −03:30 /−02:30 S: CA- +08:30 KP −09:00 −09:00 /−08:00 N: US- −03:00 AR CL −03:00 /−02:00 S: BR- +03:00 Europe: BY, RU-, Africa: KE, SD, SO, SS, ER, Asia: IQ, SA +03:00 /+04:00 +09:00 RU-, JP, KR, ID- +09:00 /+10:00 +03:30 +03:30 /+04:30 IR +09:30 +09:30 /+10:30 AU- −08:00 −08:00 /−07:00 N: CA-, US-, MX- −02:00 −02:00 /−01:00 +04:00 RU-, GE +04:00 /+05:00 +10:00 RU- +10:00 /+11:00 +04:30 AF −07:00 US-, MX- −07:00 /−06:00 N: CA-, US-, MX- −01:00 −01:00 /±00:00 +05:00 KZ-, PK +05:00 /+06:00 +11:00 RU- +11:00 /+12:00 +05:30 IN +11:30 NF +05:45 NP XX = ISO 3166-1 alpha-2 country code, XX- = parts of the country, N = North, S = South, UTC = Universal Coordinated Time, DST = Daylight Saving Time

UTC offsets များ စာရင်း

ဖော်ပြပါဇယားတွင် ကမ္ဘာတဝန်းရှိ မတူညီသောနေရာများ၏ နေ့အလင်းရောင်ထိန်းသိမ်းသောအချိန် အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိချိန်တွင်ရှိသော ဒေသစံတော်ချိန်ကို ပြသထားသည်။

Time offset	အချိန် (ISO 8601 အမှတ်လက္ခဏာ)	နေရာဒေသ	အဆိုပါဒေသတို့တွင် နွေရာသီ၌ DST ကိုအသုံးပြုခြင်း
UTC−12:00	2016-04-27T02:49:14-12:00	ဘေကာကျွန်း၊ ဟောင်းလန်းကျွန်း (ကျွန်းနှစ်ခုလုံးတွင် လူနေထိုင်ခြင်းမရှိ)
UTC−11:00	2016-04-27T03:49:14-11:00	အမေရိကန်ဆာမိုအာ၊ Niue
UTC−10:00	2016-04-27T04:49:14-10:00	ပြင်သစ်ပိုလီနီးရှား (အများစု)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (ဟာဝိုင်ယီပြည်နယ်)	အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (အလူးရှင်းကျွန်း)
UTC−09:30	2016-04-27T05:19:14-09:30	Marquesas Islands
UTC−09:00	2016-04-27T05:49:14-09:00	ဂမ်ဘီယာကျွန်း	အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ( အလက်စကာပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု)
UTC−08:00	2016-04-27T06:49:14-08:00	Pitcairn Islands	ကနေဒါနိုင်ငံ (ဗြိတိသျှ ကိုလံဘီယာ ပြည်နယ်)ရှိ ဒေသအများစု၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ (Baja California)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၊ နီဗားဒါးပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ အိုရီဂွန်ပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်)
UTC−07:00	2016-04-27T07:49:14-07:00	ကနေဒါနိုင်ငံ (ဗြိတိသျှ ကိုလံဘီယာ ပြည်နယ်) အရှေ့မြောက်ဒေသ၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ (Sonora)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (အရီဇိုးနားပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု)	ကနေဒါနိုင်ငံ (အယ်လဗားတားပြည်နယ်)၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ (Chihuahua)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်)
UTC−06:00	2016-04-27T08:49:14-06:00	ကနေဒါနိုင်ငံ (ဆက်စကက်ချီဝမ်ပြည်နယ်)၊ ကော့စတာရီကာနိုင်ငံ၊ အီကွေဒေါနိုင်ငံ (Galápagos Islands)၊ အယ်ဆာဗေဒိုနိုင်ငံ၊ ဂွါတီမာလာနိုင်ငံ၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်နိုင်ငံ၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ (အများစု)၊ နီကာရာဂွါနိုင်ငံ	ကနေဒါနိုင်ငံ (မနီတိုးဗားပြည်နယ်)၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (အီလီနွိုင်းပြည်နယ်၊ တက္ကဆပ်ပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု)၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ (အများစု)
UTC−05:00	2016-04-27T09:49:14-05:00	ဘရာဇီးနိုင်ငံ (Acre)၊ ကိုလံဘီယာနိုင်ငံ၊ အီကွေဒေါနိုင်ငံ (continental)၊ ဟေတီနိုင်ငံ၊ ဂျမေကာနိုင်ငံ၊ ပနားမားနိုင်ငံ၊ ပီရူးနိုင်ငံ	ဘဟားမားနိုင်ငံ၊ ကနေဒါနိုင်ငံ (အွန်တေးရီးယိုးပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ကွီဗက်ပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု)၊ ကျူးဘားနိုင်ငံ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု (ကိုလံဘီယာခရိုင်၊ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ်၊ မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ်၊ မီချီဂန်ပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ အင်ဒီယားနားပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ နယူးယောက်ပြည်နယ်၊ မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနားပြည်နယ်၊ အိုဟိုင်းယိုးပြည်နယ်)
UTC−04:00	2016-04-27T10:49:14-04:00	ဘာဘေးဒိုးစ်နိုင်ငံ၊ ဘိုလီးဗီးယားနိုင်ငံ၊ ဘရာဇီးနိုင်ငံ (အမေဇုန်နားပြည်နယ်ရှိ ဒေသအများစု၊ ရွန်ဒိုနီယားပြည်နယ်၊ ရိုရိုင်းမာပြည်နယ်)၊ ဒိုမီနီကန်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ပွန်တိုရီကိုနိုင်ငံ၊ ထရီနီဒတ်နှင့် တိုဘက်ဂိုနိုင်ငံ၊ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ	ဘရာဇီးနိုင်ငံ (most of Mato Grosso, Mato Grosso do Sul), ကနေဒါနိုင်ငံ (Nova Scotia, New Brunswick, Prince Edward Island, most of Labrador), ချီလီနိုင်ငံ (continental), ပါရာဂွေးနိုင်ငံ
UTC−03:30	2016-04-27T11:19:14-03:30	Canada (island of Newfoundland, southeastern Labrador)
UTC−03:00	2016-04-27T11:49:14-03:00	Argentina, Brazil (Bahia, Ceará, Maranhão, Pará, Pernambuco), Falkland Islands, Uruguay	Brazil (Federal District, Minas Gerais, Paraná, Rio Grande do Sul, Rio de Janeiro, São Paulo), Greenland (most)
UTC−02:00	2016-04-27T12:49:14-02:00	Brazil (Fernando de Noronha), South Georgia and the South Sandwich Islands
UTC−01:00	2016-04-27T13:49:14-01:00	Cape Verde	Portugal (Azores)
UTC±00:00	2016-04-27T14:49:14+00:00	Ivory Coast, Ghana, Iceland, Saint Helena, Senegal, Mali	Faroe Islands, Ireland, Morocco, Portugal (continental, Madeira), Spain (Canary Islands), United Kingdom, Western Sahara
UTC+01:00	2016-04-27T15:49:14+01:00	Algeria, Angola, Benin, Cameroon, Democratic Republic of the Congo (west), Gabon, Niger, Nigeria, Tunisia	Albania, Austria, Belgium, Bosnia and Herzegovina, Croatia, Czech Republic, Denmark, France (metropolitan), Germany, Hungary, Italy, Malta, Macedonia, Namibia, Netherlands (European), Norway, Poland, Serbia, Slovakia, Slovenia, Spain (continental), Sweden, Switzerland
UTC+02:00	2016-04-27T16:49:14+02:00	Burundi, Egypt, Jordan, Malawi, Mozambique, Russia (Kaliningrad), Rwanda, South Africa, Swaziland, Zambia, Zimbabwe	Bulgaria, Cyprus, Estonia, Finland, Greece, Israel, Latvia, Lebanon, Lithuania, Moldova, Northern Cyprus, Palestine, Romania, Syria, Turkey, Ukraine
UTC+03:00	2016-04-27T17:49:14+03:00	Belarus, Djibouti, Eritrea, Ethiopia, Iraq, Kenya, Kuwait, Madagascar, Russia (most of European part), Saudi Arabia, Somalia, South Sudan, Sudan, Tanzania, Uganda, Yemen
UTC+03:30	2016-04-27T18:19:14+03:30	Iran
UTC+04:00	2016-04-27T18:49:14+04:00	Armenia, Azerbaijan, Georgia, Mauritius, Oman, Seychelles, United Arab Emirates
UTC+04:30	2016-04-27T19:19:14+04:30	Afghanistan
UTC+05:00	2016-04-27T19:49:14+05:00	Kazakhstan (west), Maldives, Pakistan, Russia (Sverdlovsk, Chelyabinsk), Uzbekistan
UTC+05:30	2016-04-27T20:19:14+05:30	India, Sri Lanka
UTC+05:45	2016-04-27T20:34:14+05:45	Nepal
UTC+06:00	2016-04-27T20:49:14+06:00	Bangladesh, Bhutan, British Indian Ocean Territory, Kazakhstan (most), Russia (Novosibirsk)
UTC+06:30	2016-04-27T21:19:14+06:30	Cocos Islands, Myanmar
UTC+07:00	2016-04-27T21:49:14+07:00	Cambodia, Indonesia (west), Laos, Russia (Krasnoyarsk), Thailand, Vietnam	Mongolia (west)
UTC+08:00	2016-04-27T22:49:14+08:00	Australia (Western Australia), Brunei, China, Hong Kong, Indonesia (central), Macau, Malaysia, Philippines, Russia (Irkutsk), Singapore, Taiwan	Mongolia (most)
UTC+08:30	2016-04-27T23:19:14+08:30	North Korea[၇]
UTC+08:45	2016-04-27T23:34:14+08:45	Australia (Eucla unofficial)
UTC+09:00	2016-04-27T23:49:14+09:00	East Timor, Indonesia (east), Japan, Russia (most of Sakha), South Korea
UTC+09:30	2016-04-28T00:19:14+09:30	Australia (Northern Territory)	Australia (South Australia)
UTC+10:00	2016-04-28T00:49:14+10:00	Australia (Queensland), Papua New Guinea, Russia (Primorsky)	Australia (New South Wales, Tasmania, Victoria)
UTC+10:30	2016-04-28T01:19:14+10:30	Lord Howe Island
UTC+11:00	2016-04-28T01:49:14+11:00	New Caledonia, Solomon Islands, Vanuatu
UTC+12:00	2016-04-28T02:49:14+12:00	Kiribati (Gilbert Islands), Russia (Kamchatka)	Fiji, New Zealand (most)
UTC+12:45	2016-04-28T03:34:14+12:45	New Zealand (Chatham Islands)
UTC+13:00	2016-04-28T03:49:14+13:00	Kiribati (Phoenix Islands), Tokelau, Tonga	Samoa
UTC+14:00	2016-04-28T04:49:14+14:00	Kiribati (Line Islands)

Time zone conversions

Time of day by zone
မြို့တော်၊ ဒေသ	ဇုန်	°W	Tue																								Wed
ဆမိုးအားနိုင်ငံ	SST	၁၆၅	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀
ဟာဝိုင်ယီပြည်နယ်	HAST	၁၅၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁
Juneau, Alaska	AKST	၁၃၅	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂
ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့၊ လော့စ်အိန်ဂျယ်လိစ်မြို့	PST	၁၂၀	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃
Denver	MST	၁၀၅	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄
ဝင်နီပက်မြို့၊ ရှီကာဂိုမြို့၊ မက္ကဆီကိုမြို့	CST	၉၀	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅
အော့တဝမြို့၊ နယူးယောက်မြို့၊ မိုင်ယာမီမြို့၊ ကီတိုမြို့၊ Lima	EST	၇၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆
ကရာကက်စ်မြို့၊ La Paz၊ ဆန်တီယာဂိုမြို့	CLT	၆၀	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇
ဂရင်းလန်ကျွန်း၊ ရီယို၊ ဗျူနိုအေးရိစ်	ART	၄၅	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈
	GST	၃၀	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉
	CVT	၁၅	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀
လန်ဒန်မြို့၊ လစ်စဘွန်းမြို့၊ အယ်လဂျီးယားမြို့၊ Monrovia	UTC	၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁
ပါရီမြို့၊ ရောမမြို့၊ လေးဂို့စ်မြို့၊ ကင်ရှာဆာမြို့	CET	၁၅	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂
ဟယ်လ်ဆင်ကီမြို့၊ မော်စကိုမြို့၊ ကိုင်ရိုမြို့၊ ကိပ်တောင်းမြို့	EET	၃၀	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃
Archangelsk၊ အန်ကာရာမြို့၊ အာဒစ် အာဘာဘာမြို့	AST	၄၅	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄
Magnitogorsk၊ Mauritius၊ Réunion	GST	၆၀	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅
Salekhard၊ Bishkek၊ Kerguelen	PKT	၇၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆
Norilsk၊ Novosibirsk	BST	၉၀	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇
Irkutsk၊ ဘန်ကောက်မြို့၊ ဂျကာတာမြို့	ICT	၁၀၅	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈
Yakutsk၊ ပေကျင်းမြို့၊ မနီလာမြို့၊ Perth	CST	၁၂၀	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉
ဗလာဒီဗော့စတော့မြို့၊ တိုကျိုမြို့	JST	၁၃၅	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀
Magadan၊ ဆစ်ဒနီမြို့၊ မဲလ်ဘုန်းမြို့	AEST	၁၅၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁
	NCT	၁၆၅	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂
ဖီဂျီနိုင်ငံ၊ ဝယ်လင်တန်မြို့	NZST	၁၈၀	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃	၀	၁	၂	၃	၄	၅	၆	၇	၈	၉	၁၀	၁၁	၁၂	၁၃	၁၄	၁၅	၁၆	၁၇	၁၈	၁၉	၂၀	၂၁	၂၂	၂၃
		°E		Wed																								Thu

နေ့အလင်းရောင်ထိန်းသိမ်းသော အချိန်

နိုင်ငံများစွာနှင့် အချို့နိုင်ငံများ၏ သတ်မှတ်ထားသော ဒေသများတွင် နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသောအချိန် ("နွေရာသီအချိန်"ဟုလည်း လူသိများသည်)ကို နှစ်တစ်နှစ် အပိုင်းအခြားကာလအတွင်း အသုံးပြုကြသည်။ ထိုသည်မှာ နာရီများကို နွေဦးတွင် တစ်နာရီရှေ့တိုး၍ ဆောင်းဦးမှ တနာရီနောက်သို့ ပြန်လည်ထိန်းညှိခြင်း ဖြစ်သည်။ ခေတ်သစ် DST ကို  ၁၉၀၇ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံးအဆိုပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး ၁၉၁၆ ခုနှစ် ပထမကမ္ဘာစစ်တွင်မှ ကျယ်ပြန့်စွာ အသုံးပြုလာကြသည်။ အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်လင့်ကစား နိုင်ငံများစွာတွင် နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသောအချိန်ကို အသုံးပြုကြပြီး အချို့နိုင်ငံများတွင် တခါတရံပြောင်းလဲခဲ့သည်။ အီကွေတာနှင့် နီးသော နိုင်ငံအများစုတွင် ရာသီပြောင်းလဲမှုကြောင့် နေ့အလင်းရောင်ပြောင်းလဲမှု နည်းပါးသောကြောင့် နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသော အချိန်ကို အသုံးမပြုကြပေ။

ကွန်ပျူတာစနစ်နှင့် အင်တာနက်စနစ်

ကွန်ပျူတာ operating systems များတွင် ကွဲပြားခြားနားသော အချိန်ဇုန်များကို အခြေခံထားသော ဒေသစံတော်ချိန်များ အားလုံးနီးပါးကို ထောက်ပံ့ထားလေသည်။ ကွန်ပျူတာ operating systems များတွင် UTC ကို ၎င်းတို့ အခြေခံအချိန်ဖော်ပြသော စနစ်အဖြစ် အသုံးထားသည်။ ၎င်းစနစ်တွင် ဒေသစံတော်ချိန်ကို UTC စနစ်မှ (သို့) UTC စနစ်သို့ ပြောင်းလဲနိုင်သော  ဝန်ဆောင်မှုနှင့် အချို့အချိန်ဇုန်များတွင် နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသော ကာလ အစ (သို့) အဆုံးသို့ ရောက်လျှင် အလိုအလျောက်ပြောင်းလဲပေးနိုင်သော ဝန်ဆောင်မှုများ ပါဝင်သည်။ (ပိုမိုအသေးစိတ် သိရှိလိုပါက နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသော အချိန် ဆောင်းပါးကို ဖတ်ရှုပါရန်)

Web servers များမှ ဖော်ပြသော ဝက်ဘ်ပေ့(ချ်) များတွင် ကြည့်ရှုသူများအတွက် အချိန်ဇုန် တမျိုးတည်း (သို့) ကန့်သတ်ထားသော အပိုင်းအတွင်းရှိ အချိန်ဇုန်များမှ ဒေသစံတော်ချိန်များ  ဖော်ပြလေ့ရှိပြီး UTC စံတော်ချိန်ကို ကွင်းစကွင်းပိတ်ဖြင့် ဖော်ပြကောင်း ဖော်ပြလေ့ရှိသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအတွက် လွှတ်တင်ထားသော ဝက်ဘ်ဆိုဒ်များတွင် UTC  စံတော်ချိန် တစ်ခုတည်း (သို့) လွှတ်တင်သူ အသုံးပြုလိုသော အချိန်ဇုန်သာ ဖော်ပြလေ့ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအတွက် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် လွှတ်တင်ထားသော CNN ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် GMT နှင့် ဟောင်ကောင် စံတော်ချိန် တို့ပါဝင်ပြီး^[၈] အမေရိကန်အတွက်လွှတ်တင်ထားသော ဗားရှင်းတွင် အရှေ့ပိုင်းဒေသ အချိန်ဇုန်ဖြင့်သာ ပြသထားသည်။^[၉] အမေရိကန်အခြေစိုက် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်များတွင် ကမ္ဘာတဝန်းကြည့်ရှုသူများအတွက် အမေရိကန် အရှေ့ပိုင်းဒေသ အချိန်ဇုန်နှင့် ပစိဖိတ်ဒေသ အချိန်ဇုန် တို့ကို မျှတစွာ အသုံးပြုကြသည်။ ထိုသို့ ဖော်ပြခြင်းပုံစံကို W3C မှ နေ့စွဲဖော်ပြပုံ အခြေခံကြသည်။

အီးမေးလ်စနစ်နှင့် အခြား အင်တာနက်စာပို့စနစ်များ (IRC chat အစရှိသဖြင့်)^[၁၀]တို့တွင် UTC စနစ်ကိုအသုံးပြုပြီး စာပို့သူ၏ အချိန်ဇုန်သည်လည်း မက်ဆေ့၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်သည်။ စာလက်ခံသော ပရိုဂရမ်သည် စာပို့လိုက်သော အချိန်နှင့် ရက်စွဲကို စာလက်ခံသူ၏ ဒေသစံတော်ချိန်ဖြစ် ပြသပေးသည်။

Operating systems

Unix

Unix-like systems များတွင် ပါဝင်သော Linux နှင့် Mac OS X များတွင် UTC (Coordinated Universal Time) ကိုသာ အသုံးပြုကြသည်။ ကွန်ပျူတာတစ်ခုလုံးအတွက် အချိန်ဇုန်တမျိုးတည်းကိုသာ အသုံးပြုခြင်းအစား အချိန်ဇုန်သည် မတူညီသော ဖြစ်စဉ်များပေါ်မူတည်၍ ပြောင်းလဲနိုင်သည်။ Standard library routines သည်  TZ environment variable မှတဆင့် ဖြစ်စဉ်များပေါ်သို့ ထောက်ပံ့ပေးထားမှုပေါ်မူတည်၍ လက်ရှိအချိန်ဇုန်များမှ ဒေသစံတော်ချိန်ကို တွက်ချက်ပေးနိုင်သည်။ ဒါဟာ အသုံးပြုသူများကို တူညီသော ကွန်ပျူတာတစ်လုံးထဲမှာပင် အချိန်ဇုန်အများအပြားကို အသုံးပြုနိုင်ကာ အသုံးပြုသူတိုင်းအတွက် သက်ဆိုင်သော ဒေသစံတော်ချိန်များကို ပြသပေးသည်။ အချိန်ဇုန်ဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များကို IANA time zone database မှ ရရှိသည်။ တကယ်တော့ စစ်စတမ်များစွာတွင် GNU C Library ပါဝင်ပြီး ၎င်းဒေတာဘေ့စ်ကိုလည်းအသုံးပြုနိုင်သည်။

မိုက်ခရိုဆော့ ဝင်းဒိုး

Windows အခြေခံ ကွန်ပျူတာစနစ်များတွင် Windows 2000 ၏ ရှေ့ပိုင်းတွင် ဒေသစံတော်ချိန်များကို အသုံးပြုခဲ့ကြပြီး Windows 2000 နှင့် ၎င်း၏နောက်ပိုင်းဗားရှင်းများတွင် UTC ကို ကွန်ပျူတာစနစ်၏ အခြေခံအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့သည်။^[၁၁] Windows registry တွင် offset from UTC အပါအဝင် အချိန်ဇုန်ဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များနှင့် နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသော အချိန် အသုံးပြုသော အချိန်ဇုန်အသီးသီး၏ ထိုကာလ စတင်ချိန်နှင့် ကုန်ဆုံးချိန်အတွက် စည်းမျဉ်းများ ပါဝင်သည်။ အသုံးပြုသူများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ဒေသစံတော်ချိန်များကို အသုံးပြုကြပြီး အသုံးချဆော့ဝဲလ်များသည်လည်း မတူညီသော အချိန်ဇုန်များမှ အချိန်ကို တွက်ချက်ပေးနိုင်ကြသည်။ Terminal Servers မှ ကွန်ပျူတာကို သူတို့၏ စံတော်ချိန်သို့ ပြန်ညွှန်းပေးသဖြင့် အသုံးပြုသူသည် သူတို့၏ မှန်ကန်သော ဒေသစံတော်ချိန်ကို ကွန်ပျူတာ ဒက်စတော့နှင့်application sessionsများတွင်  တွေ့မြင်နိုင်ပေသည်။ Terminal Services သည် Terminal Server ရှိ ဆာဗာ အခြေခံအချိန်ကို အသုံးပြုပြီး အချိန်ဇုန်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို တွက်ချက်ပေးသည်။

ပရိုဂရမ်းမင်း ဘာသာစကား

Java

များလှစွာသော အသုံးချဆော့ဝဲလ်များသည် O.S. ရဲ့ အချိန်ဇုန်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို အသုံးပြုနေချိန်တွင် Java Platform သည် ဗားရှင်း ၁.၃.၁ မှစကာ ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင် အချိန်ဇုန်ဒေတာဘေ့စ်ကို အသုံးပြုထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ဒေတာဘေ့စ်ကိုလည်း အချိန်ဇုန်စည်းမျဉ်း ပြောင်းလဲသွားသည့်အခါတိုင်း ပြောင်းလဲတိုးမြှင့်ပေးခဲ့သည်။   Oracle သည် updater tool တို့ကို ထိုအကြောင်းပြချက်များဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။^[၁၂]

အချိန်ဇုန်အချက်အလက်များသည် ဂျာဗားပလက်ဖောင်းတွင် တပါတည်းပါပြီးဖြစ်သောကြောင့် ပရိုဂရမ်မာသည် Joda-Time library မှ အသုံးပြုရန် ရွေးချယ်နိုင်ပေသည်။^[၁၃] ထို လိုက်ဘရီတွင် IANA time zone database တွင် အခြေခံထားသော အချိန်ဇုန်အချက်အလက်များ ပါဝင်သည်။^[၁၄]

Java 8 တွင် DATE TIME API အသစ်သည် အချိန်ဇုန်ပြောင်းလဲရာတွင် အကူအညီပေးသည်။

JavaScript

JavaScript တွင် အချိန်ဇုန်များနှင့်ပတ်သက်၍ ထောက်ပံ့ပေးမှု နည်းပါးသည်။ အခြေခံအားဖြင့် ပရိုဂရမ်မာသည် UTC offset ကို ဖော်ပြလိုပါက time object မှရယူနိုင်ပြီး GMT time ကိုလည်း ထို time object  မှပင်ရနိုင်သည်။   သို့သော် နေ့အလင်းရောင် ထိန်းသိမ်းသော အချိန်နှင့် ပတ်သက်၍ ကွဲပြားကို ဖြေရှင်းရန်အတွက်မှု ထောက်ပံ့ပေးမထားပေ။

Perl

DateTime object သည် Olson DB တွင် အချိန်ဇုန်များအားလုံးအတွက် ထောက်ပံ့ပေးထားပြီး ၎င်းတွင် အချိန်ဇုန် ၂ မျိုးအကြား ပြောင်းလဲနိုင်မှု စွမ်းဆောင်ရည်လည်း ပါဝင်သည်။^[၁၅]

PHP

DateTime objects နှင့် ၎င်းနှင့်ဆက်နွယ်နေသော ဖန်ရှင်များကို PHP core တွင် ဗားရှင်း ၅.၂ ကတည်းကပင် ပြောင်းလဲပေါင်းထည့်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်လိုက်ခြင်းဖြင့် PHP တွင် အချိန်ဇုန်များကို ရယူနိုင်ရုံမက သတ်မှတ်နိုင်သော စွမ်းရည်များ ပါဝင်လာခဲ့သည်။ PHP.net တွင် ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သတ်၍ ကျယ်ကျယ်ပြန်ပြန်သိလိုလျှင် ဖတ်ရှုနိုင်သော စာတမ်းများလည်း ရှိသည်။^[၁၆] မှတ်ချက်အနေဖြင့် အချိန်ဇုန်အများအပြားကို PECL timezonedb ဒေတာဘေ့စ်မှ ပေါင်းထည့်ပါသည်။

Python

အချိန်များကို ဖော်ပြနိုင်သော မော်ကျူးသည် class tzinfo ပေါ်တွင် အလုပ်လုပ်သည်။ Third party pytz module သည် IANA time zone database မှ ဒေတာအားလုံးကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။^[၁၇] 

ဆက်လက်ကြည့်ရှုရန်

The control panel of the Time Zone Clock in front of Coventry Transport Museum.

• Daylight saving time
• ISO 8601
• Jet lag
• List of time zone abbreviations
• List of time zones by country
• Lists of time zones
• Metric time
• Time by country
• World clock