Eurovision Song Contest 1989

Eurovision Song Contest 1989 var den 34. utgåva av Eurovision Song Contest, den årlege songtevlinga for medlemslanda av organisasjonen EBU. Tevlinga blei arrangert av den sveitsiske kringkastaren SRG SSR laurdag 6. mai 1989. Finalen fann stad i Palais de Beaulieu i Lausanne i Sveits etter at Céline Dion hadde vunne for Sveits i 1988 med songen «Ne partez pas sans moi^[1]». Dette var fyrste gongen sidan 1956 at finalen blei halden i Sveits, og det var fyrste gongen Sveits arrangerte som følgje av ein siger året før. Programleiarar var Jacques Deshenaux og Lolita Morena.

Eurovision Song Contest 1989
Dato
Finalen	6. mai 1989
Vertskap
Stad Palais de Beaulieu Lausanne i Sveits
Programleiar(ar) Jacques Deshenaux Lolita Morena
Varigskap
Opningsnummer
Pausenummer
Bidrag
Attende Kypros
Kart
Røysting
Vinnar Jugoslavia med «Rock Me» av Riva
Eurovision Song Contest
1994 1996

Kypros var tilbake etter fråværet året før, og 22 land deltok. Dette var ei tangering av rekorden frå to år tidlegare.

Jugoslavia vann sin fyrste og einaste sigerr i tevlinga, med rockegruppa Riva og sangen «Rock Me». Storbritannia blei nummer to for tolvte gong, medan Danmark blei nummer tre og Sverige nummer fire. Femteplassen gjekk til Austerrike, den beste plasseringa til Austerrike på 13 år. Noreg var representert av Britt-Synnøve Johansen og songen «Venners nærhet». Det norske bidraget blei nummer 17 av 22 med 30 poeng.

Bakgrunn

Palais de Beaulieu i Lausanne.

Etter sigeren året før var det Sveits som stod vertskap for tevlinga. Dette var andre gongen Sveits arrangerte Eurovision Song Contest; fyrste gongen var den aller første utgåva av tevlinga, i 1956. Den sveitsiske ålmennkringkastaren SRG SSR la finalen til byen Lausanne og kongressenteret Palais de Beaulieu.

Kypros kom tilbake etter å ha stått over tevlinga året før, og talet på deltakarar steig frå 21 i 1988 til 22 dette året. Dimed tangerte ein deltakerrekorden frå 1987.

Etter tevlinga dette året innførte EBU 16-års aldersgrense for artistane. To av deltakarane i 1989, franske Nathalie Pâque og israelske Gili Natanael, var høvesvise 11 og 12 år gamle då dei deltok i Lausanne. Tre år tidlegare hadde også 13 år gamle Sandra Kim vunne tevlinga for Belgia. Det aukande talet barn blant deltakarane, førte til diskusjon innad i EBU, som til slutt innførte ein 16-års aldergrense, gjeldande frå 1990.^[2][3]

Sendinga

Finalen blei arrangert laurdag 6. mai, og sendinga opna med ein kort videofilm med bilete frå ulike stadar i Sveits. Deretter kom fjorårets vinnar, Céline Dion, på scena i Palais de Beaulieu og framførte «Ne partez pas sans moi^[4]», som ho vann med året før. Deretter mima ho til songen «Where Does My Heart Beat Now», ein song som seinare skulle komme inn på topp ti i USA og bidra til å lansere Dion sin internasjonale artistkarriere.^[2]

Startrekkjefølgja blant dei 22 deltakarne blei avgjord med loddtrekking. Italia var fyrste bidrag på scena, medan Jugoslavia avslutta – slik dei også hadde gjort året før. Noreg blei trekt til startnummer åtte. Ingen av dette årets deltakarar hadde deltatt i tevlinga tidlegare. Dette var fyrste gongen sidan 1970 at det ikkje var nokon tilbakevendande artistar i tevlinga. Både Austerrike og Vest-Tyskland sine låtar var skrivne av Dieter Bohlen frå Modern Talking. Det sveitsiske bidraget «Viver senza tei» blei sunge på retoromansk, det minste av dei fire offisielle språka i Sveits. Dette var fyrste og mellombels einaste gongen Sveits har sunge på retoromansk.

Pausenummeret blei utført av bogeskyttaren Guy Tell, som framførte eit stuntnummer der han skulle treffe gjenstandar som blomsterstilkar, ballongar og eple med piler frå ein armbrøst. Artisten og showet var inspirerte av den kjende legenda om Wilhelm Tell. Nummeret byrja likevel dårleg, då Guy Tell ikkje trefte blomsterstilken på første forsøk. Heller ikkje avslutninga blei særleg vellukka, då skyttaren skulle utføre eit spektakulært stunt «for første gong». Tell stod inntil ein scenevegg med eit eple på hovudet. Derfrå skaut han ei pil mot ei innretning som igjen avfyrte nye piler. Den siste pila i innretninga skulle treffe eplet på hovudet til Tell, men pila bomma med ein tomme – heldigvis vassrett, og ikkje loddrett. TV-produsentane hadde likevel sikra seg, og viste deretter eit klipp frå generalprøva i sakte film. I dette klippet trefte pila eplet på hovudet til Tell.

Tevlinga blei overraskande vunne av bandet Riva frå Jugoslavia. Songen deira, «Rock Me», fekk 137 poeng i avrøystinga. Dette var den einaste gongen Jugoslavia vann Eurovision Song Contest. Etter oppløysinga har Serbia vunne tevlinga ein gong – i 2007. Storbritannia kom på andreplass for andre år på rad. Den britiske vokalisten Ray Caruana i Live Report uttrykte misnøye over manglande interesse frå britisk presse, og for å ha tapt for det han anså for å være ein «dårlegare song».^[5][6]

Det norske bidraget

Noreg var representert av 18 år gamle Britt-Synnøve Johansen og balladen «Venners nærhet», skriven av Inge Enoksen og Leiv Grøtte. Songen var en rundt 30 som ulike plateselskap sende inn til NRKs Melodi Grand Prix 1989. Songen var ein av ni songar som blei plukka ut til finalen i Stavanger Forum laurdag 11. mars 1989. «Venners nærhet» vann til slutt den norske finalen, i tevling med blant andre Tor Endresen, Kari Gjærum og førehandsfavoritten Jahn Teigen med «Optimist».

I Lausanne var «Venners nærhet» det åttande bidraget på scena. På scena var også Kari Iveland, Elisabeth Moberg, Jon Dagsland og Geir Rebbestad med som koristar.^[7] Pete Knutsen dirigerte det sveitsiske orkesteret under den norske framsyninga. John Andreassen kommenterte finalen for NRK Fjernsynet og NRK P2, medan Sverre Christophersen las poenga frå den norske jurygruppa over telefon frå NRK Marienlyst. Det norske bidraget fekk 30 poeng i avrøystinga og enda som nummer 17 av 22 – det dårlegaste norske resultatet sidan Dollie De Luxe blei nr. 17 av 19 i 1984.

Avrøysting

Kvart land hadde ei jurygruppe med 16 lekfolk mellom 16 og 60 år, som bedømde bidraga til dei andre landa. Deretter summerte jurysekretæren saman røystene frå jurymedlemmane. Songen som fekk flest juryrøyster, blei tildelt 12 poeng frå den nasjonale jurygruppa. Andreplassen fekk 10, tredjeplassen 8, fjerdeplassen 7 og så vidare ned til tiandeplassen som fekk 1 poeng. Altså gav kvar jurygruppe 12, 10 og 8–1 poeng til sine ti favorittsongar. Det var ikkje lov å røyste på bidraget frå sitt eige land. Oppsynsmann for avrøystinga var Frank Naef frå EBU. Kvart land hadde ein representant som las opp poenga frå den nasjonale jurygruppa via telefon på direkten under avrøystinga.

I 1987 innførte EBU som prøveordning nye reglar dersom to eller flere land skulle ende på førsteplass med like mange poeng. Vinnaren var landet med 12 poeng frå flest land. Dersom landa hadde fått like mange tolvarar, talte man i staden tiarane, og eventuelt åttarane og så vidare ned til man kunne skilje landa frå kvarandre.^[8] Etter den jamne avrøystinga i 1988, der Sveits vann med eit poeng føre Storbritannia, innførte EBU ordninga permanent frå 1989.^[2]

I byrjinga av avrøystinga tok Jugoslavia raskt leiinga, med Danmark like bak. Men etter kvart drog Jugoslavia frå og holdt leiinga heile vegen inn til slutt. Den jugoslaviske sigeren kom overraskande på kommentatorar og presse, og var den fyrste og einaste sigeren til Jugoslavia.^[6][9] Nokre få år seinare var landet oppløyst.

Deltakarar

Liste over deltakarane og det offisielle resultatet.^[10] Tabellen er rangert etter startrekkjefølgje, plasseringa og poengsummen finns i kolonnene til høgre.

Startnr.	Land	Artist	Sang	Språk	Plass	Poeng
01	Italia	Anna Oxa og Fausto Leali	«Avrei voluto»	Italiensk	9	56
02	Israel	Gili og Galit	«Derekh hamelekh» (דרך המלך)	Hebraisk	12	50
03	Irland	Kiev Connolly og The Missing Passengers	«The Real Me»	Engelsk	18	21
04	Nederland	Justine Pelmelay	«Blijf zoals je bent»	Nederlandsk	15	45
05	Tyrkia	Pan	«Bana Bana»	Tyrkisk	21	5
06	Belgia	Ingeborg Sergeant	«Door de wind»	Nederlandsk	19	13
07	Storbritannia	Live Report	«Why Do I Always Get it Wrong?»	Engelsk	2	130
08	Noreg	Britt-Synnøve Johansen	«Venners nærhet»	Norsk	17	30
09	Portugal	Da Vinci	«Conquistador»	Portugisisk	16	39
10	Sverige	Tommy Nilsson	«En dag»	Svensk	4	110
11	Luxembourg	Park Café	«Monsieur»	Fransk	20	8
12	Danmark	Birthe Kjær	«Vi maler byen rød»	Dansk	3	111
13	Austerrike	Thomas Forstner	«Nur ein Lied»	Tysk	5	97
14	Finland	Anneli Saaristo	«La dolce vita»	Finsk	7	76
15	Frankrike	Nathalie Pâque	«J'ai volé la vie»	Fransk	8	60
16	Spania	Nina	«Nacida para amar»	Spansk	6	88
17	Kypros	Jánnis Savidákis og Faní Polyméri	«Apópse as vrethúme» (Απόψε ας βρεθούμε)	Gresk	11	51
18	Sveits	Furbaz	«Viver senza tei»	Retoromansk	13	47
19	Hellas	Mariánna Evstratíou	«To dikó sou astéri» (Το δικό σου αστέρι)	Gresk	9	56
20	Island	Daníel Ágúst	«Það sem enginn sér»	Islandsk	22	0
21	Vest-Tyskland	Nino de Angelo	«Flieger»	Tysk	14	46
22	Jugoslavia	Riva	«Rock Me»	Serbokroatisk	1	137

Poengtavle

Tavla er ordna etter røysterekkjefølgja i finalen.^[11]

Deltakarland	Poenggjevande land																						Sum	Plass
Italia									7					10		12	6	2	4		7	8	56	9
Israel	1		7	3			2			5		5		5				7		5	3	7	50	12
Irland					7	3		3			2										4	2	21	18
Nederland	10		3				3				1		4	4	7	6			1		6		45	15
Tyrkia																1						4	5	21
Belgia			5	5				2												1			13	19
Storbritannia	6	7	4	7	1			12	12	10	12	1	8	6	12	10	2		2		12	6	130	2
Noreg		2		2	5	8				2		6			4			1					30	17
Portugal					4	2		1		3	7		6	2		8			6				39	16
Sverige		6				6	4	8	8		6	12	12		2	5	8	3	8	2	8	12	110	4
Luxembourg															5	3							8	20
Danmark	5	1	10	12	6	4	10	10	2	12	3		7	12	6					10		1	111	3
Austerrike	12	8			3	12				7		4		1		2	10	8	12	8	5	5	97	5
Finland		10	8	6	10				1	4	4		3		10	7	3					10	76	7
Frankrike	3	5	6	4				5		1	8	3	5	3			7		5		2	3	60	8
Spania	8				2	7	7	4			10			8	8		4	10	10		10		88	6
Kypros	2	3	1				6		6			8	2					4	7	12			51	11
Sveits	4	4		10	8		8		3			2	1							7			47	13
Hellas				1		1	5	6	10						1	4	12	12		4			56	9
Island																							0	22
Vest-Tyskland	7		2			5	1		5	6		7					1	6	3	3			46	14
Jugoslavia		12	12	8	12	10	12	7	4	8	5	10	10	7	3		5	5		6	1		137	1

12 poeng

Kvart land gav 12 poeng til sin favoritt. Under er ei oversikt over alle 12-poenga som blei gjevne under avrøystinga.

Tal	Mottakarland	12 poeng frå
5	Storbritannia	Frankrike, Luxembourg, Noreg, Portugal, Vest-Tyskland
4	Jugoslavia	Irland, Israel, Storbritannia, Tyrkia
3	Austerrike	Belgia, Hellas, Italia
	Danmark	Finland, Nederland, Sverige
	Sverige	Austerrike, Danmark, Jugoslavia
2	Hellas	Kypros, Sveits
1	Kypros	Island
	Italia	Spania

Dirigentar

Medan Benoit Kaufman var sjefdirigent, hadde dei fleste landa med sin eigen dirigent eller ingen dirigent i det heile tatt. Under er ei liste over dirigentane til deltakarlanda, lista etter startrekkjefølgja.^[12]

1. Italia – Mario Natale
2. Israel – Shaike Paikov
3. Irland – Noel Kelehan
4. Nederland – Harry van Hoof
5. Tyrkia – Timur Selçuk
6. Belgia – Freddy Sunder
7. Storbritannia – Ronnie Hazlehurst
8. Noreg – Pete Knutsen
9. Portugal – Luís Duarte
10. Sverige – Anders Berglund
11. Luxembourg – Benoît Kaufman
12. Danmark – Henrik Krogsgård og Benoît Kaufman
13. Austerrike – Ingen dirigent
14. Finland – Ossi Runne
15. Frankrike – Guy Matteoni
16. Spania – Juan Carlos Calderón
17. Kypros – Kharis Andreadis
18. Sveits – Benoît Kaufman
19. Hellas – Jorgos Niarkhos
20. Island – Ingen dirigent
21. Vest-Tyskland – Ingen dirigent
22. Jugoslavia – Nikica Kalogjera

Kommentatorar og poengopplesarar

Poengopplesarar

Kvart land hadde ein talsperson som las opp poenga til den nasjonale jurygruppa på engelsk eller fransk over telefon.^[13] Under er talspersonane i same rekkjefølgje som under avrøystinga:

1. Italia – Peppi Franzelin
2. Israel – Yitzhak Shim'oni^[3]
3. Irland – Eileen Dunne
4. Nederland – Joop van Os
5. Tyrkia – Canan Kumbasar
6. Belgia – An Ploegaerts
7. Storbritannia – Colin Berry^[5]
8. Noreg – Sverre Christophersen
9. Portugal – Margarida Mercês de Melo
10. Sverige – Agneta Bolme Börjefors^[14]
11. Luxembourg – Jean-Luc Bertrand
12. Danmark – Bent Henius
13. Austerrike – Tilia Herold
14. Finland – Solveig Herlin^[15]
15. Frankrike – Marie-Ange Nardi^[11]
16. Spania – Matilde Jarrín
17. Kypros – Anna Partelidou
18. Sveits – Michel Stocker^[12]
19. Hellas – Fotini Giannoulatou^[16]
20. Island – Erla Björk Skúladóttir^[17]
21. Vest-Tyskland – Sandra Maischberger
22. Jugoslavia – Dijana Čulić

Kommentatorar og sendingar

Dei fleste landa som overførte finalen, hadde kommentatorar som formidla informasjon og hendingar direkte til sjåarane. Oversikt over kommentatorar og poengopplesarar under Eurovision Song Contest 1989:^[18]

Land	Kringkastar	Kanal	Kommentator(ar)
Austerrike	ORF	FS1	Ernst Grissemann[19][20]
Belgia	BRTN	BRT TV1	Luc Appermont[21][22]
		BRT Radio 2	Ann Lepère[21]
	RTBF	RTBF1	Jacques Mercier[21][23]
Danmark	Danmarks Radio	DR TV	Jørgen de Mylius[24]
		DR P3	Kurt Helge Andersen[24]
Finland	Yle	Yle TV1, Yle TV2	Heikki Harma[15][25]
Frankrike	France Télévision	Antenne 2	Lionel Cassan[26][27]
Hellas	ERT	ET1	Dafni Bokota[28][29]
Irland	RTÉ	RTÉ 1	Ronan Collins og Michelle Rocca[30]
		RTÉ Radio 1	Larry Gogan[31][32]
Island	RÚV	Sjónvarpið	Arthúr Björgvin Bollason[33][34]
		Rás 1
Israel	IBA	Israelsk fjernsyn	Ingen kommentator
Italia	Rai	Rai Uno	Gabriella Carlucci, vist i opptak fra klokken 23.10 CEST[35][36]
Jugoslavia	JRT	TVZ 1	Oliver Mlakar[37][38]
		TVB2
		TVLJ1	Marjeta Keršič Svetel[39]
		TVSa 1	Ukjend
Kypros	RIK	RIK TV	Neofytos Taliotis[40][41]
Luxembourg	CLT	RTL Télévision	Valérie Sarn[26]
Nederland	NOS	Nederland 3	Willem van Beusekom[21][42]
Norge	NRK	NRK Fjernsynet	John Andreassen[43]
		NRK P2
Portugal	RTP	Canal 1	Ana Zanatti[44][45]
Spania	TVE	TVE 2	Tomás Fernando Flores og Inka Martí[46][47]
Storbritannia	BBC	BBC1	Terry Wogan[48]
		BBC Radio 2	Ken Bruce[49]
Sveits	SRG SSR	TV DRS	Tysk: Bernard Thurnheer[50]
		TSR	Fransk: Thierry Masselot[27]
		TSI	Italiensk: Ezio Guidi, overført på andre lydline via TSR[27]
Sverige	SVT	Kanal 1	Jacob Dahlin[14][51]
	SR	SR P3	Kent Finell og Janeric Sundquist[14]
Tyrkia	TRT	TV1	Bülend Özveren[52]
Vest-Tyskland	ARD	Erstes Deutsches Fernsehen	Thomas Gottschalk[50][53]

Kommentatorar og sendingar i ikkje-deltakande land

Land	Kringkastar	Kanal	Kommentator
Australia	SBS	SBS TV	Brukte BBC-kommenteringa til Terry Wogan. Send i opptak dagen etter[54]
Sovjetunionen	ETV	ETV	Ukjend[25]
	CT USSR	Program 1	Ukjend[55]