Unbibi

Unbibi (ang. unbibium) – hipotetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 122, niezsyntetyzowany do tej pory. Jego nazwa została utworzona z liczby atomowej, zgodnie z regułami nazewnictwa pierwiastków transuranowych, ustalonymi przez IUPAC.

Unbibi

unbiun ← unbibi → unbitri
– ↑ Ubb ↓ Usb 122 Ubb
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	unbibi, Ubb, 122
Grupa, okres, blok	–, 8, g
Właściwości atomowe Konfiguracja elektronowa [Og]7d18s28p1 (przewidywana)[1] Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 32, 32, 18, 9, 3 (przewidywane) (wizualizacja powłok)
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.

Historia

Pierwszą próbę syntezy unbibi metodą gorącej fuzji podjął w 1972 r. Gieorgij Florow:

23892U + 6630Zn → 304122Ubb* → bez wyniku

W 1978 roku podjęto próbę syntezy w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt, bombardując naturalną mieszaninę izotopów erbu izotopem 136 ksenonu:

nat68Er + 13654Xe → 298,300,302,303,304,306122Ubb^* → bez wyniku

Te wczesne próby były motywowane hipotezą występowania pierwiastków superciężkich w środowisku naturalnym^[2].

W roku 2000 w Instytucie Badań Ciężkich Jonów podjęto nową próbę syntezy:

23892U + 7030Zn → 308122Ubb* → bez wyniku

W 2003 roku rosyjscy uczeni z Instytutu w Dubnej przeprowadzili próby syntezy jąder złożonych, aby zbadać procesy rozszczepienia jąder pierwiastków superciężkich. Pośród badanych reakcji, do powstania jądra złożonego o Z=122 prowadziły reakcje ²⁴⁸Cm i ⁵⁸Fe oraz ²⁴²Pu i ⁶⁴Ni:

24896Cm + 5826Fe → 306122Ubb^* → rozszczepienie

24294Pu + 6432Ni → 306122Ubb^* → rozszczepienie

Jądra te istniały przez ok. 10⁻¹⁸ sekundy^[2]. Stwierdzono, że rozszczepienie tych jąder ma charakter asymetryczny; w procesie tym, jako lżejszy produkt rozszczepienia najczęściej tworzone są jądra o liczbie protonów i neutronów podobnej do podwójnie magicznego jądra 13250Sn^[3].

Doniesienie o występowaniu naturalnym

24 kwietnia 2008 grupa kierowana przez Amnona Marinova z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie ogłosiła wykrycie kilku atomów unbibi-292 w naturalnie występujących złożach toru. Zawartość pierwiastka określono na 10⁻¹²–10⁻¹¹ zawartości toru^[4]. Autorzy uznali także, że czas połowicznego rozpadu tego izotopu jest rzędu 10⁸ lat, co umożliwiło jego wykrycie. Wyniki te nie zostały opublikowane w recenzowanym czasopiśmie naukowym^[5].

Artykuł spotkał się z krytyką środowiska naukowego, podważającą poprawność przeprowadzenia eksperymentu^[6]. Prócz tego otrzymane wyniki odbiegają znacznie od dotychczasowej wiedzy na temat pierwiastków superciężkich; unbibi ma prawdopodobnie właściwości chemiczne istotnie różne od toru (ze względu na efekty relatywistyczne, zmieniające kolejność zapełniania orbitali elektronowych)^[1]. Ponadto istnienie długożyciowego izotopu o tak małej liczbie neutronów, daleko od ścieżki stabilności, wydaje się nieprawdopodobne.

Powtórzenie eksperymentów z próbką toru za pomocą innej metody, przy 100-krotnie wyższej czułości pomiaru, nie potwierdziło wyników grupy Marinova^[7]. Pierwiastek ten pozostaje nieodkryty.