Terb

Terb (Tb, łac. terbium) – pierwiastek chemiczny, lantanowiec.

Terb

gadolin ← terb → dysproz
– ↑ Tb ↓ Bk 65 Tb
Wygląd
srebrzystoszary
Widmo emisyjne terbu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	terb, Tb, 65 (łac. terbium)
Grupa, okres, blok	–, 6, f
Stopień utlenienia	III, IV
Właściwości metaliczne	lantanowiec
Właściwości tlenków	słabo zasadowe
Masa atomowa	158,93 ± 0,01[a][1]
Stan skupienia	stały
Gęstość	8219 kg/m³
Temperatura topnienia	1356 °C[2]
Temperatura wrzenia	3230 °C[2]
Numer CAS	7440-27-9
PubChem	23958
Właściwości atomowe Promień • atomowy 175 (obl. 225) pm Konfiguracja elektronowa [Xe]4f96s2 Zapełnienie powłok 2, 8, 18, 27, 8, 2 (wizualizacja powłok) Elektroujemność • w skali Paulinga • w skali Allreda 1,20 1,10 Potencjały jonizacyjne I 565,8 kJ/mol II 1110 kJ/mol III 2114 kJ/mol
Właściwości fizyczne Ciepło parowania 330,9 kJ/mol Ciepło topnienia 10,8 kJ/mol Konduktywność 0,889×106 S/m Ciepło właściwe 180 J/(kg·K) Przewodność cieplna 11,1 W/(m·K) Układ krystalograficzny heksagonalny Twardość • w skali Mohsa 2,5 Prędkość dźwięku 2620 m/s (293,15 K) Objętość molowa 19,3×10−6 m³/mol
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 157Tb {syn.} 71 lat w.e. 0,060 157Gd 158Tb {syn.} 180 lat w.e. 1,120 158Gd 158Tb {syn.} 180 lat β− 0,937 158Dy 159Tb 100% stabilny izotop z 94 neutronami 160Tb {syn.} 72,4 dnia β− 160Dy
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-10-04] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H228 Zwroty P P210 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[3] 0 0 0
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Jest to jeden z czterech pierwiastków, których nazwy zostały utworzone od szwedzkiej miejscowości Ytterby (są to: erb, itr, iterb, terb). Został odkryty w 1843 r.

Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 1,1 ppm. Jego najważniejszym minerałem jest monacyt (Ce,La,Th,Nd,Y,Pr,Tb)PO₄, najczęściej pozyskiwany z tzw. piasków monacytowych.

Stosowany np. do produkcji terfenolu-D, silnie magnetostrykcyjnego stopu z żelazem i dysprozem.

Uwagi

1. Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang. abridged standard atomic weight) publikowaną wraz ze standardową względną masą atomową, która wynosi 158,925354 ± 0,000007. Zob. Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.