Аляксандар Монтаўт

Аляксандар Монтаўт (? — па 1440) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, староста салечніцкі (1422—1435) і эйшыскі (1440)^[1]. Пачынальнік роду Монтаўтаў.

Аляксандар Монтаўт
лац. Alaksandar Montaŭt

Герб «Тапор»
Асабістыя зьвесткі
Памёр	па 1440
Род	Монтаўты
Бацькі	невядома
Жонка	Алена
Дзеці	Міхайла, Ян Таўцівіл, Барташ, Конрад

Вотчынныя ўладаньні знаходзіліся каля Салечнікаў, таксама меў прынамсі адну вёску ў Ашмянскім павеце^[2].

Імя

Асноўны артыкул: Монтаўт

Мундалд або Монталд (Mundoald, Montaldus^[3], Montald^[4][5][6], Montault^[7]) — імя германскага паходжаньня^[8][9]. Іменная аснова аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) паходзіць ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць'^[10] або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'^[11], а аснова -валд- (-алд, -олт) (імёны ліцьвінаў Геральт, Левалт, Рамвольт; германскія імёны Gerwald, Lewolt, Romuald) — ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'^[12].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Alexander Monthowd, capitaneus in Soleczniki (27 верасьня 1422 году)^[13]; under dem hoptmanne Montawd czu Salsenik (1422—1429 гады)^[14]; Montholdi (1 верасьня 1431 году)^[15]; Montolth [sigilla] (20 студзеня 1433 году)^[16]; Montolt Solcznicensis [tenutarii] (27 лютага 1434 году)^[17]; Allexander alias Muntholt (21 кастрычніка 1440 году)^[18]; Монътовту (Монътовт^[19], 1440—1449 гады)^[20]; пану Монтовъту (22 кастрычніка 1503 году)^[21]; Mantaw^[19].

Біяграфія

Зь літоўскага баярскага роду. Імаверна, быў братам Конрада Кучука. Відаць, быў у сваяцтве з Бутрымамі, а таксама з Чупурнам і Гінтаўтам.

Упершыню ўпамінаецца ў акце Мельнскага міру (1422 год). 11 ліпеня 1439 году прасіў Папу дазволіць абраць сабе духоўніка. 21 кастрычніка 1440 году разам з жонкамі і сынамі зрабіў наданьне віленскім францішканам.

У шлюбе з Аленай (нявысьветленага паходжаньня) меў сыноў Міхайлу, Яна Таўцівіла, Барташа і Конрада^[2].

Мова і культура

Асноўныя артыкулы: Ліцьвіны і Русіны

Да акту Чартарыйскага замірэньня (1431 год), а таксама да ўласнай граматы ад 21 кастрычніка 1440 году прывесіў пячаці з рускім надпісам^[22][23][24]:

ПЕЧАТЬ МОНТОВТОВА

Да акту Гарадзенскай умовы (1434 год) прывесіў пячаць з рускім надпісам^[25]:

ПЕЧАТ МОНТОВТОВА