Гінтаўт
прозьвішча і мужчынскае імя From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Гінтаўт (Гінталт, Гінтальд, Кінтаўт), Гентаўт (Кентаўт), Кантаўт — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
Кандалд, Гандалд, Кенталд або Генталт (Candoaldo, Gandualdus[1], Kentuald[2], Gentaltus[3]) — імя германскага паходжаньня[4]. Іменная аснова -генд- (-гент-, -гінт-) (імёны ліцьвінаў Гінтэр, Агінт, Эйгінт; германскія імёны Genter, Aginto, Eigint) паходзіць ад гоцкага gands 'посах', пераноснае 'чары', а аснова -валд- (-алд, -олт) (імёны ліцьвінаў Геральт, Левалт, Рамвольт; германскія імёны Gerwald, Lewolt, Romuald) — ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'[5].
Германскае (паўночнагерманскае) паходжаньне літоўскага шляхецкага прозьвішча Гінтаўт (Gintowt) сьцьвярджалася яшчэ ў артыкуле «Жамойць» Усеагульнай энцыкляпэдыі Самуэля Аргельбранда (1868 год)[6].
Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае ўсходнегерманскую этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Гінтаўт складаецца з асноваў -гін- (-ген-, -кін-) (імёны ліцьвінаў Гендрута, Кімунд, Менгін; германскія імёны Genedrudis, Ginmund, Mennigen), якая паходзіць ад гоцкага gin- 'пачатак'[7], і -тэўд- (-дэўт-, -тыд-) (імёны ліцьвінаў Таўтвід, Таўтывіл, Таўтгерд; германскія імёны Teutwidis, Theudowills, Teutgerdis), якая паходзіць ад гоцкага þiuda[8], германскага þeudo[9] 'род, народ'[10]. Такім парадкам, імя Гінтаўт азначае «зачатак роду» (тое ж, што і імя Таўцігін)[11].
Імя Гінтаўт бытавала ў Прусіі: Hans Gynthawte[12]. У ваколіцах Русі (Прусія) адзначалася прозьвішча Gintaut[13].
У Польшчы адзначаецца прозьвішча Гінтальт (Gintolt)[14].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Gyntawt Wigails son[15], Gynthowd filius Wilgaws[16] (12 кастрычніка 1398 году); Gyntold (18 студзеня 1401 году)[17]; Tiddika Gynthawten son (13 чэрвеня 1406 году)[18]; Ginthawt (пачатак XV ст.)[19]; Gientowtu, Szawtowtowu bratu, człowiek (1422 год[20] паводле выпісу 1618 году)[21]; Johannes Ginthold (27 верасьня 1422 году)[22]; Gintoldo de Ziruntin (Gintold[23]; 20 красавіка 1424 году)[24]; пять чоловековъ… а Кгенътовта (1440—1492 гады)[25]; Борису Кинътовтовичу… Буивиду, Борисову брату (11 верасьня 1449 году)[26]; pro filio meo Gintholth (5 ліпеня 1472 году)[27]; Битовъта Кинътовътовича… к его ойчызне еще отцу его Кинътовъту, и потомъ Кинътовът умер, а Битовтъ… Битовъту Кинътовътовичу (30 траўня 1481 году паводле выпісу 19 верасьня 1568 году)[28]; въ бояр… в Кинътовта Вожъкгаиловича (2 ліпеня 1493 году)[29]; два чоловеки на имя Янка Кинтовтовича (1508 год)[30]; Григор Кинътовътовичъ[31], Богданъ Канътовтовичъ[32] (1528 год); бояр — Мицка Кинтовтовича (1 чэрвеня 1534 году)[33]; Митко Кгинтовтович… Петко Кгентовтович (1537—1538 гады)[34]; sioła Gintowtowiczow (12 кастрычніка 1561 году)[35]; Миколай Матеевичъ Кгинтовтъ[36], Миколай Якубовичъ Вислоухъ съ Кинтовтовичъ[37], з дому своего Кинтовтовича[38] (1567 год); продку его неякому Битовъту Кинътовътовичу… Кинътовътовича… отцу его Кинътовъту… Кинътовтъ (19 верасьня 1568 году)[39]; пановъ Кгинтовтовичовъ (23 чэрвеня 1583 году)[40]; панъ Крыштофъ Кинтовтъ Жердненский… Кинтовту… Кинтовта (18 сакавіка 1615 году)[41]; Ja Maciey Kintowt — ienerał ziemski Wołkowiski… Maciey Kintowts (студзень 1652 году)[42]; Матвей Мартынов сын Кинтофт, Якуб Мартынов сын Кинтофт (1655 год)[43]; Jan Gintołt (8 верасьня 1662 году)[44]; p. Gintowt (1673 год)[45]; Michał Gabryel Gintofft, Horodniczy Trocki (1674 год)[46]; jmp. Gintowt, podczaszy oszmiański (1690 год)[47]; Kantowt Christophorus (XVII—XVIII ст.)[48]; Franciszek Kątowt (1740 год)[49]; JM pan Gintoft (1744—1749 гады)[50]; Magdalena Kantowtt (1746 год)[51]; F. Antonius Gintowt (1754 год)[52]; Helena Kentowtt (1763 год)[53]; Marcin Gintowtt (4 кастрычніка 1765 году)[54]; Antoni Gintowtt[55], Piotr Gintowtt[56], Maciey Gintowtt[57] (24 кастрычніка 1765 году); Marcelli Gintowft (1785 год)[58]; Jan Gintowt (1798 год)[59]; Jakub Kintowtt (1821 год)[60]; Stanisław Ginttowtt (1832 год)[61]; Михаилъ Гинтовтъ (1860 год)[62]; Gintowt-Diweltowski Jan (26 кастрычніка 1908 году)[63].
Remove ads
Носьбіты
- Ян Гінтаўт († па 1424) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, староста ковенскі
- Гентаўт — літоўскі баярын, які атрымаў ад вялікага князя Вітаўта чалавека ў Медніцкай воласьці (Жамойць)
- Начуш Гінтаўтавіч († па 1434) — літоўскі баярын, які прывесіў да акту Гарадзенскай умовы (1434 год) пячаць з рускім надпісам «НАЧУШНЪ ГІНШТОВТОВ»[64]
- Барыс і Буйвід Гінтаўтавічы — літоўскія баяры, якія ўпамінаюцца ў 1449 годзе
- Рыгор Кінтаўтавіч — эйрагольскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска Вялікага Княства Літоўскага 1528 году
- Багдан Кантаўтавіч — жаранскі баярын, які ўпамінаецца ў попісе войска ВКЛ 1528 году
- Кінтаўт і Марцін Кінтаўтавіч — жыхары Жамойцкага староства, якія ўпамінаюцца ў 1537—1538 гадох[65]
- Лукаш Стэфанавіч Гінтаўт — расенскі зямянін, які ўпамінаецца ў 1585 годзе[66]
- Марцін Гінтаўт — шляхціч Наваградзкага ваяводзтва, які ўпамінаецца ў 1765 годзе[67]
- Стэфанія Гінтаўт (Gintowt) — уладальніца гаспадаркі ў Жосьненскай Слабадзе каля Паставаў на 1937 год[68]
- Францішак і Соф'я Гінтаўты — уладальнікі гаспадаркі ў Барсуках каля Докшыцаў на 1938 год[69]
Прыдомкам Гінтаўт карыстаўся літоўскі шляхецкі род Дзевялтоўскіх гербу Трубы[70].
Гінтаўты — парафіяне касьцёла ў Ільлі на 1853 год[71].
Гінтаўты гербаў Даленга, Ляліва і Тры Трубы — літоўскі шляхецкі род зь Віленскага павету[72].
Гінтаўты або Лакянскія-Гінтаўты (Łokiański-Gintowt) гербу Ляліва — літоўскі шляхецкі род з Троцкага павету[73].
Гінтальды (Gintold) — літоўскі шляхецкі род[74].
Гінтаўт (Gintowt, Gintowtt) — прозьвішча, зафіксаванае ў XIX стагодзьдзі ў ваколіцах Сувалкаў[75].
У Прусіі адзначалася прозьвішча Кантаўт (Kantaut)[76]. На тэрыторыі цяперашняй Летувы фіксавалася прозьвішча Гантаўт у летувізаванай форме[77].
У актах Вялікага Княства Літоўскага ўпаміналася сяло Кентаўты ў Жамойцкім старостве[78].
На гістарычнай Ашмяншчыне існуе вёска Гінтаўшчына.
Remove ads
Глядзіце таксама
Крыніцы
Літаратура
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads