Platinagroep

De ijzerplatinagroep is een verouderde naam voor de metalen uit groepen 8–10 uit het periodiek systeem, vroeger samen gekend als groep VIIIb. De ijzerplatinagroep bestond toen uit de ijzergroep (Fe, Co, Ni) en de platinagroep (Ru, Rh, Pd, Os, Ir, Pt), soms nog steeds genoemd als de platinagroepmetalen (PGM). De negen metalen uit de ijzerplatinagroep hebben veel gelijkende chemische eigenschappen.

Chemische groepen
Alkalimetalen (1)
Aardalkalimetalen (2)
Scandiumgroep (3)
Titaangroep (4)
Vanadiumgroep (5)
Chroomgroep (6)
Mangaangroep (7)
IJzergroep (8)
Kobaltgroep (9)
Nikkelgroep (10)
Kopergroep (11)
Zinkgroep (12)
Boorgroep (13)
Koolstofgroep (14)
Stikstofgroep (15)
Zuurstofgroep (16)
Halogenen (17)
Edelgassen (18)
Portaal   Scheikunde

In de huidige IUPAC-nomenclatuur zijn "groepen" altijd kolommen in het periodiek systeem. De oude ijzerplatinagroep is vervangen door:

• groep 8 of de ijzergroep: ijzer, ruthenium, osmium en hassium;
• groep 9 of de kobaltgroep: kobalt, rodium, iridium en meitnerium; en
• groep 10 of de nikkelgroep: nikkel, palladium, platina en darmstadtium

Het zijn alle min of meer edele metalen (ijzer het minst, platina het meest), zij worden vaak samen gevonden, zij hebben belangrijke katalytische eigenschappen en zij hebben vaak een rijke chemie met een grote verscheidenheid aan oxidatietoestanden. De hoogste oxidatiegetallen (VIII, zelfs IX) kunnen bij ionen uit deze groep aangetroffen worden.

Er is een historische reden voor het samennemen van de drie groepen. In de oudste vormen van het periodiek systeem waren er maar 8 kolommen, gekenmerkt door de romeinse getallen I,II,..,VIII. De edelgassen kwamen in de achtste kolom. De overgangsmetalen vanaf scandium kwamen in groep III, IV enz. Om koper weer in de eerste kolom te krijgen werden de ijzerplatinametalen gezamenlijk in de achtste kolom geperst. Ontevredenheid over deze opzet en beter begrip van de opbouw van de elektronenschillen heeft er later toe geleid dat het periodiek systeem 18 kolommen kreeg in plaats van 8.

De elementen van de ijzer-, kobalt- en nikkelgroep zijn in het periodiek systeem hieronder gekleurd.

	1 Ia																	18 0
1	1 H	2 IIa	Periodiek systeem										13 IIIa	14 IVa	15 Va	16 VIa	17 VIIa	2 He
2	3 Li	4 Be											5 B	6 C	7 N	8 O	9 F	10 Ne
3	11 Na	12 Mg	3 IIIb	4 IVb	5 Vb	6 VIb	7 VIIb	8 VIIIb	9 VIIIb	10 VIIIb	11 Ib	12 IIb	13 Al	14 Si	15 P	16 S	17 Cl	18 Ar
4	19 K	20 Ca	21 Sc	22 Ti	23 V	24 Cr	25 Mn	26 Fe	27 Co	28 Ni	29 Cu	30 Zn	31 Ga	32 Ge	33 As	34 Se	35 Br	36 Kr
5	37 Rb	38 Sr	39 Y	40 Zr	41 Nb	42 Mo	43 Tc	44 Ru	45 Rh	46 Pd	47 Ag	48 Cd	49 In	50 Sn	51 Sb	52 Te	53 I	54 Xe
6	55 Cs	56 Ba	↓	72 Hf	73 Ta	74 W	75 Re	76 Os	77 Ir	78 Pt	79 Au	80 Hg	81 Tl	82 Pb	83 Bi	84 Po	85 At	86 Rn
7	87 Fr	88 Ra	↓↓	104 Rf	105 Db	106 Sg	107 Bh	108 Hs	109 Mt	110 Ds	111 Rg	112 Cn	113 Nh	114 Fl	115 Mc	116 Lv	117 Ts	118 Og
Lanthanoïden			57 La	58 Ce	59 Pr	60 Nd	61 Pm	62 Sm	63 Eu	64 Gd	65 Tb	66 Dy	67 Ho	68 Er	69 Tm	70 Yb	71 Lu
Actinoïden			89 Ac	90 Th	91 Pa	92 U	93 Np	94 Pu	95 Am	96 Cm	97 Bk	98 Cf	99 Es	100 Fm	101 Md	102 No	103 Lr

• IJzergroep
• 
  IJzer
• 
  Ruthenium
• 
  Osmium