Калсий

Калсий (Ca) Калсий аз калимаи лотинии «калкс» (саlх) гирифта шуда, маънояш оҳак мебошад. Он соли 1808 аз тарафи олим Г.Дэви кашф карда шудааст.

Калсий, ₂₀Ca

Калсий
Номи дигар	calcium
Намуди зоҳирӣ	хокистарранги хира, нуқраранг
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Ca)	7001400780000000000♠40.078(4)[1]
Калсий дар ҷадвали даврӣ
ҳидроген ҳелий литий бериллий бор (элемент) карбон натрий оксиген фтор неон натрий магний алюминий силитсий фосфор сулфур хлор аргон калий калсий скандий титан (элемент) ванадий хром манган оҳан кобалт никел мис руҳ галлий германий арсен селен бром криптон рубидий стронсий иттрий сирконий ниобий молибден технетсий рутений родий палладий нуқра кадмий индий қалъагӣ сурма теллур йод ксенон сезий барий лантан серий празеодим неодим прометий самарий европий гадолиний тербий диспрозий ҳолмий эрбий тулий иттербий лютесий ҳафний тантал волфрам рений осмий иридий платина тилло симоб таллий сурб висмут полоний астат радон франcий радий актиний торий протактиний уран (элемент) нептуний плутоний америcий кюрий берклий калифорний эйнштейний фермий менделевий нобелий лоуренсий резерфордий дубний сиборгий борий ҳассий мейтнерий дармштадтий рентгений коперниcий ниҳоний флеровий московиум ливерморий теннесин оганессон Mg ↑ Ca ↓ Sr калий ← калсий → скандий
Рақами атомӣ (Z)	20
Гурӯҳ	гурӯҳи 2 (металлҳои заминии ишқорӣ)
Давр	даври 4
Блок	s-блок
Категорияи элемент	Металли заминии ишқорӣ
Конфигуратсияи электрон	[Ar] 4s2
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 8, 2
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	1115 K ​(842 °C, ​1548 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	1757 K ​(1484 °C, ​2703 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	1.55 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	1.378 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	8.54 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	154.7 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	25.929 Ҷ/(мол·К)
Буғи сершуда P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 864 956 1071 1227 1443 1755
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	+1,[2] +2 (a strongly basic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 1.00
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 589.8 кҶ/мол 2-юм: 1145.4 кҶ/мол 3-юм: 4912.4 кҶ/мол (бештар)
Радиуси атом	эмпирикӣ: 197 пм
Радиуси ковалентӣ	176±10 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	231 пм
Color lines in a spectral range Хатҳои спектрии Калсий
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	​face-centered cubic (fcc)
Суръати овоз thin rod	3810 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	22.3 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	201 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	33.6 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	диамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	+40.0·10−6 см3/мол[3]
Модули Юнг	20 ГПа
Модули ғеҷонидан	7.4 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	17 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	0.31
Сахтии Моос	1.75
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	170–416 МПа
Рақами CAS	7440-70-2
Таърих
Кашф ва ҷудогузории аввалин	Ҳемфри Дэви (1808)Хатои ибора: Аломати нуқтагузории шинохтанашуда "ё"
Изотопҳои асосии калсий
Изо­топ Мавҷу­дият Давраи ним­таҷзия (t1/2) Тарзи таҷзия Маҳ­сул 40Ca 96.941% собит 41Ca trace 9.94×104 y ε 41K 42Ca 0.647% собит 43Ca 0.135% собит 44Ca 2.086% собит 45Ca синт 162.6 d β− 45Sc 46Ca 0.004% собит 47Ca syn 4.5 d β− 47Sc γ – 48Ca 0.187% 6.4×1019 y β−β− 48Ti
дидан баҳс вироиш | пайвандҳо