Тантал

Тантал (англ. tantalum) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 73 буда бо рамзи Ta ишора карда мешавад^[5].

Тантал, ₇₃Ta

Тантал
Талаффуз	/ˈtæntələm/ ​(TAN-təl-əm)
Номи дигар	tantalum
Намуди зоҳирӣ	кабуди хокистартоб
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Ta)	7002180947880000000♠180.94788(2)[1]
Тантал дар ҷадвали даврӣ
ҳидроген ҳелий литий бериллий бор (элемент) карбон натрий оксиген фтор неон натрий магний алюминий силитсий фосфор сулфур хлор аргон калий калсий скандий титан (элемент) ванадий хром манган оҳан кобалт никел мис руҳ галлий германий арсен селен бром криптон рубидий стронсий иттрий сирконий ниобий молибден технетсий рутений родий палладий нуқра кадмий индий қалъагӣ сурма теллур йод ксенон сезий барий лантан серий празеодим неодим прометий самарий европий гадолиний тербий диспрозий ҳолмий эрбий тулий иттербий лютесий ҳафний тантал волфрам рений осмий иридий платина тилло симоб таллий сурб висмут полоний астат радон франcий радий актиний торий протактиний уран (элемент) нептуний плутоний америcий кюрий берклий калифорний эйнштейний фермий менделевий нобелий лоуренсий резерфордий дубний сиборгий борий ҳассий мейтнерий дармштадтий рентгений коперниcий ниҳоний флеровий московиум ливерморий теннесин оганессон Nb ↑ Ta ↓ Db ҳафний ← тантал → волфрам
Рақами атомӣ (Z)	73
Гурӯҳ	гурӯҳи 5
Давр	даври 6
Блок	d-блок
Категорияи элемент	Металли гузаранда
Конфигуратсияи электрон	[Xe] 4f14 5d3 6s2
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 32, 11, 2
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	3290 K ​(3017 °C, ​5463 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	5731 K ​(5458 °C, ​9856 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	16.69 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	15 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	36.57 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	753 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	25.36 Ҷ/(мол·К)
Буғи сершуда P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 3297 3597 3957 4395 4939 5634
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−3, −1, +1, +2, +3, +4, +5 (a mildly acidic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 1.5
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 761 кҶ/мол 2-юм: 1500 кҶ/мол
Радиуси атом	эмпирикӣ: 146 пм
Радиуси ковалентӣ	170±8 пм
Color lines in a spectral range Хатҳои спектрии Тантал
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	​body-centered cubic (bcc)[2] α-Ta
Сохтори булӯрӣ	​tetragonal[2] β-Ta
Суръати овоз thin rod	3400 м/с (дар 20 °C)
Васеъшавии ҳароратӣ	6.3 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	57.5 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	131 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	парамагнетик[3]
Таъсирпазирии магнитӣ	+154.0·10−6 см3/мол (293 K)[4]
Модули Юнг	186 ГПа
Модули ғеҷонидан	69 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	200 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	0.34
Сахтии Моос	6.5
Сахтии Виккерс	870–1200 МПа
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	440–3430 МПа
Рақами CAS	7440-25-7
Таърих
Кашф	Anders Gustaf Ekeberg (1802)
Recognized as a distinct элемент by	Ҳенри Розе (1844)
Изотопҳои асосии тантал
Изо­топ Мавҷу­дият Давраи ним­таҷзия (t1/2) Тарзи таҷзия Маҳ­сул 177Ta синт 56.56 h ε 177Hf 178Ta syn 2.36 h ε 178Hf 179Ta syn 1.82 y ε 179Hf 180Ta syn 8.125 h ε 180Hf β− 180W 180mTa 0.012% собит 181Ta 99.988% собит 182Ta syn 114.43 d β− 182W 183Ta syn 5.1 d β− 183W
дидан баҳс вироиш | пайвандҳо

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Тантал дар блоки d ва дар 5-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.^[6]

Хосиятҳо

Физикӣ

Химиявӣ

Атомӣ

Изотопҳо

Мавҷудият дар табиат

Таърих

Кашф

Номгузорӣ

Пайвандҳо

• Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ