Платина

Платина (англ. platinum) — унсури химиявӣ, рақами атомиаш 78 буда бо рамзи Pt ишора карда мешавад^[3].

Платина, ₇₈Pt

Платина
Талаффуз	/ˈplæt[unsupported input]nəm/ ​(PLAT-ə-nəm)
Номи дигар	platinum
Намуди зоҳирӣ	сафеди нуқрагун
Вазни атомии муқаррарӣ Ar, std(Pt)	7002195084000000000♠195.084(9)[1]
Платина дар ҷадвали даврӣ
ҳидроген ҳелий литий бериллий бор (элемент) карбон натрий оксиген фтор неон натрий магний алюминий силитсий фосфор сулфур хлор аргон калий калсий скандий титан (элемент) ванадий хром манган оҳан кобалт никел мис руҳ галлий германий арсен селен бром криптон рубидий стронсий иттрий сирконий ниобий молибден технетсий рутений родий палладий нуқра кадмий индий қалъагӣ сурма теллур йод ксенон сезий барий лантан серий празеодим неодим прометий самарий европий гадолиний тербий диспрозий ҳолмий эрбий тулий иттербий лютесий ҳафний тантал волфрам рений осмий иридий платина тилло симоб таллий сурб висмут полоний астат радон франcий радий актиний торий протактиний уран (элемент) нептуний плутоний америcий кюрий берклий калифорний эйнштейний фермий менделевий нобелий лоуренсий резерфордий дубний сиборгий борий ҳассий мейтнерий дармштадтий рентгений коперниcий ниҳоний флеровий московиум ливерморий теннесин оганессон Pd ↑ Pt ↓ Ds иридий ← платина → тилло
Рақами атомӣ (Z)	78
Гурӯҳ	гурӯҳи 10
Давр	даври 6
Блок	d-блок
Категорияи элемент	Металли гузаранда
Конфигуратсияи электрон	[Xe] 4f14 5d9 6s1
Электронҳо аз рӯӣ ҷилд	2, 8, 18, 32, 17, 1
Хосиятҳои физикӣ
Фаза дар ҲФМ	сахт
Нуқтаи гудозиш	2041.4 K ​(1768.3 °C, ​3214.9 °F)
Ҳарорати ҷӯшиш	4098 K ​(3825 °C, ​6917 °F)
Зичӣ (наздик ба ҳ.х.)	21.45 гр/см3
ҳангоми моеъ будан (дар н.г.)	19.77 гр/см3
Ҳарорати гудозиши хос	22.17 кҶ/мол
Ҳарорати буғшавии хос	510 кҶ/мол
Гармигунҷоиши молярӣ	25.86 Ҷ/(мол·К)
Буғи сершуда P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 2330 (2550) 2815 3143 3556 4094
Хосиятҳои атомӣ
Дараҷаҳои оксидшавӣ	−3, −2, −1, +1, +2, +3, +4, +5, +6 (a mildly basic oxide)
Электроманфиият	Ҷадвали Полинг: 2.28
Қувваҳои иондоршавӣ	1-ум: 870 кҶ/мол 2-юм: 1791 кҶ/мол
Радиуси атом	эмпирикӣ: 139 пм
Радиуси ковалентӣ	136±5 пм
Радиуси Ван дер Ваалс	175 пм
Color lines in a spectral range Хатҳои спектрии Платина
Дигар хосиятҳо
Сохтори булӯрӣ	​face-centered cubic (fcc)
Суръати овоз thin rod	2800 м/с (дар ҳ.х.)
Васеъшавии ҳароратӣ	8.8 µm/(m·K) (дар 25 °C)
Гармигузаронандагӣ	71.6 W/(m·K)
Муқобилияти нисбӣ	105 nΩ·m (дар 20 °C)
Тартибории магнитӣ	парамагнетик
Таъсирпазирии магнитӣ	+201.9·10−6 см3/мол (290 K)[2]
Ҳадди мустаҳкамӣ	125–240 МПа
Модули Юнг	168 ГПа
Модули ғеҷонидан	61 ГПа
Модули чандирии ҳаҷмдор	230 ГПа
Коэффисиенти Пуассон	0.38
Сахтии Моос	3.5
Сахтии Виккерс	400–550 МПа
Сахтӣ аз рӯи Бринелл	300–500 МПа
Рақами CAS	7440-06-4
Таърих
Кашф	Antonio de Ulloa (1735)
Изотопҳои асосии платина
Изо­топ Мавҷу­дият Давраи ним­таҷзия (t1/2) Тарзи таҷзия Маҳ­сул 190Pt 0.012% 6.5×1011 y α 186Os 192Pt 0.782% собит 193Pt синт 50 y ε 193Ir 194Pt 32.864% собит 195Pt 33.775% собит 196Pt 25.211% собит 198Pt 7.356% собит
дидан баҳс вироиш | пайвандҳо

Дар ҷадвали даврии ҳозира замон, Платина дар блоки d ва дар 10-ум гурӯҳи элементҳо ҷойгир мебошад.^[4]

Хосиятҳо

Физикӣ

Химиявӣ

Атомӣ

Изотопҳо

Мавҷудият дар табиат

Таърих

Кашф

Номгузорӣ

Пайвандҳо

• Ҷадвали даврии унсурҳои кимёӣ