မြန်မာတိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်များ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတော်အစိုးရက အသိအမှတ်ပြုထားသော တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စု ၁၃၅ မျိုးရှိသည်။ ယင်းတို့ကို အဓိကလူမျိုးစုကြီးရှစ်ခုအဖြစ် အောက်ပါအတိုင်း အုပ်စုခွဲထားသည်။^[၁]

1. ကချင်
2. ကယား
3. ကရင်
4. ချင်း
5. မွန်
6. မြန်မာ
7. ရခိုင်
8. ရှမ်း^[၂]

မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူမျိုးနှင့် ဘာသာဗေဒပြ မြေပုံ

၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ထုတ် လုပ်သားပြည်သူ နေ့စဉ်သတင်းစာတွင် ယင်းလူမျိုးစုစာရင်းများမှာ ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် ပြုစုခဲ့သော သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူမျိုးစုစာရင်းအခြေခံ၍ လည်းကောင်း၊ ၁၉၅၃-၁၉၅၄ ခုနှစ် လူမျိုးစုစာရင်းအရလည်းကောင်း၊ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန လက်အောက်ရှိ ရှေးဟောင်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုရုံး၏ အကြံပြုချက်နှင့် ယင်းနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းကော်မရှင်၏ အကြံပေးချက်အရလည်းကောင်း၊ ၁၉၇၂ ခုနှစ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ်ပါတီ ဗဟိုကော်မတီဌာနချုပ် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုရေးရာကော်မတီ၏ ညှိနှိုင်းပေးချက်အရ လည်းကောင်း လူမျိုးစုစာရင်းများကို အချိန်ယူပြုစုခဲ့ကြပြီး ၁၉၈၃ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းတွင် အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။^[၁]

"အဓိကလူမျိုးစုကြီးများ" ကို ပြောဆိုကြသော ဘာသာစကား သို့မဟုတ် တိုင်းရင်းသားနှီးနွယ်မှုများထက် နေထိုင်ရာဒေသအလိုက် အုပ်စုခွဲထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဥပမာ ရှမ်းလူမျိုးစုကြီးတွင် မတူညီသော ဘာသာစကားအုပ်စု လေးခုရှိ ဘာသာစကားများကို ပြောဆိုသုံးနှုန်းကြသော တိုင်းရင်းသား ၃၃ မျိုးပါဝင်သည်။^[၃]

ထို့အပြင် အသိအမှတ် မပြုထားသော အခြား လူမျိုးစုများလည်း ရှိနေပြီး အများဆုံးမှာ တရုတ်မြန်မာလူမျိုးများနှင့် ပန်းသေးလူမျိုးများ (ယင်းနှစ်စုသည် လူဦးရေ၏ ၃%)၊ အိန္ဒိယမြန်မာနွယ်များ (လူဦးရေ၏ ၂%)၊ အင်္ဂလိပ်မြန်မာနွယ်များနှင့် ဂေါ်ရခါးလူမျိုးများ ဖြစ်ကြသည်။ နောက်ဆုံးအုပ်စုနှစ်ခုအတွက် တိကျသော တရားဝင်စာရင်းထုတ်ပြန်ချက် မရှိသော်လည်း အင်္ဂလိပ်မြန်မာနွယ်များသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းတွင် ၅၂,၀၀၀ ခန့်နှင့် နိုင်ငံပြင်ပတွင် ၁.၆ သန်းခန့် ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ လူမျိုးစုများ အချိုး (အကြမ်းဖျင်းခန့်မှန်း) မြန်မာ    68.00% ရှမ်း    9.00% ကရင်    7.00% တရုတ်    2.50% မွန်    2.00% ကယား    1.83% ရခိုင်    1.7% ကချင်    1.50% အိန္ဒိယ    1.25% ဝ၊ နာဂ၊ လားဟူ၊ လီဆူနှင့် ပလောင်လူမျိုးများ အပါအဝင် အခြားအုပ်စုများ    4.50%

တရားဝင် အသိအမှတ်ပြု တိုင်းရင်းသား မျိုးနွယ်စုများ

အောက်ပါတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရမှ တရားဝင် အသိအမှတ်ပြုထားသော မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုင်းရင်းသား မျိုးနွယ်စုများ ဖြစ်သည်။^{[၁][၄][၅]}

ကချင်

ကချင်လူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၁၂ ခု ပါဝင်သည်။

• ကချင်လူမျိုး
• ထရုမ်းလူမျိုး
• ဒလောင်လူမျိုး^[၆]
• ဂျိမ်းဖောလူမျိုး (သိန်းပေါ်၊ ဂျင်းဖော)
• ဂေါ်ရီလူမျိုး (ဂေါ်ရစ်)^[၆]
• ခါ့ခူးလူမျိုး (ခခု)

• ဒူးလင်းလူမျိုး (ဒူးလန်း)^[၆]
• လော်ဝေါ်လူမျိုး (မရူ၊ လော်ဂေါ်)
• ရဝမ်လူမျိုး
• လရှီလူမျိုး (လာချိဒ်)
• အဇီးလူမျိုး (ဇိုင်ဝါး)
• လီဆူလူမျိုး

ကယား

ကယားလူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၉ ခု ပါဝင်သည်။^{[note ၁][၇]}

• ကယားလူမျိုး (ကရင်နီ)
• ဇယိန်လူမျိုး (ကယန်း လထာ)
• ကယန်းလူမျိုး (ပဒေါင်)
• ဂေခိုလူမျိုး (ကယန်းကယ်ခို)
• ဂေဘားလူမျိုး

• ပရဲလူမျိုး (ကယော၊ ကယော်)
• မနူမနောလူမျိုး (မနုမနော)
• ယင်းတလဲလူမျိုး
• ယင်းဘော်လူမျိုး

1. The source of this list is the nine captions from an unscientific Italian book, using Italian spelling.

ကရင်

ကရင်လူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၁၁ ခု ပါဝင်သည်။

• ကရင်လူမျိုး
• ကရင်ဖြူလူမျိုး (ဂေဘားကရင်)
• ပလေကီးလူမျိုး (ပလေချီး)
• မွန်ကရင်လူမျိုး (စာဖြူ)^[၆]
• စကောကရင်လူမျိုး
• တလှေပွာလူမျိုး (တလှေပွား)^[၆]

• ပကူးလူမျိုး
• ဘွဲလူမျိုး
• မောနေပွားလူမျိုး
• မိုးပွလူမျိုး (မိုးပွား)^[၆]
• ပိုးကရင်လူမျိုး (ရှို)

ချင်း

ချင်းလူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၅၃ ခု ပါဝင်သည်။

• ချင်းလူမျိုး
• ကသည်းလူမျိုး (မေ့ထေး၊ မယ်တိုင်^[၁])
• ဆလိုင်းလူမျိုး
• ကလင်ကော့လူမျိုး (လူရှေ၊ လုရှေ)
• ခမီလူမျိုး
• ခေါနိုးလူမျိုး
• ခေါင်စိုလူမျိုး
• ခေါင်ဆိုင်ချင်းလူမျိုး
• ခွာဆင်းမ်လူမျိုး
• ခွန်လီလူမျိုး (ဆင်မ်)
• ဂန်တဲ့လူမျိုး
• ဂွေးတဲလူမျိုး
• ငွန်းလူမျိုး
• ဆီစာန်လူမျိုး^[၆]
• ဆင်တန်လူမျိုး
• ဆိုင်းဇန်လူမျိုး (ဆိုင်းတန်)

• ဇာဟောင်လူမျိုး (ဇာတောင်)
• ဇိုတုံးလူမျိုး
• ဇိုဖေလူမျိုး
• ဇိုလူမျိုး
• ဇန်ညှပ်လူမျိုး
• တပေါင်လူမျိုး
• တီးတိန်လူမျိုး (တဲဒင်မ်)
• တေဇန်လူမျိုး
• တိုင်ချွန်းလူမျိုး (တာရွှန်း)
• တာ့ဒိုးလူမျိုး
• တောရ်လူမျိုး
• ဒင်မ်လူမျိုး
• ဒိုင်လူမျိုး (ယင်ဒူး)
• နာဂလူမျိုး
• တန်ဒူးလူမျိုး (တန်ခူး)
• မာရင်လူမျိုး
• ပနမ်းလူမျိုး (မနန်း)

• မကန်းလူမျိုး
• မတူလူမျိုး
• မီရမ်လူမျိုး (မိရမ်၊ မရာ)
• မီအဲလူမျိုး (မိအဲ)
• မွင်းလူမျိုး
• လူရှည်လူမျိုး (လူရှေ၊ လူရှိုင်း)
• လေးမြို့လူမျိုး
• လင်တဲလူမျိုး
• လောက်ထူလူမျိုး (လောက်ကု)
• လိုင်လူမျိုး (ဟားခါးချင်း)
• လိုင်ဇိုလူမျိုး
• မြို(ခမိ)လူမျိုး (ဝါကုန်း)
• ထမန်းလူမျိုး
• အနူးလူမျိုး
• အနန်းလူမျိုး
• အူပူလူမျိုး (အုပု)
• လျင်းတုလူမျိုး (လျင်းကု)
• အရှိုချင်းလူမျိုး
• ရောင်ထုလူမျိုး (ရောင်ကု)

ဗမာ

ဗမာလူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၉ ခု ပါဝင်သည်။

• ဗမာလူမျိုး
• ထားဝယ်လူမျိုး
• မြိတ်လူမျိုး
• ယောလူမျိုး (ဆော)
• ယဘိန်းလူမျိုး

• ကဒူးလူမျိုး
• ကနန်းလူမျိုး
• ဆလုံလူမျိုး (မော်ကင်း)
• ဖွန်းလူမျိုး (ဖုန်း၊ ဖွန်)

မွန်

မွန်လူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၁ ခု ပါဝင်သည်။

• မွန်လူမျိုး

ရခိုင်

ရခိုင်လူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၇ ခုပါဝင်သည်။

• ရခိုင်လူမျိုး (အာရကန်)
• ကမန်လူမျိုး
• ခမီးလူမျိုး
• ဒိုင်းနက်လူမျိုး

• မရမာကြီးလူမျိုး
• မြူလူမျိုး
• သက်လူမျိုး

ရှမ်း

ရှမ်းလူမျိုးစုကြီးတွင် မျိုးနွယ်စု ၃၂ ခု ပါဝင်သည်။

• ရှမ်းလူမျိုး (တိုင်း)
• ယွန်းလူမျိုး (တိုင်းယွန်း/မြောက်ပိုင်းထိုင်း)
• ကွီလူမျိုး
• ဖျင်လူမျိုး
• ယောင်လူမျိုး (မှောင်)
• ထနော့လူမျိုး (ဓနော)
• ပလေးလူမျိုး
• အင်လူမျိုး
• မုံလူမျိုး (စုံ)
• ခမူလူမျိုး
• အာခါလူမျိုး (ကော၊ အီကော)

• ကိုးကန့်လူမျိုး
• ခန္တီးရှမ်းလူမျိုး
• ဂုံရှမ်းလူမျိုး (ခွန်)
• တောင်ရိုးလူမျိုး
• ဓနုလူမျိုး
• ပလောင်လူမျိုး
• မြောင်ဇီးလူမျိုး
• ယင်းကျားလူမျိုး
• ယင်းနက်လူမျိုး
• ရှမ်းကလေးလူမျိုး (တိုင်းနွဲ့)
• ရှမ်းကြီးလူမျိုး (တိုင်းလုံ)

• လားဟူလူမျိုး
• အင်းသားလူမျိုး
• အိုက်ဆွယ်လူမျိုး
• ပအိုဝ်းလူမျိုး (တောင်သူ၊ ကရင်မည်း)
• တိုင်းလွယ်လူမျိုး
• တိုင်းလျမ်လူမျိုး (ရှမ်းနီ၊ တိုင်းလိုင်)
• တိုင်းလုံလူမျိုး
• တိုင်းလေ့လူမျိုး (လိရှမ်း)
• မိုင်းသာလူမျိုး (အာချန်)
• မောရှမ်းလူမျိုး
• ဝလူမျိုး

အသိအမှတ်မပြုထားသော မျိုးနွယ်စုများ

မြန်မာအစိုးရ၏ တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုထားသော တိုင်းရင်းသားမျိုးနွယ်စု ၁၃၅ မျိုးတွင် မပါဝင်သော အစိုးရမှ အသိအမှတ်မပြုထားသည့် မျိုးနွယ်စုများလည်း ရှိသေးသည်။

• အင်္ဂလိပ်-ဗမာ လူမျိုး (en:Anglo-Burmese people)
• ဗမာတရုတ်လူမျိုး
• ပန်းသေးလူမျိုး (en:Panthay)^[၈]
• ဗမာအိန္ဒိယလူမျိုး (en:Burmese Indians)^[၉]
• တောင်သားလူမျိုး
• ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး
• ဗမာဂေါ်ရခါးလူမျိုး (en:Burmese Gurkha)
• ဗမာမီဇိုလူမျိုးများ
• ဂျူးလူမျိုးများ
• ဗမာမွတ်စလင်များ (ပသိ)