Germanio

Germanioa elementu kimiko bat da, Ge ikurra eta 32 zenbaki atomikoa dituena. Metaloide lustredun, gogor, zuri zilarkara da, kimikoki eztainuaren antzekoa dena. Germanioak diamantearen kristal-egitura bera du. Konposatu organometaliko ugari eratzen ditu eta transistoreetan erabiltzen den material erdieroale garrantzitsua da. Izena Alemaniatik datorkio, latinez Germania baita.

Germanioa
32 Galioa ← Germanioa → Artsenikoa
32 Ge                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Germanioa, Ge, 32
Serie kimikoa	metaloideak
Taldea, periodoa, orbitala	14, 4, p
Masa atomikoa	72,64(1) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Ar] 3d10 4s2 4p2
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 4
Propietate fisikoak
Egoera	solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 5,323 g/L
Urtze-puntua	1.211,4 K (938,25 °C, 1.720,85 °F)
Irakite-puntua	3.106 K (2.833 °C, 5.131 °F)
Urtze-entalpia	36,94 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	334 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 23,222 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 1.644 1.814 2.023 2.287 2.633 3.104
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	kubikoa, aurpegietan zentratua
Oxidazio-zenbakia(k)	4, 2[1] (oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna	2,01 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 762 kJ/mol 2.a: 1.537,5 kJ/mol 3.a: 3.302,1 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	125 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	125 pm
Erradio kobalentea	122 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 60,2
Soinuaren abiadura	5.400 m/s
Isotopo egonkorrenak
Germanioaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 68Ge Sintetikoa 270,8 e ε - 68Ga 70Ge %21,23 Ge egonkorra da 38 neutroirekin 71Ge Sintetikoa 11,26 e ε - 71Ga 72Ge %27,66 Ge egonkorra da 40 neutroirekin 73Ge %7,73 Ge egonkorra da 41 neutroirekin 74Ge %35,94 Ge egonkorra da 42 neutroirekin 76Ge %7,44 1,78x1021 u β-β- - 76Se

Ezaugarri nagusiak

Egoera puruan, germanioa kristalinoa, hauskorra eta lustreduna da giro-tenperaturan. Zonakako finketa teknikei esker, ezpurutasunak 10¹⁰-etik parte bakarrean daukan germanio kristalinoa ekoiztea lortu da. Izozten denean hedatu egiten den elementu gutxienetariko bat da, galio, bismuto, eta antimonioarekin batera (ura ere hedatu egiten da baina ez da elementu kimikoa). Forma oxidoa duen germanio dioxidoak ere propietate optiko berezi bat dauka: errefrakzio-indize altua dauka argi ikusgaiean, baina gardena da argi infragorriaren pean.