Paladioa elementu kimiko bat da, Pd ikurra eta 46 zenbaki atomikoa dituena. Platinoaren antzeko egitura kimikoa daukan trantsizio-metal zuri zilarkara arraroa da. Platino-meetan aurkitu zen 1803an, eta Palas asteroidearen omenez eman zitzaion izena.
Datu azkarrak Paladioa, Ezaugarri orokorrak ...
| Paladioa |
|---|
 |
| 46
Rodioa ← Paladioa → Zilarra |
|
|
|
| Izena, ikurra, zenbakia | Paladioa, Pd, 46 |
|---|
| Serie kimikoa | trantsizio-metalak |
|---|
| Taldea, periodoa, orbitala | 10, 5, d |
|---|
| Masa atomikoa | 106,42(1) g/mol |
|---|
| Konfigurazio elektronikoa | [Kr] 4d10 |
|---|
| Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 18, 18, 0 |
|---|
|
| Egoera | solidoa |
|---|
| Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 12,023 g/L |
|---|
| Urtze-puntua | 1.828,05 K
(1.554,9 °C, 2.830,82 °F) |
|---|
| Irakite-puntua | 3.236 K
(2.963 °C, 5.365 °F) |
|---|
| Urtze-entalpia | 16,74 kJ·mol−1 |
|---|
| Irakite-entalpia | 362 kJ·mol−1 |
|---|
| Bero espezifikoa | (25 °C) 25,98 J·mol−1·K−1 |
|---|
Lurrun-presioa
| P/Pa | 1 | 10 | 100 | 1 k | 10 k | 100 k |
| T/K | 1.721 | 1.897 | 2.117 | 2.395 | 2.753 | 3.234 |
|
|
| Kristal-egitura | kubikoa, aurpegietan zentratua |
|---|
| Oxidazio-zenbakia(k) | 2, 4
(oxido basiko ahula) |
|---|
| Elektronegatibotasuna | 2,20 (Paulingen eskala) |
|---|
| Ionizazio-potentziala | 1.a: 804,4 kJ/mol
2.a: 1.870 kJ/mol
3.a: 3.177 kJ/mol |
|---|
| Erradio atomikoa (batezbestekoa) | 140 pm |
|---|
| Erradio atomikoa (kalkulatua) | 169 pm |
|---|
| Erradio kobalentea | 131 pm |
|---|
| Van der Waalsen erradioa | 163 pm |
|---|
|
| Eroankortasun termikoa | (300 K) 71,8 |
|---|
| Soinuaren abiadura | 3.070 m/s |
|---|
|
Paladioaren isotopoak
| iso |
UN |
Sd-P |
D |
DE (MeV) |
DP |
|---|
| 100Pd |
Sintetikoa |
3,63 e |
ε |
- |
107Rh |
| γ |
0,084, 0,074, 0,126 |
- |
| 102Pd |
%1,02 |
Pd egonkorra da 56 neutroirekin |
| 103Pd |
Sintetikoa |
16,991 e |
ε |
- |
103Rh |
| 103Pd |
%11,14 |
Pd egonkorra da 58 neutroirekin |
| 104Pd |
%22,33 |
Pd egonkorra da 59 neutroirekin |
| 105Pd |
%27,33 |
Pd egonkorra da 60 neutroirekin |
| 107Pd |
Sintetikoa |
6,5x106 u |
β- |
0,033 |
107Ag |
| 108Pd |
%26,46 |
Pd egonkorra da 62 neutroirekin |
| 110Pd |
%11,72 |
Pd egonkorra da 64 neutroirekin |
|
Itxi
- Artikulu hau elementu kimikoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Andrea Palladio».
Normalean metal aske gisa ageri da, beste metal batzuekin aleazioak eratuz. Merkataritza-erabilerarako, kobrez eta nikelez osatutako meetatik erauzten da. Hidrogenoarekiko afinitate handia dauka: bere bolumena baino 900 aldiz hidrogeno gehiago xurga dezake. Paladio-konplexuak katalisietan erabiltzen dira (esaterako, autoen katalizatzaileetan). metal bitxi gisa, bitxigintzan erabiltzen da batzuetan. Berriki, metal honek hainbat inbertsio erakarri ditu; 2007an, zenbait ETFk (exchange-traded fund) paladio fisikoa erabili zuten berme gisa.
.jpg)
