Actinio

O actinio é un elemento químico de símbolo Ac e número atómico 89. É unha das terras raras e dá nome a unha da series, a dos actínidos.

Actinio
[[Ficheiro:|200px]]
La     89 Ac                                                                                                                                                                                                                                           Ac - Radio ← Actinio → Torio Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Actinio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Actinio, Ac, 89
Serie química	Actínidos
Grupo, período, bloque	3, 7, f
Densidade	10,070 kg/m3
Dureza	{{{dureza}}}
Aparencia	Prateado
N° CAS	7440-34-8
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica	227 u
Raio medio	195 pm
Raio atómico (calc)	pm
Raio covalente	pm
Raio de van der Waals	pm
Configuración electrónica	Rn 6d 17s2
Electróns por nivel de enerxía	2, 8, 18, 32, 18, 9, 2
Estado(s) de oxidación	3 (neutro)
Óxido
Estrutura cristalina	cúbica centrada nas caras
Propiedades físicas
Estado ordinario	Sólido
Punto de fusión	1323 K
Punto de ebulición	3471 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	kJ/mol
Entalpía de fusión	62 kJ/mol
Presión de vapor
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	{{{volume_molar}}} m3/mol
Velocidade do son	{{{velocidade}}} m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	1,1
Calor específica	{{{calor_específica}}} J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	S/m
Condutividade térmica	12 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	499 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1170 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 225Ac Sintético 10 d α 5,935 221Fr 226Ac Sintético 29,37 h β- 1,117 226Th 226Ac Sintético 29,37 h ε 0,640 226Ra 226Ac Sintético 29,37 h α 5,536 222Fr 227Ac 100 21,773 a β- 0,045 227Th 227Ac 100 21,773 a α 5,042 223Fr
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Características principais

É un elemento metálico, radioactivo de cor prateada. Debido á súa intensa radioactividade brilla na escuridade cunha luz azulada. O isótopo Ac-227 que se atopa, só en trazas, nos minerais de uranio, é un emisor de partículas α e β cun período de semidesintegración de 21,773 anos. Unha tonelada de mineral de uranio contén preto de 0,1 g de actinio. O seu comportamento químico é moi similar ao do resto das terras raras e particularmente ao do lantano.

Aplicacións

A súa radioactividade é da orde de 150 veces a do radio, facéndolle útil como fonte de neutróns; á marxe diso, non ten aplicacións industriais significativas. O Ac-225 emprégase en medicina na produción de Bi-213 para radioterapia.

Historia

O actinio (do grego ακτις, ακτινoς, raio luminoso), foi descuberto en 1899 polo químico francés André-Louis Debierne que o obtivo da pechblenda. En 1902 foi descuberto, de forma independente, por Friedrich Otto Giesel.

Abundancia e obtención

Atópanse trazas de actinio (AC-227) en minerais de uranio, pero comunmente obtéñense pequenas cantidades (da orde de miligramos) bombardeando Ra-226 con neutróns nun reactor nuclear. O metal obtense mediante a redución do fluoruro de actinio con vapor de litio a 1100-1300 °C.

Isótopos

O isótopo radioactivo Ac-227 é o único que se atopa na natureza e é o máis estable da trintena de isótopos identificados cun período de semidesintegración de 21 773 anos, seguido do Ac-225 (10 días) e Ac-226 (29,37 horas). O resto de isótopos teñen períodos de semidesintegración inferiores ás 10 horas e a maioría deles menores dun minuto. O Ac-228, da serie do Th-232 coñécese como mesotorio 2.

O Ac-227 alcanza o equilibrio cos seus produtos de desintegración transcorridos 185 días, transmutándose posteriormente conforme un período de semidesintegración de 21 773 anos.

Precaucións

O Ac-227 é extremadamente radioactivo e tendo en conta os seus potenciais efectos sobre a saúde, é tan perigoso como o plutonio. A inxestión, ata en pequenas cantidades, pode causar danos moi graves.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Actinio

Bibliografía

• "Táboa periódica dos elementos" (PDF). Consello da Cultura Galega, Xunta de Galicia, Real Academia Galega de Ciencias, Real Academia Galega e Ciencia Nosa. 2019.
• Bermejo, M. R.; González, A.; Vázquez, M. (2006). O nome e o símbolo dos elementos químicos (PDF). Xunta, Secretaría Xeral de Política Lingüística e CRPIH. ISBN 978-84-453-4325-8.
• Bermejo, M. R.; González, A.; Maneiro, M. (2018). Guía dos elementos químicos. Historia, propiedades e aplicacións. Xunta de Galicia e CRPIH. ISBN 978-84-453-5297-7.

Ligazóns externas

• WebElements.com - actinio
• EnvironmentalChemistry.com - actinio
• Es Elemental - actinio